Bakanlar kurulu 1 Kasım 2022’den geçerli olmak üzere elektrikte çoklu tarifeye geçilmesi kararı aldı. Karar resmi gazetede yayınlandı ve yürürlüğe girdi.

KKTC’de ilk kez 1 Nisan 2019 tarihinde 4’lü koalisyon hükümeti döneminde çoklu tarifeye geçildi. Bu dönemde başarıyla uygulanan çoklu tarife hem vatandaşa, hem de Kıb-Tek’e yararlı sonuçlar sağladı.

Vatandaş çamaşır, bulaşık makinalarını, su ısıtıcı, ütü gibi yüksek güç çeken cihazlarını elektriğin ucuz olduğu saatlerde yaparak bir miktar tasarruf sağladı. Üstelik aylık tüketimini 300 KWh’ın altında tutarak % 15 indiriminden de yararlandı. Böylece aylık elektrik tüketimini kendi yöneterek faturasını kısmen ucuzlattı.

UBP-DP-YDP hükümeti başa geldikten kısa bir süre sonra çoklu tarifeyi kaldırdı ve eski sisteme geri döndü. Bunun gerekçesini de hiç açıklamadı. Ama vatandaştan ve sivil toplum örgütlerinden gelen tepkilere daha fazla sessiz kalamadılar ve çoklu tarifeye döneceklerini açıklamak zorunda kaldılar.

Ama bu işi bilmedikleri ve bunun yararına inanmadıkları için dostlar alışverişte görsün misali üstünkörü bir iş yaptılar. Üstelik “çoklu tarifeye geçmek isteyenler kuruma başvursun” dediler.

Kimse başvurmadı. Resmi olarak açıklanmadı ama basına yansıyan 1 Kasım tarihine kadar toplam 50 kişi başvurmuştu.

Çoklu tarife kuruma ne yarar sağlayacak?

Dünya’nın her yerinde kesintisiz elektrik enerjisi sağlamada en önemli sorunu Pik yükün çok yüksek olması, ama toplam tüketimin düşük kalmasıdır.

Bunun için ülkeler çoklu tarifeyi kullanarak pik saatlerde pahalı, normal gün içinde normal, çok az tüketimin olduğu gece saatlerinde de ucuz tarife kullanarak pik yükü düşürmeye, buna paralel olarak da atıl kapasitelerini değerlendirmeye çalışırlar.

Yani çoklu tarifeyi 4’lü koalisyon hükümeti keşfetmedi. Aklı başında olan her yönetici bunun yararlarını anlayabilir. Bunun için de elektriğin gece geç saatlarda daha fazla kullanılması için tüketiciyi teşvik eder. 4’lü koalisyon hükümetinin yaptığı da bu idi.

1 Kasım 2022’de yürürlüğe giren çoklu tarife ise tam tersi tüketiciyi teşvik etmek bir yana kaba tabirle “kazıklamak” için hazırlanmıştır.

Çoklu tarifeye isteğe bağlı geçiş, uygulanması zordur. Genelde insanımız böyle bir tercihi yapmaz. Ayrıca aylık 300 KWh tüketimin altında kalana % 15 indirim de kaldırıldığından teşvik de ortadan kalkmış oldu.

İkincisi çoklu tarifeyi kullanacak yurttaş, tek tarifede kalacak olandan daha pahalı elektrik ödeyecektir.

Örneğin tek tarifede kalan bir konut tüketicisi 1000 KWh üzerinde tüketirse bu tüketimi 4.62 TL/KWh’tan hesaplanmaktadır. Halbuki çoklu tarifeye geçen her tüketici 17.00-22.00 arasında tüketeceği elektriğe 4.62 TL/KWh ödeyecektir.

Önceki hafta “çoklu tarife=gizli zam” demiştim. Şimdi bu değişti “Çoklu Tarife = Açık Zam” oldu.

Zaten yurttaş bu nedenle Kıb-Tek’in çoklu tarife uygulamasına sıcak bakmadı. O nedenle geçmek isteyenler binde 25 civarında kaldı.

Kıb-Tek resmi internet sayfasında hala çoklu tarife yoktur. Güncel tarife olarak 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe giren tarife var. Çoklu tarifeye geçileceği açıklandıktan sonra, rakam açıklanmadığı için tepki gelmişti.

Sonra rakamlar da açıklandı. Ama çoklu tarifeyi tercih etmeyen ve tek, ya da sabit tarifede kalacak yurttaşların elektriği kaç kuruşa alacakları açıklanmadı. Bugün hala da bu konuda net bir şey açıklanmış değil.

Kurumun internet sitesinde de güncel tarife olarak 1 Temmuz 2022 tarihli tarife olduğuna göre ben sabit tarifeyi kullanacak yurttaşların tüketiminin bu tarifeden hesaplanacağını düşünüyorum.

Son birkaç yılda Kıb-Tek’in yaptığı her icraatta olduğu gibi çoklu tarifeye geçilmesinde de böylesine bir garabet yaşanıyor. Daha ne diyeyim yaptıkları her işte olduğu gibi bunu da yüzlerine gözlerine bulaştırdılar.

İnanılır gibi değil. Bu hükümet bilerek ve isteyerek bu kurumu batağa sürüklemektedir. Göreceksiniz kısa bir süre sonra Türkiye’nin bir şirketi kurumu teslim alacak. Bu iş bilmezliğin arkasından gelecek olan budur. Asıl tehlike de buradadır.