Tanju KONURALP
Dünyaya ile birlikte ülkede de büyük bir hızla gelişen teknoloji sektörü, devlet kaynaklı vergilendirme sistemi ve kaçakçılığın denetlenememesi sebebi ile zor günler yaşıyor. Ülkede teknoloji üretiminin yapılmaması ve bilgisayar gibi ürünlerin ithal edilmek zorunda olması, yerel sektöre, ciddi vergilendirmelerin uygulanmasına sebep oluyor. Yıllık stopaj vergilerinin toplamda yüzde yirmi sekiz oranlarına ulaştığı ülkede vatandaş, ya Güney’den, ya da Türkiye’den alışverişi tercih ediyor. Öte yandan yerel sektör ise bu vergilerin düşürülmemesi halinde, teknoloji ve diğer tüm sektörlerin bitme noktasına gelebileceği yorumunda bulunuyor. YENİDÜZEN’e konuşan Chip Computer, Comaks Bilgisayar, Laconic Computer ve Baseline Computer direktörleri durumun hiç de iç açıcı olmadığını dile getirdi. Dört firmanın da sorumluları, ortak kanı olarak kaçakçılığın önlenmesi ve vergilendirmede hafiflemeye gidilmesi taleplerini ortaya koydu.
İşte teknolojide yaşa sorunlar:
Uğur Altunbaş – Chip Computer
Günümüzde teknoloji piyasası oldukça yavaşlamış bir durumdadır. Bunun en birincil etkeni, insanların ekonomik olarak, geleceklerini görememesidir. Bu da insanların mecbur kalmadıkları takdirde, teknolojiye yönelmemelerine neden oluyor. Öte yandan yapılan elektrik zammı, her sektörde olduğu gibi, bu sektörde de ciddi bir darbe etkisi yaratmıştır. Bir diğer ve ciddi olarak gördüğümüz etken, ithal ettiğimiz ürünlere uygulanan fonlardır. Özellikle gümrük vergileri çok yüksektir. Bu gün stopajı ile birlikte yıllık en az yüzde yirmi sekiz vergi ödemek durumundayız ki; bu ithalat- ihracat belgesine sahip olmamıza rağmen böyledir. Bu da olmasa bahsettiğimiz rakam, yüzde kırklara dayanır. Yine elektronik eşya olması sebebi ile birçok kurumdan çeşitli onaylar almak zorunda kalıyoruz. İşin prosedür kısmı da çok sıkıntılı ve düzensiz bir halde. Örneğin Türkiye’den ithal edilen bir ürün, garanti kapsamında tamire gönderilecekse, yine aynı prosedürlerle uğraşmak durumunda kalıyoruz. Cihazı getirdiğimizde gümrüğünü ödüyoruz, garanti kapsamında tekrar gönderirken birçok prosedüre maruz bırakılıyoruz ve işin en ilginci ise zaten gümrüğü ödenmiş ve tamir edildikten sonra ülkeye gönderilmiş bir ürün için, tekrar gümrük ödemek zorunda bırakılıyoruz. Devletimiz en azından, Türkiye kanadındaki ambargoyu kaldırsa, gümrük prosedürlerini düzenlese; en azından birkaç adım ileri gitme şansımız olur diye düşünüyorum.
Şengün Caferoğlu – Comaks Bilgisayar
Teknoloji sektörü günden güne ne yazık ki kötüye gitmektedir. Özellikle Güney’den ve Türkiye’den yapılan alışverişler ve ülkeye kaçak ürün getirme konusu, sektörümüzü oldukça ciddi bir şekilde etkiliyor. Bu gün internet kafelerde dahi, bilgisayar ürünlerinin satıldığını görüyoruz. Bunun önüne geçme k adına ise devletin, gümrüklerden gelen malları çok ciddi bir şekilde denetlemesi gerekmektedir. Tüm bunların yanında, son dönemlerde yaygınlaşan kargo konusu vardır. İnsanlar internetten verdikleri siparişleri, kapılarında alıyorlar. Bu kargoların ise ne bir gümrük bedeli, ne de vergisi bulunuyor. Dolayısı ile ciddi bir haksız rekabet meydana çıkıyor. Biz kargo ve diğer konularda, uzun dönem mücadelede bulunduk ancak; ne yazık ki kapısını çaldığımız hiçbir kurum, konuya eğilmedi; eğildiyse bile bir sonuç yaratmadı. Bir diğer konu ise, bizlere uygulanan vergi fonların oldukça yüksek olmasıdır. Henüz dükkanınıza dahi girmeyen ürünün, KDV ve vergilerini peşin ödemek zorunda kalıyoruz. Beklentimiz devletin; yerel sektörü koruyucu önlemler alması ve kaçak mal getiriminin önüne geçmesidir.
Leyla Candar – Laconic Computer
Ülkede teknolojiye karşı ciddi bir talep olduğu gözden kaçmayan bir gerçektir. Ancak, henüz teknoloji konusunda gelişmiş kabul edilen insanların bilinç seviyesine ulaşmış değiliz. Tabi bu da zamanla yerine oturacak bir olaydır. Sorunlarımıza gelirsek; Türkiye ve Güney’den kaçak olarak getirilen teknoloji ürünlerinin, yeterli denetim görmemesi; vergisinin ödeyen biz yerel sektöre büyük bir sekte vurmaktadır. Öte yandan ithal ettiğimiz ürünlere uygulanan vergi ve gümrük bedelleri çok yüksek. Bu konuda devletin bir teşvik sağlaması şarttır. Bilgisayar sektöründeki düşüşle birlikte, telefon ithali yapma kararı aldık ancak; gördük ki, inanılmaz bir kaçak telefon piyasası adayı ele geçirmiş durumda. Toparlarsak devletten beklentimiz, öncelikle kaçak ürün getiriminin önüne geçecek gerekli tedbirleri alması ve yerel sektöre daha makul vergilendirme sistemini hayata geçirmesidir.
Saffet Nasıfoğlu – Baseline Computer
Ülkedeki teknoloji sektörü ile ilgili tek bir kelime kullanabilirim ki; o da “vahim”dir. Bunun sebebi ne derseniz, ülkedeki ekonomik kriz ve sürekli artan döviz cevabını verebilirim. Öte yandan ülkeye her yönden getirilen kaçak ürünler de, yerel sektörün bitme noktasına gelmesine sebep oluyor. Öte yandan insanların alım gücü de, ciddi oranda düşmüş durumdadır. Bir de bunlara eklememiz gereken en önemli sebep, “Android” ismi ile piyasaya çıkan akıllı telefonlardır. Tüm bunların yanında, bir devletin bizlere uyguladı yaklaşık yüzde 28 tutarındaki vergi işin içine girdiği zaman, rekabet şansımız da yüzde 28 eksi ile başlamış oluyor. Bu konuların çözümü, her sektörün sorunlarının çözümünü sağlayacak olan devletten geçer. Öncelikli olarak, yerel sektöre uyguladığı bu fahiş vergilendirmede bir düşüş yaratmalıdırlar. Ayrıca gümrüklerde ise çok ciddi denetlemeler yapmaları hayati önem taşımaktadır. Bu konularda gerekenler yapılırsa, biz yere sektörler de, eski günlerimize bir nebze de olsa dönebileceğimize inanıyoruz.