1. YAZARLAR

  2. Ünal Fındık

  3. Statükoculuk Değilse Nedir
Ünal Fındık

Ünal Fındık

Statükoculuk Değilse Nedir

A+A-

Kıbrıs sorunu Temmuz 2017’de Crans Montana’da tıkanmış kalmıştı. O günden bu yana bir milim ilerleme olmadı. Uzun süre BM ve uluslararası toplum da Kıbrıs sorunundan uzak durdu.

Nihayet Şubat 2023’de güney Kıbrıs’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde Anastasiadis aday olmadı, yerine Hristodulidis seçildi.

Hristodulidis, Anastasidis’in 10 yıllık başkanlık döneminde hep yanında idi. Son dönemde de dışişleri bakanlığı görevi yaptı.

Hristodulidis başkan seçildikten sonra dünyaya “müzakerelere Crans Montana’da kaldığı yerden devam etmeye hazırım” mesajı vermeye başladı.

Ancak Crans Montana’da masayı deviren Anastasidis’in en yakın ekibinde yer alan Hristodulidis dünyada çok da inandırıcı bulunmadı.

Crans Montana’da müzakereleri ilerletmek için somut önerilerde bulunan genel sekreter Guterres, Hristodulidis’in çağrılarına temkinli yaklaştı.

Ancak bu dönemde Türk tarafının tutumu çok başkaydı. Ekim 2020’de Ankara’nın müdahalesiyle cumhurbaşkanı seçtirilen Ersin Tatar Ankara’nın geliştirdiği “egemen eşitliğe dayalı iki devletli çözüm” siyasetini savunuyordu.

Bu da yeni Rum liderin elini güçlendiriyor, manevra alanını genişletiyordu.

Türk tarafı, Crans Montana’da masayı deviren Anastasiadis’i masaya çağırarak federal çözüme zorlayacağına ve bu zorlama sonucu zemin kazanmaya çalışacağına, BM zemini dışında bir çözüm modelini dayatarak Rum tarafını rahatlattı.

Bu durum Kıbrıs sorununu bugüne kadar buzdolabında tutmaktan başka bir işe yaramadı.

Guterres Eylül 2023’de BM genel kurulu sırasında, yeni Rum liderin müzakerelere Crans Montana’da kaldığı yerden devam edeceği yönündeki çağrılarında samimi olup olmadığını test etmek için bir temsilci ataması yapmak istediğini taraflara iletti.

Rum lider temsilci atamasını zaten önceden talep ediyordu. Bu nedenle hemen kabul etti. Ancak hiçbir öneriyi kabul etmediğiyle övünen Tatar, Guterres’in bu isteğine hayır dedi.

Guterres ertesi gün TC dışişleri bakanı Hakan Fidan’la görüştü. Fidan temsilci atamasına onay verince, Tatar’ın karşı çıkmasının bir anlamı kalmadı.

Guterres, ülkesinde dışişleri bakanlığı da yapan Maria Angela Holguin Cuellar’ı Ocak 2024’de göreve başlayacak biçimde özel, ya da kişisel temsilci olarak atadı.

Holguin 6 aylık görev süresince tarafları yakınlaştırmak için çok çaba harcadı. Ama başaramadı.

Görev süresi dolduktan sonra hazırladığı raporu genel sekretere verdi ve görevden ayrıldı.

Holguin raporunda “iki taraf arasında ortak bir zemin bulunamadı” dedi.

Guterres de geçen hafta BM Barış Gücü’nün görev süresini 1 yıl daha uzatmak için Güvenlik Konseyi’ne sunduğu raporda aynı tespiti yaparak “bu aşamada taraflar arasında ortak zemin bulunmamaktadır” dedi.

Hem Holguin’in, hem de Guterres’in raporlarında belirtilen “ortak zemin bulunmamaktadır” ifadesi bizim “çözümsüzlük cephesi” tarafından sevinçle karşılandı.

Ersin Tatar bunu büyük bir zafer olarak yansıtmaya çalıştı.

“Taraflar arasında ortak zemin bulunmamaktadır” ifadesi ne anlama geliyor?

Aslında bu “mevcut statükonun devam edeceği” demektir.

Bizim çözümsüzlük cephesi de aslında statükocu oldukları ve hiçbir zaman çözüm istemedikleri için BM’nin bu tespitinden mutlu oluyorlar.

Zaten iki devletli çözümün hayal olduğunu, federal çözümü bile içine sindiremeyen Rum tarafının bunu asla kabul etmeyeceğini kendileri de biliyorlar.

Bir şeyi daha biliyorlar. İki devletli çözüm tezinin BM tarafından kabul görmesinin tek şartı Rum tarafınca kabul edilmesidir.

Unutmayın Kıbrıs Türk tarafı federal çözüm tezini daha 1974 öncesi gündeme taşımıştı. Ama Rum tarafı bu teze katılmadığı için BM muktesebatına girememişti.

1977 Denktaş-Makarios doruk anlaşması ile iki tarafın kabul ettiği “iki bölgeli, iki toplumlu, siyasi eşitliğe dayalı federal çözüm” tezi, BM tarafından çözüm zemini olarak kabul gördü.

Özetle BM tarafından kayda geçirilen “taraflar arasında ortak zemin bulunmamaktadır” ifadesine sevinenler statükocu değilse nedir?

Bu yazı toplam 821 defa okunmuştur.
Önceki ve Sonraki Yazılar