Ağzınızın en arka kısmında, zaman zaman ağrıya, şişliğe ya da hiç belirti vermeden yıllarca sessizliğe bürünen dişleriniz varsa, büyük ihtimalle bahsettiğimiz dişler 20 yaş dişlerinizdir.

Halk arasında “akılsız diş”, “gömülü diş” gibi isimlerle anılan bu dişler, hem diş hekimleri hem de hastalar için yıllardır süregelen bir soru işaretidir: Bu dişlerin hepsi çekilmeli mi? Çekilmezse ne olur?

20 Yaş Dişi Nedir, Ne Zaman Sürer?

20 yaş dişleri, ağızda en son süren büyük azı dişleridir. Genellikle 17–25 yaş arasında çıkmaya başlarlar. Alt ve üst çenede, sağlı sollu olmak üzere toplamda 4 tanedir. Ancak bazı bireylerde bu dişler hiç oluşmazken, bazı kişilerde yalnızca 1 ya da 2 tanesi gelişir.

İnsan çene yapısı, evrimsel olarak küçülmeye devam ettikçe bu son azı dişlerine yeterince yer kalmaz. Bu da beraberinde birçok problemi getirir.

Çekilmeyen 20’lik Dişler Hangi Sorunlara Yol Açar?

Eğer bu dişler doğru pozisyonda sürmez ya da ağızda yeterince yer bulamazsa, bazı riskler kaçınılmaz hale gelir:

1.Perikoronit (Yumuşak Doku Enfeksiyonu):

Yarı sürmüş dişin çevresinde diş eti cebi oluşur. Bu bölgede biriken bakteriler enfeksiyona neden olur. Şişlik, kızarıklık, ağız açmada zorluk ve çene altı lenf bezlerinde hassasiyet gibi belirtiler görülür.

2.Komşu Dişlerde Çürük:

20’lik diş, ikinci azı dişe baskı yapıyorsa, bu bölgede temizlenmesi zor bir ara yüz oluşur. Gömülü ya da yarı sürmüş 20’lik diş, hem kendisini hem de önündeki sağlıklı dişi çürütebilir.

3. Ortodontik Bozulmalar: Özellikle genç yaşlarda, çıkmak için yer bulamayan bu dişler, ön bölgedeki dişleri öne doğru iterek çapraşıklıklara neden olabilir.

4. Kist ve Tümör Oluşumu:Gömülü dişler zamanla çevresinde kist oluşumuna neden olabilir. Bu kistler, çene kemiğini zayıflatabilir, komşu dişleri yerinden oynatabilir ve nadiren tümöre dönüşebilir.

5. Kötü Ağız Kokusu:Yarı sürmüş ve temizliği zor dişlerin çevresindeki yumuşak doku cepleri, bakteri birikimi için ideal ortamdır. Bu da kötü ağız kokusuna ve kronik diş eti rahatsızlıklarına neden olur.

Her 20’lik Diş Çekilmeli mi?

Hayır. Bu noktada karar verirken şu faktörleri değerlendiriyoruz:

Diş tam olarak sürmüş mü?

Doğru pozisyonda mı?

Temizlenebilir mi?

Çiğnemeye katkı sağlıyor mu?

Çevresindeki dokular sağlıklı mı?

Eğer bu sorulara olumlu yanıt verebiliyorsak, dişin ağızda kalmasında bir sakınca yoktur. Ancak yine de düzenli röntgen ve klinik kontrollerle takip edilmelidir.

Hangi Durumlarda Mutlaka Çekim Gerekir?

Dişin pozisyonu hatalıysa (örneğin yatay veya çapraz),

Sık sık enfeksiyon oluşturuyorsa,

Komşu dişe zarar veriyorsa,

Çürük varsa ve dolgu imkânı bulunmuyorsa,

Ortodontik tedaviye engelse,

Kist oluşumu başlamışsa,

çekim kaçınılmazdır. Bu işlem lokal anestezi altında, basit veya cerrahi yöntemlerle güvenli şekilde yapılabilir.

Çekim Ertelenirse Ne Olur?

“Şu an ağrım yok, sonra bakarız” cümlesi maalesef çoğu zaman daha büyük sorunlara neden olur. Dişin gömülü konumu enfeksiyonun yayılmasını kolaylaştırır ve çekim işlemini ileride daha zor hale getirir. Ayrıca ilerleyen yaşla birlikte kemik yoğunluğu arttığı için cerrahi sonrası iyileşme süreci uzayabilir.

Her 20 yaş dişi çekilmeli diye bir kural yok. Ancak risk taşıyan dişlerin ağızda kalması da ileride çok daha büyük sorunlara yol açabilir. Bu nedenle en doğru karar; detaylı bir ağız içi muayene, panoramik röntgen değerlendirmesi ve diş hekiminizin önerisiyle verilmelidir.