KKTC, üç buçuk yıldır yüksek enflasyon ateşiyle yanıyor. Hükümet, bu süreçte yeterli tedbirler almamış  ve yaşananlara seyirci kalmıştır.

Hükümetler, normal vatandaş gibi davranmamalı,.Enflasyonun yükselmemesi için müdahale etmeli ve piyasa denetimlerine çok önem vermelidir. Ekonomik manzara endişe vermektedir.

Pahalılık, vatandaşları perişan etmiştir. Geçinmek çok zorlaştığı için, dar ve orta gelirlilerin, kredi kartı borçları günden güne artmaktadır.

Brüt Asgari ücrete son  3 yılda yüzde 521’lik artış yapıldığı söyleniyor. Esas önemli olan, satın alma gücündeki durumdur. Yani, asgari ücretle aldığınız mal ve hizmet miktarıdır. Satın alma gücü günden güne düşmektedir.

Asgari ücrete yapılan artışın da, ülkede oluşan hayat pahalılığı düzeyinde yapıldığını farz edersek, demek ki ülkede  pahalılık çok artmış ve enflasyonla mücadelede de sınıfta kalınmıştır.

4 kişilik bir ailenin sadece gıda harcamalarını gösteren Açlık sınırı da 30 bin TL düzeyine geldi. Neredeyse, net asgari ücrete yaklaştı.

2024 devlet bütçesinde 6.8 milyar TL açık öngörülmüştü. Ancak, bu rakam, yıl sonunda  yaklaşık  9,5 Milyar  TL’ ye ulaşmıştı.

2025 yılı bütçe açığı ise, 18 milyar TL ile rekor düzeydedir.  Bu açığın  daha da büyümesi beklenmektedir. Bu bütçe açığına rağmen, devletin borçlanmaları yoğun bir şekilde devam etmektedir. Son 5  aydaki borç,  9 Milyar TL’yi geçmiştir.

Yıl sonuna kadar, hayat pahalılığı artışı, ek mesai ödemeleri, maaş ve piyasa ödemeleri ve 13.maaşlarla birlikte, bu bütçe açığı daha da  büyüyecektir.

Birçok sektöre zincirleme etki eden İnşaat sektöründe küçülme gerçekleştiğini görüyoruz. Yanlış kararlar sonucu, bunun olumsuz etkilerini, özellikle 2024 yılında gördük. 2025 ‘de görmeye devam ediyoruz.

Güney Kıbrıs’ın, mülkiyetle ilgili yürüttüğü süreç ve tutuklamalar devam ederken ve bu konuda Kuzey’ de endişeler artarken, yabancıların taşınmaz mal edinmesiyle ilgili bir yasa çalışması yapıldığı halde,  geçen günlerde aniden yapılan  yeni bir yasa gücünde kararnameyle yabancıların satın alacağı konut sayıları genişletildi.

İnşaat sektörü kriz içinde boğuşurken, bu işler yap boz tahtasına döndü. Bu kadar kısa sürede, böylesine değişiklikler yapılması piyasayı da bozmaktadır.

Öte yandan, Türkiye’de, Maliye Bakanlığı Kamu’ da giderleri kıstı. Enflasyon ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele ediliyor. Denetimler ve cezalar etkili oluyor. Devletin bir çok alanında tasarruf uygulamaları başlatıldı. Enflasyonla mücadeleye büyük önem veriyorlar.

Bizde ise, ekonomi kendi haline bırakıldı. Hükümet’in memleket sorunlarına ayıracak ne zamanı, ne de konsantrasyonu vardır. Eğer, Hükümet tarafından, ekonomi ve maliye politikalarında  gerekli önlemler alınmazsa, hem devlet bütçesini, hem de halk ile iş dünyasını çok zor günler beklemektedir.

.Önemli olan, giderleri kontrol altına alıp, tasarruf yapmak ve bütçe gelirlerini artırmak için, çalışıp, reformları devreye koymak, kayıt dışı ekonomi ile mücadele edebilmektir.

Vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi ve adaletli vergi toplanması için, kurumlar arası işbirliği güçlendirilmeli, teknolojik alt yapı geliştirilerek, denetimler etkili ve verimli olmalıdır.

Enflasyonun düşürülmesi, pahalılığın azaltılması, üretimin, ekonomik büyümenin ve istihdamın yükseltilmesi  hedeflenmeli ve bu hedefler doğrultusunda, ekonomi ve maliye politikaları uygulanmalıdır.

Maliye Bakanlığının, 2025 yılı için yüzde 35 enflasyon tahmini çok iyimser bir tahmindi Döviz kurları ve petrol fiyatları yüksek seyrettiği sürece, elektrik, akaryakıt ve asgari ücret artışı ile enflasyon oranının daha yüksek gerçekleşeceğini düşünüyorum.

Sonuç olarak, Bütçe açığının ve borçlanmaların artmasının başlıca nedenleri, Hükümet’  in kayıt dışı ekonomi ile mücadele etmemesi, bizdeki pahalılık nedeni ile ekonominin güneye  kaymaya başlaması, Rumların da bizim tarafa gelişlerinin ve harcamalarının düşmesi sonucunda, Maliye  gelirlerinin azalması, artan enflasyon ve  tasarruf yapılmaması nedeniyle de giderlerin çok artmasıdır.