Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) İskele Milletvekili Fide Kürşat, Toprak Ürünleri Kurumu’nun (TÜK) şeffaflıktan uzak, denetimsiz ve adrese teslim ihaleler gerçekleştirdiğini savunarak, Kamu İhale Yasası’nın askıya alınmasının keyfi uygulamaları artırdığına dikkat çekti. TÜK’ün, 24 saatten kısa sürede 20 bin ton arpa alımı için ihale açtığını ifade eden Kürşat, bu uygulamanın açıkça şaibe barındırdığını söyledi.
“Binboğa’da yaşananlar emsaldir”
TÜK’ün ciddi denetim sorunları yarattığını ve kamu zararına yol açabilecek işlemler yaptığını belirten Kürşat, “Bu ülkenin aylık arpa ihtiyacı ortadadır, bunu bile planlayamayan ya da planlamak istemeyen Tarım Bakanlığı ve TÜK yöneticileri, adeta yumurta kapıya dayandı misali acil ihtiyaç noktasına getirip elden spot alıma başvuruyor. Neden?” diye sordu. “Nedeni ortada. Binboğa’da yaşananlar emsaldir” diyen Kürşat, kurumların bu tür işlemlerinin acilen denetlenmesi gerektiğini kaydetti.
“İhaleye katılım süresi 24 saat bile değil”
Kürşat, 30 Haziran’da Resmi Gazete’de yayımlanan Yasa Gücünde Kararname ile Kamu İhale Yasası’nın 31 Aralık 2025’e kadar TÜK için askıya alındığını hatırlatarak, bu düzenlemenin kuruma denetim dışı, keyfi alım yapma imkânı sağladığını dile getirdi.
TÜK’ün 26 Haziran’da firmalara gönderdiği yazı ile, 27 Haziran saat 12.00’ye kadar toplam 20 bin ton arpa için teklif verilmesini istediğini aktaran Kürşat, bu sürenin teklif hazırlamak için yetersiz olduğunu vurguladı. Arpanın 5’er bin tonluk dört parti halinde (10 Temmuz, 21 Temmuz, 4 Ağustos, 15 Ağustos) teslim edilmesinin planlandığını aktaran Kürşat, bu kadar kısa sürede teklif istenmesinin “adrese teslim ihale” şüphesi doğurduğunu belirtti.
“Teklifler kapalı zarfla alınmalıydı”
İhaleye tekliflerin kapalı zarf usulüyle değil e-posta yoluyla iletildiğini, sadece TÜK Yönetim Kurulu Başkanı ve Müdürü’nün bu teklifleri gördüğünü ifade eden Kürşat, “Teklifler ilgililerin önünde, şeffaf bir şekilde açılmalıydı. Bu yöntemle ihaleye fesat karıştırma riskinin yüksek olduğu, birilerine rant kapısı açılabileceği izlenimi doğuyor” dedi.
“İlk teslim gecikti, tedarikçi önceden mi belliydi?”
27 Haziran’da alınan tekliflerin ardından ilk teslim tarihi olan 10 Temmuz’da arpanın adada bulunmasının mümkün görünmediğini ifade eden Kürşat, “Ancak adrese teslim tedarikçinin önceden belli olması halinde bu mümkün olabilir” dedi. 10 Temmuz itibarıyla 5 bin ton arpanın hâlâ adaya ulaşmadığını belirten Kürşat, “Yaşanan bu gecikme nedeniyle ilgili firmaya ceza uygulanacak mı? Süreci yakından takip edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“Hububat fiyatları açıklanmadı, üretici perişan”
TÜK’ün henüz buğday ve arpa alım fiyatlarını açıklamadığını ve ambarlarını da açmadığını kaydeden Kürşat, üreticilerin mahsullerini açıkta bekletmek zorunda kaldığını söyledi. Bu yıl kuraklık yaşandığını ve sadece Karpaz bölgesinde dane hasadı yapılabildiğini hatırlatan Kürşat, “Haziran ortasında açıklanması gereken fiyatlar hâlâ açıklanmadı. Özellikle Karpaz, Ziyamet ve Kumyalı köylerinde çiftçiler TÜK’ün fiyat açıklamasını ve ambarlarını açmasını bekliyor” dedi.
“Hükümet art niyetli, üretici göz göre göre eziliyor”
Zamansız yağışların açıkta bekleyen ürünlere zarar verebileceğini vurgulayan Kürşat, “Tohumlukta sıkıntı yaşanabilir” diyerek Tarım Bakanlığı’nı derhal önlem almaya çağırdı.
Son olarak ülkede planlamadan uzak, beceriksiz ve art niyetli bir hükümet yapısı olduğunu söyleyen Kürşat, bu yapının üretim sektörlerine her geçen gün daha büyük zarar verdiğini ifade etti. Üretici ve üretim odaklı bir anlayış yerine, “sermaye ve rant ortaklığı” için koltukların işgal edildiğini savunan Kürşat, “Herkes her şeyin farkında.” dedi.