Mağusa İnsiyatifi, Serbest Liman Bölgesi içinde yer alan taş ocağı ile ilgili ombdusman raporuna atıfta bulunarak, raporun dağıtıldığı devlet kurumlarını ciddiyetle Rapora sahip çıkmaya çağırdı.
Konuyla ilgili Mağusa İnsiyatifi’nden yapılan yazılı açıklamada, Gazimağusa Serbest Liman Bölgesi içinde yer alan taş ocağı konusunda, Mağusa İnsiyatifi aktivisti Okan Dağlı ve Temiz Toplum Derneği Asbaşkanı Ali Kanlı’nın Ombudsman’a başvurarak konunun araştırılmasını talep ettiği hatırlatıldı.
Konu ile ilgili araştırmanın tamamlanarak 2 Ağustos’ta rapor halinde yayınlandığı dile getirilen açıklamada rapordan parçalar yayınlandı.
Açıklamada, Eski Eserler ve Müzeler Dairesi, rapordaki veriler ışığında vakit kaybetmeden taş ocağını geri almaya, ÇED Raporu hazırlatarak ve usulüne uygun ihaleye çıkmaya, Mağusa’daki restorasyon projelerine “hayat verecek” kaynağı bir an evvel işler hale getirmeye davet edildi.
Açıklamada şu maddelere dikkat çekildi
Mağusa İnsiyatifi olarak Raporda önemli gördüğümüz noktaları vurgulamak isteriz. İlk olarak dikkatimizi çeken yorum şudur:
“Eski Eserler ve Müzeler Dairesi gereken dikkat ve ihtimamı göstermesi gerekmektedir. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi bu görevini yerine getirirken eşitlik ilkesine uygun ve tarafsız davranma yükümlülüğü altındadır. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi bu alanda iyi bir biçimde faaliyet gösterebilecek gerçek veya tüzel kişileri bulabilmek için eşitlik ve şeffaflık ilkesi çerçevesinde kiralama ile ilgili niyetini ihaleye çıkarak veya basında duyurarak kamuoyunu haberdar etmesi gerekirdi. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi bunu yapmış olsaydı Müdürlüğe yapılan başvurular arasından kamu yararı gereği en uygun fiatı veren gerçek veya tüzel kişiyi seçebilecekti. Toplam proje bedelinin milyon Euro değerinde olduğu göz önünde bulundurduğumuz zaman mezkur projelerde kullanılacak olan eski eser nitelikli taş ocağının kiralanması ile ilgili herhangi bir duyurunun yapılmaması hatalı bir uygulamadır veya ihaleye çıkılmaması şaibeye açık bir uygulamadır. Geçmişte eski eser nitelikli taşınmaz malların bu şekilde kiralanmış olması Müdürlük için mazaret teşkil etmemelidir.”
Mağusa İnsiyatifi’nin ilk günden beri söylediği bir başka nokta da taşların birim fiyatı ile ilgilidir. Bu konuya da şöyle değinilmiştir:
“UNDP-PFF tarafından finanse edilmesi düşünülen Gazimağusa Surlarının restorasyon projesi için temin edilecek birim taş fiyatının 30 Euro olarak belirlenmesinin veya birim taş fiyatının yüksek olması neticesinde ihale iptal edilmiştir veya birim taş fiyatının yüksek olması hususu projelerin beklemeye alınmasına sebeb olmuştur. Halbuki uluslararası kuruluşlardan temin edilecek kaynakla mümkün olabilecek restorasyon projelerinin gerçekleştirilebilmesi için veya kabul edilebilir bir birim fiyatı ile taş çıkarılıp çıkarılamayacağının tesbiti hususu taş ocağı kiralandıktan sonra değil, kiralama aşamasında araştırılması ve değerlendirilmesi gerekirdi.”
EED Müdürlüğü ve Doğaltaş LTD. arasında imzalanan sözleşme süresi 10 yıldır ve sözleşmede sadece Mağusa surları ve Mağusa’daki eski eserlerin restorasyonunda buradan elde edilecek taşların kullanılacağı belirtilmektedir. Yine Raporda:
“UNDP – PFF tarafından finanse edilecek Gazimağusa Surları, Akkule, Kara Kapısı ve Martinengo Tabyası projeleri iptal edilmiştir. Bu nedenle söz konusu taş ocağı bu maksatla hiç kullanılmamıştır veya söz konusu restorasyon projeleri için ocaktan taş alınmamıştır. Sözleşmenin 4’üncü maddesi tahtında söz konusu taş ocağı başka bir amaç için kullanılamaz. Eski eser nitelikli taş ocağı Kira Sözleşmesinde Müdürlükçe öngörülen amaç, şekil ve şartların dışında kullanılamaz. 27.5.2015 tarihli Kira Sözleşmesi başka bir kullanım şekline cevaz vermemektedir” denmektedir.
Tartışmaya yer vermeyecek bir diğer noktaya da şöyle değinilmektedir:
“Taş ocağı ihalenin iptal edilmesi ile hiç faaliyete geçmemiştir. Tüzüğün 19’uncu maddesi gerekli proje çalışmalarının iki ay içerisinde başlamasını öngörmektedir. Bunun yanında projenin uygulanmaması da bir fesih nedenidir. Bu maddede sıralanan yükümlülüklerin herhangi biri kiralayan tarafından yerine getirilmediği takdirde “Kira Sözleşmesi” feshedilir. Belirtilen nedenlerin biri veya birden fazlasının mevcut olması durumunda Müdürlüğün sözleşmeyi feshetmesi gerekmektedir. Müdürlüğün bu konuda herhangi bir takdir hakkı yoktur.
Bu durumda, Doğaltaş Ltd., kiraladığı eski eser nitelikli taş ocağını kiralamasından itibaren iki ay değil takriben bir yılı aşkın bir süre geçmesine rağmen taş çıkarmaya başlamamıştır veya mezkur yer taş temini amacıyle kullanılmamaktadır. Söz konusu taş ocağının amacına uygun olarak kullanılmaması veya Doğaltaş Ltd.’in mezkur ocağı kullanamaması mezkur sözleşmenin fesih sebebidir. Bu nedenle 27.5.2015 tarihli Kira Sözleşmesinin Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü tarafından Tüzüğün 19’uncu maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca feshedilmesi gerekmektedir. Bunun neticesinde söz konusu eski eser nitelikli taş ocağının en geç bir hafta içinde Müdürlüğe teslim edilmesi zorunludur.”
Raporda, Mağusa İnsiyatifi’nin en başından beri vurguladığı bir başka hususa da şu şekilde yer verilmektedir:
“Restorasyon projelerinde kullanılmak üzere bu taş ocağının yeniden kiralanmasının gündeme gelmesi halinde, sözlü ve yazılı basın kullanılarak başvuru sürecine ilgililerin geniş katılımının sağlanması ve makul birim fiyata taş çıkarılması restorasyon projelerinin gerçekleşmesini olanaklı kılacaktır.”
Rapordaki veriler ışığında İnsiyatifimiz, EED’yi vakit kaybetmeden taş ocağını geri almaya, ÇED Raporu hazırlatarak ve usulüne uygun ihaleye çıkarak, Mağusa’daki restorasyon projelerine hayat verecek bu kaynağı bir an evvel işler hale getirmeye davet eder, Raporun dağıtıldığı Devlet kurumlarını da gereken ciddiyetle Rapora sahip çıkmaya çağırır.
(tak/yd)