Her sabah uyanınca çenenizde bir ağrı hissediyor musunuz?

Baş ağrılarınız sanki şakaklardan yayılıyor mu?

Dişlerinizin kenarlarında minik kırıklar, hassasiyet veya aşınmalar fark ettiniz mi?

Cevabınız “evet” ise, farkında olmadan dişlerinizi sıkıyor veya gıcırdatıyor olabilirsiniz.

Üstelik yalnız değilsiniz… Her gün muayeneye gnatoloji dediğimiz oral muayene ile başlıyorum hastaların diş ağrıları diye geldikleri eklem ağrılarının daha yaygın olduğu bir dönemdeyiz. Modern yaşamın temposu arttıkça bruksizm, yani istemsiz diş sıkma ve gıcırdatma, daha fazla kişide görülmeye başladı. Bu hafta, toplumda oldukça yaygın ama çoğu zaman fark edilmeyen bir durumu ele alıyoruz: Diş sıkma hastalığı.

Diş Gıcırdatma Nedir? Tıbbi adıyla bruksizm, kişinin farkında olmadan dişlerini sıkması veya gıcırdatması durumudur. Daha önceki yazılarımda da değindiğim ama bu seride özellikle detaylandırmak istediğim bir konu bruksizim.

İki şekilde ortaya çıkar:

Uyku Bruksizmi

Kişi gece uyurken, genellikle REM uykusunda dişlerini sıkar veya gıcırdatır. Kendi farkında değildir.

Gündüz Bruksizmi

Kişi uyanıkken stres, odaklanma veya kaygı anlarında çenesini kasarak dişlerini sıkar.

Her iki durumda da uzun vadede diş, çene ve kas yapısına zarar verebilir.

Neden olur?

Bruksizmin tek bir nedeni yoktur; çoğu zaman çoklu faktörlerin birleşimi etkili olur:

Stres ve Anksiyete (en sık neden), diş kapanış bozuklukları (maloklüzyon),Uyku bozuklukları (apne, huzursuz bacak sendromu), reflü gibi sistemik rahatsızlıklar, bazı antidepresanlar ve ilaçlar, kişilik yapısı (mükemmeliyetçi, gergin, detaycı bireylerde daha sık), diş gıcırdatma yalnızca ağız sağlığını değil, hayat kalitesini de olumsuz etkileyen bir durumdur.

Dişleriniz size ne anlatıyor?

Diş gıcırdatması olan bireylerde şu belirtiler sık görülür:

Diş yüzeylerinde düzleşme ve mine kaybı, diş boylarının kısalması, diş hassasiyetleri, dişlerde çatlak ve mikro kırıklar, diş etlerinin çekilmesi, dolguların ve porselenlerin kırılması, çene ağrısı ve yorgunluk, sabah baş ağrısı, şakaklarda ağrı, kulakta dolgunluk hissi, açma-kapama sırasında çene ekleminden ses gelmesi (klik). Bu belirtiler bazen “geçici yorgunluk” sanılır ama aslında altta yatan çene kası travması vardır. Fark Etmeden Kendinize Zarar Veriyor Olabilirsiniz. Diş gıcırdatması sinsi ilerler. Birçok kişi, diş boyları ciddi şekilde aşındığında ya da çene kilitlenmeye başladığında hekime başvurur.

Ama bu noktaya gelmeden önce pek çok erken belirti mevcuttur.

 Erken müdahale edilirse, dişlerin ömrü korunabilir, çene eklemi hasarı önlenebilir.

Sabahları çene yorgunluğu ya da baş ağrısıyla uyanıyorsanız bu yazı dizisini dikkatle takip edin.

Ayna karşısında dişlerinize bakın; düzleşme, çatlak veya kırıklar var mı?

Gün içinde kendinizi fark etmeden dişlerinizi sıkar halde buluyorsanız küçük hatırlatıcı notlar kullanın: “Çeneni gevşet!” Stres yönetimi ve uyku kaliteniz bruksizmi doğrudan etkiler.

Son SözBruksizm, modern çağın “sessiz çığlığı” gibidir.

Stresin dişlerinize nasıl yansıdığını fark etmek, hem fiziksel sağlığınızı hem psikolojik dayanıklılığınızı korumanın ilk adımıdır.

???? Haftaya yazı dizimizin ikinci bölümünde:

“Çene Eklemi Bozuklukları – Sadece Ses mi, Yoksa Hasar mı?”