Gömülü Dişler – Zararsız mı, Sessiz Bir Tehlike mi?
Geçen hafta ağız içinde fark edilmeden büyüyen kist ve tümörleri konuşmuştuk. Bu hafta ise sessizce ağızda bekleyen, çoğu zaman ihmal edilen ama ileride ciddi sorunlara yol açabilen bir başka konuyu ele alacağız: Gömülü dişler.
Halk arasında en çok “20’lik diş” olarak bilinen bu dişler, sanılanın aksine her zaman masum değildir. Ağrımıyor olmaları, sorunsuz oldukları anlamına gelmez. Gelin, bu dişleri daha yakından tanıyalım.
Gömülü Diş Nedir?
Gömülü diş, çene kemiği içinde tamamen ya da kısmen kalmış, ağız ortamına tam olarak çıkamamış diştir. En sık 20 yaş dişlerinde (üçüncü büyük azılar) görülse de köpek dişleri ve küçük azılar da gömülü kalabilir.
Neden Gömülü Kalırlar?
Çenede yeterli yer olmaması,Dişin çıkış yönünün yanlış olması.Genetik faktörler,Komşu dişin engel teşkil etmesi. Bazı insanlar gömülü dişleriyle hayat boyu hiçbir problem yaşamazken, bazıları için bu dişler ileride ciddi cerrahi müdahaleler gerektirecek sorunlara yol açabilir.
Gömülü Dişler Hangi Sorunlara Yol Açar?
Kist ve tümör oluşumu:
Gömülü diş çevresinde oluşan foliküler kistler çene kemiğini eritebilir, diş kayıplarına ve hatta çene kırıklarına neden olabilir.
Komşu dişe zarar verme:
Gömülü diş, komşu dişin kökünü eritebilir ya da itilmesine yol açabilir.
Çürük ve enfeksiyon:
Kısmen çıkmış 20 yaş dişi ile komşu diş arasında gıda birikmesi ve temizlenemeyen alanlar, ikili çürük ve kötü kokulu iltihaplara neden olur (perikoronitis).
Çene ağrısı ve şişlik:
Zamanla ağrılı enfeksiyonlar gelişebilir. Ağız açmada zorluk, boyun lenf bezlerinde şişlik ve genel halsizlik eşlik edebilir.
Ortodontik bozulmalar:
Özellikle genç bireylerde, gömülü dişlerin baskısı alt çene dişlerinin dizilimini bozabilir.
Her Gömülü Diş Çekilmeli mi
Hayır. Cerrahi müdahale kararı, dişin konumuna, çevre dokularla ilişkisine ve hastanın şikâyetlerine göre verilir. Ancak aşağıdaki durumlarda mutlaka çekilmesi önerilir:
Radyolojik olarak çevresinde kist oluşumu varsa
Enfeksiyon ya da ağrı yapıyorsa
Ortodontik tedavi planlanıyorsa
Komşu dişe baskı yapıyorsa
Temizlenmesi mümkün değilse
Gömülü Diş Ameliyatı Zor mu?
Her vaka kişiye özeldir. Dişin konumuna göre işlem basit bir çekimle tamamlanabileceği gibi, bazı durumlarda çene cerrahisi desteğiyle daha detaylı bir operasyon gerekebilir. İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır, hastalar aynı gün taburcu edilir.
Cerrahiden sonra 2-3 gün hafif şişlik, yumuşak beslenme ve düzenli ağız hijyeni önerilir. Uygun bakım ve antibiyotik kullanımı ile iyileşme süreci konforlu geçer.
Sessiz Kalmayın: Kontrole Gelin
Gömülü dişlerin en büyük riski, belirti vermeden ilerlemeleridir. Panoramik röntgenle yapılan bir tarama sayesinde bu dişlerin durumu kolaylıkla tespit edilebilir. Hiçbir şikâyetiniz olmasa bile, özellikle 17–25 yaş arası bireylerin düzenli kontrol yaptırmaları önemlidir.
Sonuç Olarak…
Her gömülü diş hemen çekilmek zorunda değildir. Ancak kontrol edilmeyen her gömülü diş, ileride daha büyük sorunlara neden olabilir. Diş hekimliğinde her şey sadece görünenle sınırlı değildir. Bazen sorunlar çenenin derinliklerinde sessizce büyür. Bu yüzden sadece dişlerinizi değil, çene kemiğinizi de kontrol ettirin.
Unutmayın: Ağız sağlığı sadece gülüşle değil, kökleriyle de ilgilidir.
Haftaya dizimizin son yazısında ağız kanserlerini konuşacağız. Geçmeyen bir yara ya da hafif bir uyuşma bile neyin habercisi olabilir, birlikte keşfedeceğiz.
Sağlıcakla gülümseyin!