Kıbrıs’ın kuzeyinde, Anayasa Mahkemesi ve Askeri Yargıtay kararlarında vicdani ret hakkı açıkça tanınmasına rağmen, yasal düzenleme hâlâ yapılmadığı için vicdani retçiler yargılanmaya devam ediyor. Vicdani Ret İnisiyatifi, bu çerçevede vicdani retçi Hasan Rahvancıoğlu’nun 27 Kasım’da başlayacak mahkeme sürecinde hapis riskiyle karşı karşıya olduğunu duyurdu.
İnisiyatifin açıklamasına göre, Rahvancıoğlu’nun Güvenlik Kuvvetleri Mahkemesi’ndeki davası 27 Kasım Perşembe günü saat 12.00’de görülecek. Daha önce para cezalarını ödemeyeceğini beyan eden Rahvancıoğlu’nun, suçlu bulunması halinde hapse girmesi bekleniyor. Vicdani Ret İnisiyatifi, tüm antimilitaristleri ve barış savunucularını mahkeme önünde dayanışmaya çağırdı.
“Düşünce ve vicdan özgürlüğü yine yok sayılıyor”
İnisiyatif, vicdani retçilere yönelik davaların sürmesinin “düşünce, vicdan ve din özgürlüğü hakkının açık ihlali” olduğunu vurguladı. Açıklamada, vicdani retçi Halil Karapaşaoğlu’nun ikinci kez hapse girmesine neden olan kararın istinaf sürecinin de sonuçlandığı, Güvenlik Kuvvetleri Yargıtayı’nın alt mahkeme kararını onadığı hatırlatıldı.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 12 Mart 2024’te Türkiye’yi bu hakkı ihlal ettiği gerekçesiyle mahkûm ettiği, 24 Eylül 2024’te ise itirazın reddedilerek kararın kesinleştiği belirtildi. Benzer şekilde vicdani retçiler Halil Karapaşaoğlu ve Haluk Selam Tufanlı’nın davalarının da AİHM gündeminde olduğu kaydedildi.
Açıklamada, “Anayasa Mahkemesi’nin kararında da belirtildiği gibi, düşünce ve vicdan özgürlüğü anayasal güvence altındadır. Buna rağmen davaları sürdüren Başsavcılık, düşünce suçu yaratmaya devam etmektedir. Bugün Kıbrıs’ın kuzeyinde hâlâ düşünce suçu vardır” denildi.
Uluslararası kararlar, yerel sorumluluk
Vicdani Ret İnisiyatifi, BM İnsan Hakları Komitesi’nin de Türkiye’yi benzer davalarda mahkûm ettiğini hatırlatarak, Meclis’in acilen sorumluluk alması gerektiğini vurguladı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Anayasa Mahkemesi’nin kararında da açıkça belirtildiği üzere, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi ve AİHM’in önerdiği gibi, askeri hizmet yerine sivil kamu hizmetine olanak tanıyan bir düzenleme yapılması yasa koyucunun takdirindedir. Dolayısıyla Meclis gerekli yasal düzenlemeyi yapmadığı sürece vicdani retçiler düşünce suçlusu olarak cezaevine girme tehlikesiyle karşılaşmaya devam edecektir.”
İnisiyatif, son olarak vicdani retçi Hasan Rahvancıoğlu’nun davasına dikkat çekerek çağrısını yineledi:
“Yeni hapislikler yaşanmadan, vicdani ret hakkını tanıyan yasa hemen şimdi Meclis’ten geçmelidir. ‘Yurt ödevimiz barış, vicdani ret hakkımız.’ Ne bir gün, ne bir kuruş cezayı kabul ediyoruz.