Yenidüzen gazeddası yazarlarından gazeddacı Cenk Mutluyakalı, UBP-DP-YDP hökümetinin geçirdiyi son dönemlerdeki belki da eñ önemli tüzüğünan ilgili bir yazı galeme aldı. Ne yazık ki bu yazı basınımızda hiş yankı yaradmadı. Cemaatımızda hiş gonuşulmadı. Mutluyakalı yazısında, KKTC yurddaşlığıynan ilgili çalışma izinlernin önemli şarddlardan biri olduğunu belirddi. Mutluyakalı, geçirilen tüzüğünan beraber çalışma izinleriynan Türkiye Cumhuriyeti yurddaşlarnın KKTC vatandaşı olmalarnın önünün açıldığını vurgulamagdadır. Tüzüğe göre yabancıların 4 yıl kesintisiz çalışması soğrasında 45 gün yurddışına çıgmaları, ardından ön izin alarag tegrar çalışma izni başvurusu yapacagları belirtildi.  Mutluyakalı, bu tüzüğünan TC yurddaşlarnın bundan muaf olduğu “Sosyal Güvenlik Anlaşması olmayan ülkelerden gelen yabancı işçiler…” ifadesiynan ayrı dudulduglarnın altını çizmegdedir (Mutluyakalı 2025). 2015 yılında Cumhuriyetçi Türk Partisi ve Ulusal Birlik Partisi hökümetinde İçişleri Bakanı olarag görev yapan Asım Akansoy, TC devleti yedgililernin Akonsoy’a TC vatandaşı olan gişilerin 5 yıl ardı ardına çalışma izni olanlara KKTC yurttaşlığının verilmesi gerektiğni belirddiglerni ifade etti (Akter 2021).

Yurddaşlıg yasasının 3. kısmının 8. maddesinin 1. fıgrasının B bendinde, yurddaşlıg almag isdeyen gişinin "Başvuru tarihinden geriye doğru Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde beş yıl kesintisiz ikamet etmiş olmalıdır" ifadesi yer almagdadır (KKTC İçişleri Bakanlığı 2025). Bu ne anlama gelir? Bu çalışma izniynan KKTC’de bulunan TC vatandaşlarının 5 yılsonunda “yasal” olarag KKTC yurddaşlığı almasının önünün açılmasıdır.  2024 yılı ekim ayı itibarıynan sosyal sigortalı çalışan sayısı 159.321 seviyesine yükseldi. Sosyal sigortalara gayıdlı çalışanların yüzde 48,1’i KKTC vatandaşı, yüzde 27,7’si Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve yüzde 24,2’si diğer ülke vatandaşıdır (Kuzey Kıbrıs Türk 2024).  Yani yaglaşıg olarag 76.571 gişi KKTC vatandaşı, 44.123 gişi TC vatandaşı, 38.626 gişi Afrika, Pakistan, Türkmenistan gibi ülkelerin vatandaşlıglarına sahib gişilerdir. 76.571 KKTC yurddaşı gişinin içinde kaş Gıbrıslı olduğunu bilmeyig. Bunun içinde TC yurddaşı olanlar başga bir ifadeynan TC’nin buraya daşıdığı nüfus da vardır. Bu tüzüynan 2024 verilerine göre 44.123 gişi olan TC yurddaşlarnın 5 yılsonunda hebsinin “kurallara” ve “şardlara” uyması durumunda yurddaşlıg almalarnın yasal bir zemini hazırlanmış olmagdadır. Buraşdakı mesele rakamlar deyildir. Buraşdakı mesele TC yurddaşlarnın 1975’den bu yana gereg TC’de yaşasın ve hiş Gıbrıs’da bulunmasın gereksa KKTC’de yaşasın fargedmez hala hazırda vatandaşlıg almalarına rağmen şimdig kidlesel bir şekilde KKTC vatandaşlığı almalarnın zeminin oluşdurulmasıdır. TC’nin bir sömürgeci olarag Kıbrıs’ın kuzeyinde bu şekilde vatandaşlıg dağıdması ne anlama gelmegdedir? İlerşeyen yıllarda binlerce TC’linin KKTC yurddaşı olması demegdir. Hızla nüfusu eriyen Türgce gonuşan Gıbrıslıların da bitirilmesi demegdir.

Yerleşimci Kolonyalizm literatüründe bu “settler colonial citizenship/yerleşimci kolonyal vatandaşlıg” olarag isimlendirilmegdedir. Kudüs İbrani Üniversitesi’nde çalışan akademisyen Areej Sabbagh-Khoury devledleri̇n yöneti̇m aygıdı olarag vatandaşlıg kavramının yerleşimci sömürgecilig mantığı tarafından oluşdurulduğunu belirdmegdedir. Yerleşimci koloni yurddaşlığı settler accumulation/yerleşimci birikim ve indigenous dispossession/yerlilerin mülgsüzleştirilmesine neden olur (Sabbagh-Khoury 2022, 171).

Yerleşimci birikim sömürgecilerin yerlilerin tobraglarını veya gaynaglarnı zorunan veya yapısal olarag ele geçirib, ekonomig, siyasal ve siyasi birikim sağlamasıdır. Yerlilerin mülgsüzleşdirilmesi, yerlilerin tobraglarnın zorunan alınması, zorunlu göç eddirilmesi, kültürel asimilasyon ve gaynagların erişiminin engellenmesi demegdir. Vatandaşlık “artıg nüfus” olarak yerlilerin yönetilmesi, kontrol edilmesi, ve evcilleştirilmesi sürecinde edgili bir enstürümandır (Tatour 2019, 33). Yurddaşlıg ayni zamanda egemenlig haggının da gasbedilmesidir.

Gansız soykırım, bir grubun kültürel, sosyal ve ekonomig olarag dovrudan fizigsel şidded yoluyla deyil, kidlesel kadliamlarla deyil, şidded gullanmadan sisdematig olarag yog edilmesi demegdir. Bu tarz bir soykırım, asimilasyon politikaları, yerlileri kültürel olarag basgı altına alarag, hukuki hagların yerlilerin ellerinden alınmasıynan vuku bulur. Gansız soykırım yerlilerin kimliğnin ve yerlilerin kültürlernin yog edilmesi demegdir. 2019 yılında dönemin Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası Genel Sekreteri Şener Elçil “Türkiye Kıbrıslı Türklere kansız soykırım uygulamaktadır” dediyinde, Şener hocaya başda yerleşig örgüdler olmag üzere ciddi tebgiler geldi. Cuma günü bir televizyon programına katılan Gıbrıslı gazeddacı sağ görüşlü olmasına rağmen 2025 Cumhurbaşkanlığı seçimlernin böyle bir ayrımı hiş tasvir edmeseda Gıbrıslı Türklerle Türkiyeliler arasında gerçegleşen (nüfus oranları açısından) son seçim olacağını ifade eddi. Bundan soğraki seçimlerde Türkiyelilerin nüfusunun Gıbrıslıların nüfusundan daha çog olacağını söyledi. Gıbrıs’ın kuzeyinde sadece Karadenizlilerin nüfusu 50.000’i bulmagdadır. Türkiye’nin nüfusu Gıbrıslıların nüfusundan gad ve gad çogdur.

Türkiye 1974 yılında Gıbrıs’ı işgal eddiyinde 200 bin Rumca gonuşan Gıbrıslı’nın silah zoruynan Gıbrıs’ın kuzeyinden addı. 1974’ün sonunda binnerce insan daşımaya zaten başlamışdı. 1976 yılında yerleşigler ilg defa gendilerine yurddaşlıg verilereg seçimlerde oy gullandı. Türgce gonuşan Gıbrıslıların iradesi seçimler bağlamında 1976 yılında gasbedilmişdi. Türkiye Gıbrıslıların iradesini bir parçacıg düşünmüş olsaydı yerleşiglere vatandaşlıg verilmesini isdemezdi. Bunun sisdematig bir politikaya dönüşmesine izin vermezdi. Aksine Gıbrıs’ın kuzeyinden hangi dili gonuşursa gonuşsun bütün Gıbrıslıları imha edmeg isdediyi böyün gün gibin ortadadır. Mutluyakalı’nın işared eddiği “tüzüg” bu koloni politikalarnın bir uzantısıdır. Herkes bunun farkındadır. Gıbrıslılar gendi aralarında azınlıg olduglarnı gonuşmagdadırlar.

 Gıbrıslılar bunu neden kamusal alanda dile getirememegdedir? Neden sessizce yog oluşlarnı izlemegdedirler? Türgce gonuşan Gıbrıslıların köleligle derin bir ilişgileri vardır. Sömürgecilig tarihi boyunca süregli olarag inşa edilmiş, sessizleşdirilmişlerdir. Sömürülenler hele bir da tarihsel olarag azınlıg olanların gonuşması daha da zordur. Türgce gonuşan Gıbrıslıların özgürleşme-direnme süreclerne girmesi kaçınılmazdır. Bazı insannarımız hızlı bir şekilde Gıbrıs’ın kuzeyini tergedmegdedirler. Bazı insannarmız ise sömürgeciynan hala işbirliği içinde gendi konfor alanlarnı koruma peşindedirler. Yerleşimci kolonyalizm dünyanın en tehlikeli sömürgecilig biçimidir. İnsanın imhası üzerine guruludur. Yerleşimci kolonyalizm ganlı ve gansız soykırım üzerine inşa eder gendi gendini. Bunun içinde farglı ıstratejiler uygular. Gıbrıslıların bir seçeneği daha vardır. Direnmeg! Türk işgalinin savaş suçlarını meşrulaşdırmayı bir an önce bırakıb, bütün Gıbrıslıların hag ve çıkarlarnı savunan siyasal söylemlerinan siyased yabmalıdırlar. Geçirilen tüzüğnan kidlesel olarak en eyi ihdimalinan 5 yıl soğra binlerce insan yurddaş yapılacagdır. Bunun gansız bir soykırım olduğunu nereye gadar görmezden geleceyig? TC’nin dayaddığı politikaların hesabını ne zaman soracayıg? Bize daha ne yapılmasını beglerig?     

Gaynag

1-Akter, Aysu Basri. 2021. "Demokrasi, İrade, Müdahale" Yenidüzen. 10 Ağustos. https://www.yeniduzen.com/a-akansoy-turkiye-5-yillik-calisma-izni-olan-herkesin-vatandaslik-almasini-istedi-143183h.htm

2-KKTC İçişleri Bakanlığı. "Yurttaşlık." Muhaceret Dairesi. Erişim Tarihi: Mayıs 30, 2025. http://muhaceretdairesi.gov.ct.tr/Yurtta%C5%9Fl%C4%B1k.

3-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası. Bülten 2024 Q4. Lefkoşa: KKTC Merkez Bankası, 2024. https://www.kktcmerkezbankasi.org/sites/default/files/yayinlar/bulten/B%C3%BClten%202024%20Q4.pdf

4-Mutluyakalı, Cenk. 2025. "Tüm KKTC yurttaşları..." Yenidüzen, Mayıs 26. https://www.yeniduzen.com/tum-kktc-yurttaslari-23796yy.htm

5-Sabbagh-Khoury, Areej. 2022. Citizenship as Accumulation by Dispossession: The Paradox of Settler Colonial Citizenship. Sociological Theory. Vol. 40(2) 151–178. https://doi.org/10.1177/07352751221095474

6-Tatour, Lana. 2019. Citizenship as Domination: Settler Colonialism and the Making of Palestinian Citizenship in Israel. SSRN. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3533490