Kayıplar Komitesi’nin 7 Temmuz 2025 Pazartesi günü saat 10.30-12.30 arasında Ledra Palas’ta bir toplantı düzenleyerek önümüzdeki beş yıla dair Komite çalışmaları hakkında hazırladıkları stratejik planı paylaşacağı öğrenildi.

Kayıplar Komitesi çevrelerinden edinilen bilgilere göre, Kayıplar Komitesi Üyeleri 2025-2030 dönemini kapsayan beş yıllık stratejik planın çeşitli yönlerini ve önümüzdeki beş yıl içerisindeki önceliklerini paylaşacaklar. Ledra Palas’ta ayrıca Kayıplar Komitesi’nin çalışmalarıyla ilgili olarak bir de fotoğraf  sergisi açılacak.

****

“Bir gösteri olarak savaş…”

Hristalla Hacıdimitriu/FİLELEFTHEROS

Geçmişte, bugünkü bilgi aktarım olanaklarının bulunmadığı zamanlarda, dünya haber elde etmek için çeşitli tehlikeleri göze alarak, ellerindeki imkanlarla dünyanın bir ucundan diğer ucuna seyahat eden muhabirlere bağımlıydı. Bu şekilde, savaş alanlarında neler olup bittiğine dair daha net bir tablo ortaya çıkarılabiliyordu. Kayıt ve aktarım ekipmanları çok azdı ve o zamanın deneyimi bugünün haber aktarım hızıyla kıyaslanamazdı.

DEZENFORMASYONA YATKIN MEDYA…

Günümüzde ise mevcut medya, dezenformasyona daha yatkındır. Her taraf kendi gerçeğini yayınlayarak kendi izleyici kitlesini oluşturur. İletilen görüntülerde insan unsuru giderek azalmaktadır. Sanki kimse ölmemiş, evsiz kalmamış gibidir. İsrail ve İran birbirine füzeler fırlatıyor ancak ortaya çıkan görüntü daha çok havai fişek gösterisine benziyor. Gazze’de bile, barbarlık bu kadar aşırı boyutlara ulaşmadan önce gördüklerimiz, sanki bir film seti gibi çoğunlukla yıkık binalardı.

İNSAN UNSURUNUN YOKLUĞU…

Savaş görüntülerinde insan unsurunun yokluğu, savaş ağalarının iletmek istedikleri her türlü inanışı beslemelerini kolaylaştırıyor. Gazze tünellerle doluydu ve yerin altında Hamas’ın kullandığı dehlizler vardı. Doğru mu, yalan mı? İran’ın dağlarının altında nükleer tesisler var. Doğru mu, yalan mı? Bunların doğru olduğuna ve Netanyahu’nun kötü adamları silahsızlandırarak bölgeyi nükleer saldırıdan kurtarmak gibi ilahi bir görevi üstlendiğine inanmak kolay. Ve buna inanırsanız, insanların kurban edilmesini kabul etmek de daha kolay hale gelir.

SIRADAN VATANDAŞLAR CEPHELEŞMEYE ÇAĞRILIR…

Sıradan vatandaşlar taraf seçmeye, başka bir deyişle cepheleşmeye çağrılır. Ancak bunu, doğruluğundan emin olmadıkları bilgiler üzerinden yaparlar. Hiçbir zaman kesin olarak bilgi sahibi olamadılar, ama böyle bir paralel bilgi akışı da zaten hiç olmadı.

PROPAGANDA AMACIYLA ÖLDÜRÜLEN KUŞ…

Dezenformasyon tarihinde, petrol ile kaplı bir kuşun (karabatak) görüntüsü kayıtlara geçmiştir. Mart 1991’de çekilen bu görüntü, petrolü Basra Körfezi’ne akıtarak kuşlar ve diğer tüm deniz canlılarını öldüren Saddam Hüseyin’in barbarlığını göstermek için tüm dünyaya yayılmıştı. Daha sonra fotoğrafın sahte olduğu ve talihsiz kuşun Saddam tarafından değil, propaganda amacıyla öldürüldüğü ortaya çıkmıştı. Ancak dikkat çekici olan, 34 yıl önce petrol ile kaplı bir kuşun ölürkenki görüntüsünün insanları etkileyebilmiş olmasıdır. Bugün ise iskelet haline gelmiş ve ölü çocukların görüntüleri neredeyse hiç dikkat çekmiyor. Savaş, (onu yaşamayanlar tarafından) sıradan bir gösteri gibi tüketiliyor.

(FİLELEFTHEROS gazetesinde 18.6.2025’te yer alan Hristalla Hacıdimitriu’nun yazısı PENNA tarafından Türkçeleştirildi…)

****

“Ermenistan Başbakanı Paşinyan'ın Türkiye ziyareti neden önemli?”

BBC Türkçe

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'in 20 Haziran günü TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine İstanbul'a yapması beklenen ziyaret tarihsel bir öneme sahip.

Bu, Ermenistan'dan Türkiye'ye bu düzeyde yapılan ilk resmi ziyaret olacak.

Türkiye, 1993'te Dağlık Karabağ'ın işgalinden sonra Ermenistan ile diplomatik ilişkileri kesmişti.

2009 yılında dönemin cumhurbaşkanları Abdullah Gül ve Serj Sarkisyan önce Erivan'da sonra Bursa'da birlikte maç izlemişti.

Yakın dönemde ise Paşinyan, Erdoğan'ın Haziran 2023'teki cumhurbaşkanlığı törenine katılmış, iki lider daha sonra çeşitli uluslararası zirvelerde bir araya gelmişti.

En son Mayıs ayında Arnavutluk'ta düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu zirvesinde yüz yüze görüşen Erdoğan ve Paşinyan, Kurban Bayramı sırasında da telefonlaşmıştı.

Ancak yapılacak görüşme bunlardan farklı olarak "çalışma ziyareti" olarak açıklandı.

Ermenistan Meclis Başkanı Alen Simonyan da bu noktaya dikkat çekerek "Bu tarihi bir ziyaret çünkü Ermenistan başbakanı seviyesinde ilk ziyaret olacak" dedi.

Görüşme, aralarında diplomatik ilişki henüz kurulmamış olan Türkiye ve Ermenistan'ın yürüttükleri normalleşme süreci açısından büyük bir önem taşıyor.

İki ülke 2021 yılında ilişkilerde "normalleşmeye" karar verdi ancak süreç devam ediyor.

Ankara'daki diplomatik kaynaklar Ankara-Erivan arasında son dönemde artan diyaloğa dikkat çekiyor.

Paşinyan bu hafta Prag'da katıldığı bir toplantıda, Türkiye ile ilişkiler konusunda değerlendirmeler yaparken, "Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birkaç görüşmemiz oldu ve bu görüşmeler oldukça yapıcı geçti. Sahada henüz somut sonuçlar olmasa da önemli ilerlemeler kaydettik" ifadelerini kullandı.

Ermenistan Başbakanı, "Örneğin, üç yıl önce Ermenistan, Türkiye'nin bir konuya yönelik tutumunu öğrenmek istediğinde, bunu ancak üçüncü tarafların arabuluculuğuyla yapabiliyordu. Bugün ise komşularımızla doğrudan, hatta günlük temaslarımız var" dedi.

Ziyaret sırasında Ermenistan Başbakanı Paşinyan'a nasıl bir protokol uygulanacağı henüz bilinmiyor.

Ancak görüşmenin İstanbul'da olması ve "çalışma ziyareti" kapsamında olması diğer devlet ve hükümet başkanlarına uygulanan protokolün uygulanmayacağı değerlendirmelerine neden oldu.

Aliyev ziyaretinin hemen ardından görüşecekler

Paşinyan'ın ziyareti Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Türkiye'ye yapması beklenen ziyaretin hemen arkasından gelmesi açısından da önemli.

Erdoğan ve Aliyev 2023 depremlerinin ardından Türkiye ve Azerbaycan tarafından Kahramanmaraş'ta "Azerbaycan Mahallesi" adıyla inşa edilen kalıcı konut projesinin açılışını yapacaklar.

Ancak iki liderin Ermenistan ile Türkiye ve Azerbaycan'ın ayrı ayrı ama eş güdüm içinde yürüttükleri normalleşme sürecini de kapsamlı şekilde ele almaları bekleniyor.

Azerbaycan ve Ermenistan, Mart ayında 17 maddelik anlaşma metninde uzlaştıklarını açıkladılar.

Ancak Azerbaycan, Ermenistan'ın anayasasında Karabağ'a ilişkin atıfların bulunması nedeniyle anayasa değişikliği yapmasını istiyor.

Paşinyan, anayasada değişiklik için olumlu mesajlar veriyor ama bunun anlaşmanın imzalanmasını geciktirmemesi gerektiğini vurguluyor.

Paşinyan, bu hafta Prag'da katıldığı bir toplantıda, Azerbaycan ile barış antlaşmasını yıl sonuna kadar imzalama amacında olduğunu kaydetti.

Gündemde normalleşme süreci var

Erdoğan ve Paşinyan arasında Ankara'da yapılacak görüşmelerin en temel gündem maddesi iki ülke arasında yürütülen normalleşme süreci olacak.

Türkiye ve Ermenistan, 2021 senesinde karşılıklı özel temsilciler atamışlar ve diplomatik ilişkilerin tesis edilmesi için bir süreç başlatmışlardı.

Ermenistan ile Azerbaycan arasında 2020'de yaşanan ve Ermenistan'ın 1990'li yılların başından bu yana kontrol ettiği Dağlık Karabağ'ı yitirmesine neden olan savaşın ardından başlayan normalleşme kapsamında ilerleme olmasına rağmen somut bir anlaşmaya varılamadı.

Bunun en önemli nedeni Türkiye'nin öncelikle Ermenistan-Azerbaycan arasındaki görüşmelerin kalıcı barış antlaşmasıyla sonuçlanması beklentisi.

Ermenistan, Türkiye'den anlaşma konusunda Azerbaycan'a baskı uygulamasını bekliyor.

Paşinyan'in gündeme getireceği bir diğer konu da Alican-Margara sınır kapısının üçüncü ülke vatandaşları ve diplomatik pasaport sahiplerine açılması.

İki ülke bu konuda 2023'te bir mutabakata varmışlardı.

Ermenistan, sınır kapısının işlevsel hale gelmesi için renovasyon çalışmasını tamamladı. Türkiye ise bu anlaşmanın uygulanması konusunda da henüz adım atmadı.

İran-İsrail çatışmaları da gündemde

Ankara'daki görüşmelerde başta İsrail-İran çatışmaları olmak üzere tüm bölgesel konuların da ele alınması bekleniyor.

Türkiye ve Ermenistan, İran'a kara sınırı olan iki ülke olarak gelişmeleri çok yakından takip ediyorlar.

Güney Kafkasya'da barış ve istikrarın sağlanması ve ekonomik ve ticari ilişkilerin güçlendirilmesi için bölge ülkeleri arasında bağlantısallığı artıracak projelerin de görüşmede gündeme gelmesi bekleniyor.

Türkiye hem Orta Koridor aracılığıyla hem de Azerbaycan ile Nahçıvan'ın buluşturacak ulaştırma projelerine büyük önem veriyor.

İran'da yaşanan gelişmelerin Güney Kafkasya üzerinden ulaştırma hatlarının devreye sokulması açısından önemli bir durum yarattığı yapılan değerlendirmeler arasında.

(BBC – 19.6.2025)

​​​​​​​