Musolinin mahgemeleri…  

19 Temmuz 2025 tarihide Taşınmaz Mal Komisyonuna (TMK) başvuran 5 Rumca gonuşan Gıbrıslı koloni rejimi tarafından tutuglandı. 5 insanımızın koloni rejimi tarafından yargılanma süreci devam edmegdedir. Bu süreci yakından takib eden insannar, bu insannarmıza garşı, bu süreç boyunca insan haglarına aykırı uygulamaların ortaya çıgdığını gözlemlemişdir. Bu konuynan ilgili “Rumca Gonusan Gıbrıslılar; Yenñi Rehineler” başlığında bir yazı yazdıydım (Karapaşaoğlu 2025). Bu yazıda “Ayios Epiktitos (Çatalköy)’de bulunan Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un ikiz kardeşi Elexus Hotel sahibi Ali Murat Ersoy ve 2 ortağı hakkında Gıbrıs Cumhuriyeti’nde yerinden edilmiş Gıbrıslıların dava acdığını, davacılardan birinin eski Gıbrıs Cumhuriyeti Yügseg Mahgeme Başganı Myron Nicolatos olduğunu belirddiydim (Soyel 2025). 

Rumca gonuşan Gıbrıslıların tutuglanması, Gıbrıs Cumhuriyeti’nde açılan bu davanın hemen ertesinde gerçegleşdi. Simon Aykut, Akan Kürşat, yabancı emlakçıların Gıbrıs Cumhuriyeti tarafından tutuglanmasının ardına hiş bir siyasal hamle gerçegleşdirmeyen koloni rejimi “Elexus Davası”ndan soğra ciddi bir hamle gerçegleşdirdi. Çünkü işin içine AKP kadrolarının en üst düzey yöneticileri de garışdıydı. Türklük Sözleşmesi’nde Türg olmayannar veya “gerçeg” Türg gabul edilmeyenner sözleşmenin en ald tabakasında bulunurlar. Aykut’un korkunç bir serveti olmasına, Türkiye ve KKTC vatandaşlığı olmasına rağmen koloni idaresinin bu tutuglama garşısında umuru bile olmadıydı. 

TMK’da Rumca gonuşan Gıbrıslıların avgatı olan Murat Metin Hakkı 3 Eylül 2025 tarihinde tutuglandı ("Avukat Murat” 2025). Murat bey yurd dışında olduğundan tutuglanmadıydı. KKTC’ye giriş yaparkandan koloni idaresi gendini tutugladı. Barolar Birliği Başganı Hasan Esandağlı konuynan ilgili önemli bir soru sordu. Esendağlı, “Bir avukatın ülkeye girişte derdest edilmesi ve ofisine yönelik arama kararı verilmesi ile ilgili mahkeme hangi olgu ve delillerle ikna edilmiştir?” sorusunu sordu (“Konunun takipçisi” 2025). Esandağlı’nın sorduğu bu sorunun cevabını bize kim vereceg? Bu soruya cevab vereceg gişi Yügseg Mahgeme Başganı Bertan Özerdağ mıdır? Bertan bey neçun sessizdir? 

Murat bey hem tutuglanmış hem da ofisi polis tarafından aranmışdır. Buna eg olarag Murat Bey mahgemeye elleri kelebceli bir şekilde getirilmişdir. Esendağlı “avukat Hakkı’ya bu uygulamanın ‘ibret’ verircesine reva görüldüğünü” ifade edmişdir (“İbret verircesine” 2025).  Murat Bey, Osmanlı idaresinden bu yana hukuk sisteminin içinde olmuş, köklü bir aylenin  üyesidir. Gendisinin koloni rejiminin en üsd nogdalarında mevki sahibi olan tanıdıgları ve ayle yakınları bulunmagdadır. Sıradan bir avgad deyildir. Kamuoyu sahde dibloma davasında tutuglanan Fatoş Ünal (Juju) ila Murat beyin tutuglanmasını garşılaşdırmagdadır. Juju hanım sahte dibloma davasından aranmagdaydı. Yurddışından geldiyinde tutuglanmışdı. Sabahın erken saadlerinde mahgemeye çıkartılmışdı. Sahde dibloma davasından tutuglanannar "soruşturma" amacıynan polisde tutuglu galırkana, Juju hanıma böyle bir prosedür uygulanmamışdı. Bunun yanında mahgemeye hangı koşullarda getirildiyi, bilinmiyor. Diyer zanlılar kelebceli getirilirkana Juju hanımın "kelebcesiz" getirildiyi iddia edildiydi. Juju hanımın tutuglanıb mahkemeye çıkarıldığına dair hiş bir gazeddacı da fotoğraf veya video da çekemedi. Çünkü mahgemeye gizli çıkarıldıydı (""Juju" tutuklandı” 2025). Bu olay Yügseg Mahgeme Başganı, Başsavcılıg ve Polis teşkilatının haberi olmadan gerçekleşebilir miydi? Başka bir iddiaya göre Juju hanım hiş tutuglanmamış, evinde arama yapılmamışdı ("Ünal tutuklanmadı” 2025). Murat bey mahgeme çıkışında “bu mahkemelerin Musolini’nin mahkemelerine dönmesine izin vermeyeceğiz” demişdir (Özgür Gazete 2025). Murat beyin gullandığı bu ve buna benzer ifadeleri bizler yıllardır gullandıg aslında. Ancag bu ifadeler artıg Türg koloni rejimiynan dovrudan hişbir sorunu olmayan, rejime garşı hiş bir zaman gonuşmayan, hadda rejimin yasallaşması için çabalayan yerliler tarafından da gullanılmaya başlandı. “Musolinin mahgemeleri” dediñiz deyil Murat bey?

Türk Yerleşimci Kolonyalizmi ve Hukug

Her sömürgeci gendi hukug sistemini işgal eddiyi tobraglarda inşa eder. Gıbrıs’ın kuzeyinde Anglosakson hukug sistemi vardır. İngiliz koloni idaresi gendi hukug sistemini Gıbrıs’da inşa eddiydi. Mahgemeleri tartışırkana Türk yerleşimci kolonyalizminin dayadmalarına garşı Anglosakson hukug sisdemini savunmag bu bağlamda sıkıntılıdır. Çünkü bir sömürgecinin dayadmalarına garşı başga bir sömürgecinin dayadması olan bir sistem Gıbrıslıların özgürlüg çıkışı olamaz. Bunu süregli hatırlamamız lazım. Köleliyi içselleşdirmiş sömürge tebaları efendiler arasında tercih yapar. Gıbrıslıların krizi kölelig ve bu kölelig ilişgilerni üreden kurumlarnan gurdugları ilişgidir! 

Yargıclar bizi neye göre yargılar? Avgadlar bizi neye göre savunur? Yargılama sürecinde iki önemli nogda vardır. Bunnardan biri anayasadır. Diyeri da yasalardır. Yasaların ve anayasanın dışına çıkarag bir yargıç garar verme yedgisine sahib deyildir. Peki bu yasaları çıkardan kimlerdir? Bu anayasayı ortaya goyan kimlerdir? Türg koloni rejmi kuzeyde iki anayasa ilan eddi. Bunnardan birincisi Kıbrıs Türk Federe Devleti anayasasıdır. 8 Haziran 1975 yılında bu anayasa gabul edildi. Bu anayasa “Türg” ırgcılığı üzerine gurulduydu. Bunu çeşidli yazılarımda örnegleriynan açıgladım. Rumca gonuşan Gıbrıslıların insan hag ve özgürlügleri bu anayasaynan ortadan galdırıldı. Apartheid rejimi bu anayasaynan kurumsallaşdıydı. İkinci anayasa olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) anayasası 5 Mayıs 1985 yılında ilan edildi. Rumca gonuşan Gıbrıslılar artıg tehdid unsuru olmadığı için anayasadan “Türglüg” ifadesi çıkarıldı. KKTC anayasasında diggad çekici en önemli nogda “Savunma ve İşbirliği” başlığnın altındakı geçici 10. Maddedir. Geçici 10. Madde anayasanın 117. Maddesinin devreye girmesini engellemegdedir. Bu ne anlama gelmegdedir? Avgad Serkan Mesutoğlu gecici 10. Maddenin “Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuzey Kıbrıs’taki askeri varlığına meşru ve hukuksal bir dayanak sağlamak için hazırlanmıştır” demişdir. Bunun yanında da Polis örgütünün 3. Maddesiyle da polis teşkilatının Güvenlik Kuvvetlerine bağlandığını ifade edmişdir (Akın 2021). KKTC anayasasıynan Gıbrıs’ın kuzeyindeki bütün silahlı güçlerin denetiminin ve kontrolünün Türkiye tarafından yapılması kurumsallaşdırıldı. Tufan Erhürman 2014 yılındakı anayasa tartışmalarında KKTC anayasasının atasının Türkiye’deki 1982 anayasası olduğunu ifade eddi ("'Geçici 10'uncu” 2014). 1982 Anayasası, 12 Eylül 1980 askeri darbesi soğrasında Milli Güvenlik Konseyi tarafından hazırlandıydı. 

KKTC meclisinde uzun yıllar hukugcu olarag çalışan Mehmet Öner Ekinci, “bugün yaptığımız yasalar da daha çok kopyala yapıştır yasalardır. Türkiye hukukundan bu yasalar alınırken ülkeye göre düzenlemeler yapılmamaktadır” açıglamasını yabdı (Çerkezoğlu 2025). Bütün bu ifadeler neyi göstermegdedir? Türkiye 1974 işgaliynan beraber 51 yıllıg süreç içinde Gıbrıs’ın hukug sisdemi Anglosagson hukug sisdemi olmasına rağmen, hukukun iki ana bileşeni olan anayasa ve yasaları Türkiye tarafından Türkiye’nin hag ve çıkarlarnı koruyacag şekilde düzenlemişdir. Anayasayı ve yasaları  sözleşme olarag tarif edecegsag kuzeyde inşa edilen “yazılı sözleşme” Türk yerleşimci kolonyalizminin hag ve menfaadlerini koruyucu niteligde kurumsallaşdırılmışdır. Bütün koloni rejimlerinde sömürgeci gendi yasalarnı, bürograsisini ve anayasasını sömürdüğü tobrag parçasında kurar ve inşa eder. Esgiden Britanya sömürge tebası olan Gıbrıslılar bunu çog eyi bilmesi gerekirdi. Neçun bilmezler ya da bilmezmiş gibi davranırlar? 

Murat Metin Hakkı Neçun Tutuglandı?

Murat Bey 5 Gıbrıslı’nın TMK’dakı avgadıydı. Aralık 2005’de gurulan TMK yerinden edilen Gıbrıslıların tobraglarının “yasal” yollardan Türgleşdirilmesi için guruldu. Bu tobragların “Türgleşdirilmesi”, “Türkiyelileşdirilmesi” demegdir. Böyün geldiyimiz nogdada Türkiye’nin Gıbrıs’ın kuzeyinde ne gadar derin bir yapılanma içinde olduğunu inkar edib, TMK’yı Türgce gonuşan Gıbrıslıların sıkıntılarına bir çözüm aracı olarag görmeg ciddi bir yanılgıdır. Türgce gonuşan Gıbrıslıların gendi yurdlarından Türkiye tarafından sökülüb atılmag isdendiyi goşullarda, TMK bizler için hiş bir şekilde çözüm aracı olamaz. Tam tersine Türgce gonuşan Gıbrıslıların yurdsuzlaşdırılmasının önemli bir aparatıdır. Türkiye’nin varlığı Gıbrıs’da yasallaşdıgca Türgce gonuşan Gıbrıslıların imha süreci hızlanacagdır. Dahası Türkiye’nin onnara ihtiyacı galmayacagdır. Türkiye içinde bulunduğu ekonomig ve politig koşullar gereği (Devled kapitalizmi) Sünni İslamcılar ikinci cumhuriyet dönemini inşa edmiş, Türkiye devletini Afrika, Ortadoğu ve Asya’da söz sahibi olmag isdeyen bir güce dönüşdürmüşdür. Devled kapitalizminin ön gördüğü siyasal, ekonomig ve hukug düzeni yaradılmışdır. Türkiye “iki devledli çözüm” derkan, Gıbrıs’ın kuzeyindeki varlığını meşrulaşdırma niyetindedir. Bu imkansız deyildir. İkinci paylaşım savaşından soğra nasıl uluslararası hukug dediyimiz burjuva hukuku bir yasal zemine oturtulmuşsa, Çin’in müdahil olacağı böyüg bir savaşdan soğra da bu uluslararası hukug başdan inşa edilecegdir. Bu savaşın eşiyindeyig. Yakın bir zamanda dünyadakı sömürge idaresi ve hukukunun yasaları tegrar belirlenecegdir. Bu böyüg savaşda Türk Devleti’nin hangı tarafda olacağı önemlidir. KKTC’nin tanınıb tanınmaması bu 3. paylaşım savaşının sonuclarına bağlıdır. Ulus devledlerin sınırları deyişmegde, dünyada yenñi süper güçler gendi tobraglarnı ve egemenlig alanlarnı genişledme arzusu içindedir. 

TMK’ya başvuran Gıbrıslıların ve onnarın avgadı Murat Metin Hakkı’nın tutuglanması ortaya koymaya çalışdığım paramedrelerden soyudlanarag düşünülemez. Türkiye’nin dovrudan emirleriynan bu insannar tutuglanmışdır. Murat Metin Hakkı Türglerin hag ve çıkarlarına yönelig düne gadar herhangi bir faaliyedde bulunmamışdır. Tam tersi yabdığı açıglamalarda, katıldığı programlarda Türk koloni rejiminin meşruluğunu sağmag için çözüm önerileri sunmuşdur. Ancak Türglerin Gıbrıs’a yönelig geçici politikası (federasyon) deyiştiyinden, ortadan galgdığından Murat Bey’in içinde olduğu durum Türglerin Gıbrıs’daki hag ve çıkarlarıynan çelişmegdedir. Murat bey “yazılı ve yazılı olmayan” Türklük sözleşmesinin dışında galmışdır isdemeyereg. 20 yıldır koloni idaresinin uyguladığı hukuki süreç (TMK) asgıya alınmış ve Rumca gonuşan Gıbrıslılar gibin o da rejimin gurbanı olmuşdur. Koloni rejimi yerlileri gullanır. İşi bitinca da çapud gibin kenara savurdur. Bunun farkına ne zaman varacayıg? Mahgemelerimiz Mussolinin mahgemeleri hiş olmamışdır. Olmaycagdır da… Ya da Murat beyin metafor olarag gullandığı “Musolinin mahgemeleri” ifadesi sömürge tebası olan bizler için heb vardı zaten. Sömürge idarelerindeki mahgemeler sömürülenler için Mussolinin mahgemeleridir. Hukug sadece tegnig bir aparad deyildir. İgdidarın egemenlig inşasının yazılı bir sözleşmesidir da.  Mahgemeler ilg önce İngilizlerin soğra da Türglerin mahgemeleri olmuşdur. Çünkü biz bir İtalyan kolonisi hiş olmadıg! Bu gavga daha da böyüyeceg, saldırılar daha da artacagdır. Her şeye rağmen bütün koloni idarelerinde olduğu gibin sisdemin içinde direnen insannarımız ve direnen yargıçlarımız vardır. Bizler bu yargıçlarımızın sonuna gadar arkasında olmalı, onnarı savunurkana bir yurdu savunduğumuzu bilereg hareked edmeliyig. Talebimiz Koççina’dan Karpaz’a bütün tobraglarımızın özgürleşmesi olmalıdır.   

Gaynag  

1-Akın, Ayşemden 2021. "Serkan Mesutoğlu: Polisi askere bağlayan Geçici 10. Madde değil, Polis Yasası’dır." Bugün Kıbrıs. https://bugunkibris.com/2021/06/10/serkan-mesutoglu-polisi-askere-baglayan-gecici-10-madde-degil-polis-yasasi/
 2-"Avukat Murat Metin Hakkı tutuklandı!" Yenidüzen, Eylül 3, 2025. https://www.yeniduzen.com/avukat-murat-metin-hakki-tutuklandi-186487h.htm
3-Çerkezoğlu, Simge. "Yasalar Kamu Yararı Gözetmelidir." Yenidüzen, April 7, 2025. https://www.yeniduzen.com/yasalar-kamu-yarari-gozetmelidir-182020h.htm
4-"'Geçici 10'uncu Madde Efsane Oldu'". Haber Kıbrıs, Mayıs 9, 2014. https://haberkibris.com/gecici-10uncu-madde-efsane-oldu-2014-05-09.html
5-“İbret verircesine yapılan keyfi uygulama, hukuk camiasına hakarettir.” Yenidüzen, Eylül 4, 2025. https://www.yeniduzen.com/ibret-verircesine-yapilan-keyfi-uygulama-hukuk-camiasina-hakarettir-186523h.htm
6-""Juju" tutuklandı." Yenidüzen, Temmuz 4, 2025. https://www.yeniduzen.com/juju-tutuklandi-173462h.htm
7-Karapaşaoğlu, Halil. 2025. “Rumca Gonusan Gıbrıslılar; Yenñi Rehineler”. Yenidüzen. https://www.yeniduzen.com/rumca-gonusan-gibrislilar-yenni-rehineler-24155yy.htm
8-“Konunun takipçisi olacağız.” Yenidüzen, Eylül 3, 2025. https://www.yeniduzen.com/konunun-takipcisi-olacagiz-186496h.htm
9-Soyel, Bekir. 2025. “Şimdi de Elexus davası”. Halkın Sesi. https://www.halkinsesikibris.com/simdi-de-elexus-davasi
10-Özgür Gazete Kıbrıs. “Murat Metin Hakkı Mahkeme çıkışı açıklama yapiyor!.” Facebook video, 11:28. Yüklenme tarihi: 4 Eylül 2025. https://www.facebook.com/share/v/16wKioUMoz/
11-"Ünal tutuklanmadı, Evi aranmadı." Haber Kıbrıs, Temmuz 4, 2025. https://haberkibris.com/fatma-unal-tutuklanmadi-evi-aranmadi-1016-2024-07-04.html