Merkezi bütçeden maaş nitelikli TRANSFER GİDERLERİNDEKİ son 3,5 yıllık değişimi gösteren yazı dizimizin bugünkü 3. yazısında transfer giderleri içerisinde KAMU ÇALIŞANLARI dışındaki gerek sayısal gerekse parasal olarak en büyük 2. grubu yani KAMU EMEKLİLERİ kısmını ana hatlarıyla analiz ediyoruz.1. ve 2. yazılarımızda sırasıyla ENGELLİLER ve engellilerin de içinde olduğu DESTEK VERİLENLER grubunu yazmıştık.

Tablodan görüldüğü üzere son 3.5 yıllık süre içerisinde kamu emeklisi sayısı 1.330 KİŞİ ARTTI. Aralık 2021'e göre artış oranı ise %9,09 oldu. Yıllara göre artışı incelediğimizde,

ARALIK 2021-ARALIK 2022: Emekli sayısı 361 kişi artış oranı %2,47

ARALIK 2022-ARALIK 2023: Emekli sayısı 306 kişi artış oranı %2,04

ARALIK 2023-ARALIK 2024: Emekli sayısı 288 kişi artış oranı %1,87

ARALIK 2024-HAZİRAN 2025: Emekli sayısı 154 kişi artış oranı %0,97

Görüldüğü üzere 2022 yılındaki en yüksek artış sayısı ve oranından sonra emekli sayısındaki artış oranı yıllar itibariyle azalmaktadır. 2025 Yılının ilk 6 ayındaki emekli sayısı ve oranına baktığımızda emekli maaşı alan kişi sayısındaki artış rakamının yıllık 280-310 bandına, oranında %1,80-2,0 gibi stabil bir duruma geldiğini söyleyebiliriz.

Merkezi bütçe üzerinden EMEKLİ MAAŞI alan grubun Haziran 2025 rakamlarına göre toplam transfer giderleri içindeki payı %31,32'dir. Grubun kendi içinde 5 alt kırılımı vardır. Kişi sayısı ve toplam emekli maaşı içerisindeki parasal büyüklük sırasına göre bu 5 grubu analiz ettiğimiz zaman,

1-EMEKLİ SANDIĞI FON KAPSAMINDA OLMAYAN KAMU EMEKLİLERİ: (1.7.1987 yasası öncesi kadrolu çalışanlar)

KİŞİ SAYISI: 10.606 EMEKLİ MAAŞLARI İÇİNDEKİ ORANI: %20,18

2-EMEKLİ SANDIĞI FON KAPSAMINDA OLAN KAMU EMEKLİLERİ: (1.7.1987 sonrası kamuda istihdam edilen kadrolu çalışanlar) KİŞİ SAYISI: 4.097 EMEKLİ MAAŞLARI İÇİNDEKİ ORANI: %9,66

3-MÜCAHİT EMEKLİSİ OLAN KAMU EMEKLİLERİ:

KİŞİ SAYISI: 833 EMEKLİ MAAŞLARI İÇİNDEKİ ORANI: %0,69

4-BELEDİYE EMEKLİSİ OLUP MERKEZİ BÜTÇEDEN EMEKLİ MAAŞI ÇEKEN EMEKLİLER: (Belediyelerin üzerindeki mali yükü azaltmak için özel yasayla merkezi bütçeye alınanlar) KİŞİ SAYISI: 413 EMEKLİ MAAŞLARI İÇİNDEKİ ORANI: %0,79

5-CEMİLE YARDIMI ADI ALTINDA MAAŞ ALAN KAMU EMEKLİLERİ: KİŞİ SAYISI: 5 EMEKLİ MAAŞLARI İÇİNDEKİ ORANI: %0,003

DEĞERLENDİRME:

**1. Grup: Haziran 2025 maaş ödeme verilerini Aralık 2021 verilerine göre mukayese ettiğimiz zaman EMEKLİ grubu içindeki en büyük grup olan Emekli Sandığı Fonu kapsamında olmayan 1. Grup son 3,5 yılda kişi sayısı olarak 543 oransal olarak %2,47 azaldı. Çünkü bu kapsamda yeni emekli artık olmamaktadır. 1.07.1987 öncesi kamuya giren tüm kadrolu çalışanlar muhtemelen emekli olmuştur. Çünkü Haziran 1987'de kamuya 18 yaşında giren biri bugün 58 yaşında yani mecburi emekli yaşına sadece 2 yıl kaldı. Kadınsa her 5 yıla 1 yıl yıpranma payıyla bugün 43 yıl hizmeti olmuştur. Dolayısıyla çalışmaya devam etmesi neredeyse imkansızdır. Erkek ise erkek bir çalışanın askerli hizmeti nedeniyle 20 yaş öncesi kamuda istihdam edilmesi mümkün değildir. Bu gruptaki kişilerin yaşları itibariyle de süreç içerisinde vefat etmeleri nedeniyle bu grup sürekli azalacaktır.

**2. Grup: 1. Grubun aksine kamu çalışanları içinde halen ağırlıklı olarak yer alan bu grupta ise Aralık 2021'e göre Haziran 2025 verilerine göre emekli olan kişi sayısı rakam olarak 2.130 kişi oransal olarak ise %100,71 arttı. Bu gruba yaşları itibariyle ve halen kamuda çalışanlarında olması nedeniyle ileriki yıllarda emekli olan kişi sayısı ve oranları önceleri artış hızı azalarak ta olsa devam edeceğini 8-10 yıl sonrasında ise 1. gruptaki gibi azalma trendine gireceğini (Yaş nedeniyle vefat ve bu kapsamda çalışan sayısının azalacağından) öngörebiliriz.

**3. Grup Bu gruptaki yani Mücahit emeklileri grubuna yeni emekli eklenmemektedir. Yaşları nedeniyle de son 3,5 yılda kişi sayısı olarak 145 oransal olarak ise %14,83 azaldı. Bundan sonraki süreçte de sürekli azalarak uzun yıllar sonra sıfırlanacaktır.

**4. Grup Özel yasayla merkezi bütçeden ödenen Belediyelerden emekli olanların sayısı ise son 3,5 yılda 38 kişi oran olarak ise %10,13 oranında artmıştır. Bu grupta ileriki yıllarda muhtemelen olması beklenen değişim 2. gruptaki Emekli Sandığı Fonu kapsamındakiler gibi olacaktır. Çünkü artık kamuda olduğu gibi belediyelerde de yeni istihdamlar Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında istidam edilip emekli maaşlarını Sosyal Sigortalar dairesinden emekli olacaklardır.

**5. Grup Bu grup önemsenmeyecek sayıda olup yeni ilave olmayıp günün sonunda sıfırlanacaktır.

SON SÖZ: Kamunun transfer giderleri içerisinde parasal olarak Haziran 2025 rakamlarına göre %31,32 yani neredeyse 3'te 1 gibi ciddi bir oran olan bu rakamlar ne yazık ki özellikle son yıllarda kullandığımız para birimi TL'nin ciddi değer kayıpları nedeniyle ilaveten ülkede yürütmenin yanlış/eksik icraatları, devletin özellikle ekonomide asli görevi olan DENETİM/DÜZENLEME gibi görevlerini yerine getirmemesi nedeniyle yarattığımız YÜKSEK ENFLASYON sarmalı kamudaki deneyimli kadroların 60 yaşı veya en azından fiili hizmetten sayılacağı için 36 seneyi beklemeden emekliye ayrılmalarına neden olmuştur. Bunun sonucunda da kamu maliyesi mali yönden çok daha hızlı ve fazla mükellefiyetlere girmiştir.

Çünkü kamu emekli maaşlarının hesaplanması formülü çerçevesinde 30 yıl fiili çalışan bir kamu görevlisi çekmiş olduğu son brüt maaşının %55,79'u kadar emekli maaşı alıp sonraki maaş düzenlemeleriyle (7-10 senede) güncel fiili baremin %70'i olacak şekilde artış alır ve top nokta olan %70'te kalırdı.

Ancak yüksek enflasyonun yaşandığı son yıllarda ki nedenlerini kısaca yukarıda yazdım. (TL kullanımı, yürütmenin yanlış icraatları) Yüksek enflasyonun yaşanması nedeniyle 30 yıl hizmet sonrası emekli olan bir kamu çalışanın emekli maaşı 2 yılda yani 4 maaş düzenlemesinde bilemediniz 5. yani 2,5 senede revize olup top nokta olan %70 seviyesine gelmeye başladı.

Bunun sonucu olarak kamudaki çok deneyimli kadrolar erken yaşlarda (56 yaştan gün alır almaz) emekliliği tercih edip emekli olmuşlardır. Dolayısıyla kamu emekli olanların yerine yeni istihdamlar yapmıştır. Bu da doğal olarak toplamda merkezi bütçeden maaş çeken kişi sayısını ve parasal tutarı artırmıştır.

Genel çerçevede bakıldığı zaman kişisel öngörüm merkezi bütçeden maaş çeken kişi sayısı eğer çalışan sayısında radikal değişimler yaşanmazsa (Gerek istihdam gerekse işten çıkarım) 2030'lu yılların başına kadar azalan bir trendde artış, sonrasında yatay veya yataya yakın nihayetinde de sürekli bir azalış olacağı yönündedir.

Çünkü EMEKLİLER grubunun en büyük grubu olan EMEKLİ SANDIĞI FONU kapsamındaki çalışanlarında günün nihayetinde kamuda sıfırlanacağı bu kapsamda hali hazırda emekli olanlarında vefatları nedeniyle sayının daha da azalacağıdır. Bilindiği üzere 1.1.2008 sonrası kamuya yapılan tüm istihdamlar Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında olup emekli maaşlarını hali hazırda kamuda çalışan İŞCİLER, GEÇİCİLER ve SÖZLEŞMELİLER gibi Sosyal Sigortalar Dairesinden alacaklardır.

NOT: Bir sonraki yazımızda maaş nitelikli transfer harcamalarında gerek parasal gerekse kişi sayısı olarak en büyük yeri tutan ÇALIŞAN GRUBU içerisinde yer alan İŞCİ SATÜSÜNDE olan çalışan sayısındaki değişimi yazacağız.