Birleşik Kıbrıs - İki Toplumlu Barış İnisiyatifi, Kıbrıs’ın kuzeyinde Tufan Erhürman’ın Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından doğan umut havasının adanın yeniden birleşmesi yönündeki beklentileri canlandırdığını belirtti. İnisiyatif yaptığı açıklamada, bu olumlu atmosferin korunması ve müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısında bulundu.
İnisiyatif açıklamasında, “Bölünmüşlüğün devamı, her iki toplumun da ekonomik, sosyal ve siyasi sorunlarını derinleştirecek; Kıbrıs’ı bölgesel askerîleşme sürecine sürükleyecektir” ifadelerine yer verildi. Barış içinde bir gelecek için tek yolun, siyasi eşitliğe dayalı iki toplumlu, iki bölgeli federasyon olduğu vurgulandı.
“Enerji krizinin çözümü barıştan geçiyor”
Doğu Akdeniz’deki MEB (Münhasır Ekonomik Bölge) gerilimlerinin ve enerji krizinin, Kıbrıs sorununun çözümüyle birlikte çok daha kolay aşılabileceğine dikkat çekilen açıklamada, olası bir çözümün yalnızca Kıbrıs için değil, Yunanistan, Türkiye ve bölgedeki tüm ülkeler için yeni bir barış döneminin kapısını aralayacağı belirtildi.
Liderlere çağrı
İnisiyatif, her iki toplumun liderlerine yönelik somut çağrılarda da bulundu. Açıklamada, Crans Montana sürecinde elde edilen yakınlaşmalara saygı gösterilmesi, Guterres Çerçevesi’nin altı maddesi konusunda net tutum alınması ve müzakerelere bağlılığın açıkça ifade edilmesi istendi.
Ayrıca, geçiş noktalarıyla ilgili uzun süredir devam eden sorunlara dikkat çekilerek Ayios Dometios/Kermiya geçiş noktasının acilen işler hâle getirilmesi, Shengen gerekçesiyle yeni prosedürlerin uygulanmaması ve yeni geçiş kapılarının açılması talep edildi.
“Vatandaşlık sorunu acilen çözülmeli”
Karma evliliklerden doğan çocukların vatandaşlık sorununun uluslararası hukuk çerçevesinde çözülmesi gerektiği vurgulanan açıklamada, “Binlerce Kıbrıslı Türk çocuğun hayatı, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin hak ihlalleri nedeniyle sekteye uğramaktadır” denildi.
İnisiyatif ayrıca, tampon bölgede planlanan iki toplumlu Güneş Enerjisi Parkı’nın (PV Park) siyasi müdahalelerden uzak biçimde hayata geçirilmesini ve dondurulan teknik komite projelerinin yeniden başlatılmasını önerdi.
“Geçmişle yüzleşme ve ortak anıt çağrısı”
Kıbrıs’ın geçmişindeki acı dönemlere de değinen açıklamada, 1963–1974 yılları arasında her iki tarafça işlenen suçların kamuoyu önünde kabul edilmesi, Kayıp Şahıslar Komitesi’ne aktif destek verilmesi ve her iki toplumun kurbanlarını onurlandırmak amacıyla ortak bir anıt inşa edilmesi çağrısında bulunuldu.
“Holguin’i adada görmek istiyoruz”
Birleşik Kıbrıs - İki Toplumlu Barış İnisiyatifi, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Maria Holguin’in adaya en kısa sürede gelerek süreci yeniden rayına oturtmasını beklediklerini ifade etti. Açıklama, gençlerin ve kadınların barış sürecine daha aktif katılımını desteklediklerini belirterek sona erdi.