▶ Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası’nın (EL-SEN) yeni başlattığı ‘Fatura Hesaplayıcı’ sistemi ile birlikte, tüketicilerin her ay ödediği faturaların %28’inin AKSA’ya ek kaynak olarak ödendiği ortaya çıktı.
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası’nın (El-Sen) yeni başlattığı ‘Fatura Hesaplayıcı’ sistemi ile birlikte, tüketiciler tarafından her ay ödenen faturanın %28’inin AKSA’ya ek kaynak olarak ödendiği ortaya çıktı.
El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, “Ortada bir hırsızlık, bize göre vurgun var. Buna maalesef bize yönetenler de sessiz kalıyor” dedi. YENİDÜZEN’e konuşan Tuğcu, 2024 yılında AKSA ve Kıb-Tek’in aynı model üretim santrallerinin maliyetlerini göz önüne alarak, bu faturaların nasıl hesaplandığını vatandaşın da bilmesi gerektiğini belirtti. Tuğcu, kısa süre içerisinde en kolay hesaplama yöntemiyle telefonlarda uygulama olarak hesaplamanın yapılabileceğini de ifade etti.
El-Sen’in eski başkanı Tuluy Kalyoncu, yeni başlatılan hesaplama sisteminin ön çalışmalarında önemli rol oynadı. Hesaplama sisteminin nasıl olduğunu YENİDÜZEN’e anlatan Kalyoncu, “Biz bu sistemi kurarken, maliyet hesaplaması yaptık. AKSA olmasa maliyetle ne olurdu diye düşündük” dedi. 2023 yılında imzalanan Kalecik 3 sözleşmesine göre AKSA, Kıb-Tek’in elektrik üretiminden ortalama 4 dolar cent daha pahalıya elektriğini Kıb-Tek’e sattığını hatırlatan Kalyoncu, bu rakamın 21 ay gibi bir sürede yaklaşık 60 milyon dolarlık bir maliyet farkı oluşturduğunu ve çıkan bu maliyetle Teknecik Elektrik Santrali’ne 4 yeni dizel makine alınabileceğini söyledi.
Faturaların %28’i ek maliyet olarak AKSA’ya ödenmiş oluyor
El-Sen’in yeni başlattığı ‘Fatura Hesaplayıcı’ sistemiyle birlikte elektrik faturası 535 TL olan bir vatandaşın aynı miktar enerjinin Kıb-Tek’e yapılacak dizel santral yatırımlar ile sadece Kıb-Tek tarafından üretildiği varsayıldığında ödeyeceği fatura tutarının 386.36 TL olacağı hesaplandı.
Yapılan hesaplamaya göre 535 TL olan bir faturanın 150.25 TL’si (Fatura tutarının %28’i) AKSA’ya ek maliyet olarak ödendiği meydana çıktı. El-Sen hafta başında yapılacak hesaplamanın kibtek.tiiny.site isimli internet sitesinden gerçekleştirebileceğini açıklamıştı.
El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu:
“Ortada bir hırsızlık, bize göre vurgun var”
El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, sendikanın oluşturduğu yeni web sayfası üzerinden vatandaşları bilgilendirme amacı taşıyan önemli bir adım attıklarını duyurdu. Tuğcu, özellikle elektrik faturalarının nasıl hesaplandığına dair kamuoyundan gelen sorulara cevap vermek için böyle bir platform oluşturduklarını belirtti.
Tuğcu, 2024 yılı itibarıyla AKSA ve Kıb-Tek'e ait benzer model üretim santrallerinin maliyetleri baz alınarak yapılan hesaplamaların web sayfasında şeffaf biçimde paylaşıldığını vurguladı. “Vatandaşın bu sistemde neler döndüğünü bilmeye hakkı var” diyen Tuğcu, sadece bilgilendirme değil, aynı zamanda üreticilerin mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla da bu adımı attıklarını söyledi.
Ayrıca cep telefonları üzerinden kolayca kullanılabilecek bir hesaplama programı üzerinde çalıştıklarını duyuran Tuğcu, uygulamanın çok yakında kamuoyuna sunulacağını ifade etti.
Tuğcu, elektrik üretim ve dağıtımındaki bazı aktörlerin yasa dışı uygulamalarla halkı mağdur ettiğini belirterek, “Ortada bir hırsızlık var. Kendisinin üretmediği elektriği, Kıb-Tek üzerinden aracılık yaparak satanlar var. Buna biz vurgun diyoruz. Ve ne yazık ki yönetenler bu vurguna sessiz kalıyor. Yasalar çiğneniyor, kimse müdahale etmiyor” diye konuştu.
Elektrik altyapısında yaşanabilecek ciddi sorunlara da dikkat çeken Tuğcu, yaşanabilecek bir arıza ya da kaçak durumunda sorumluluğun kimde olacağı sorusunun cevapsız kaldığını ifade etti. Türkiye'de Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı'nın da benzer bir enerji sorunu nedeniyle hayatını kaybettiğini hatırlatan Tuğcu, "Bizim ülkemizde de enerji konusunda otorite kalmamıştır" diyerek hem Kıb-Tek yönetimini hem de hükümeti sert bir dille eleştirdi.
El-Sen eski başkanı Tuluy Kalyoncu:
“22 ayda 60 milyon dolarlık bir maliyet farkı oluştu”
El-Sen eski başkanı Tuluy Kalyoncu ise, El-Sen’in kurduğu yeni sistem olan ‘Fatura Hesaplayıcı’
hakkında YENİDÜZEN’e bilgi verdi, sistemin detaylarını paylaştı.
Kalyoncu sistemi şöyle anlattı:
“Kıb-Tek elektrik üretiminde 8 adet dizel makine kullanmaktadır. Aynı makineler AKSA’da bulunuyor. Ancak AKSA, Kıb-Tek’in elektrik üretiminden ortalama 4 dolar cent daha pahalıya elektriğini Kıb-Tek’e satıyor. Bilindiği üzere Kalecik 3 sözleşmesi 2023 yılında 15 yıllığına imzalandı. Geride kalan kısa süre içerisinde bile söz konusu 4 dolar cent, yaklaşık 60 milyon dolarlık bir maliyet farkı oluşturdu. Bu 22 aylık süre içerisinde oluşan bu maliyet farkıyla Teknecik Elektrik Santrali’ne dizel makinelerden 4 tane daha alınabiliyor. Biz bu sistemi kurarken, maliyet hesaplaması yaptık. AKSA olmasa maliyetle ne olurdu diye düşündük. Elbette, AKSA %28 değil, çok daha pahalıdır. AKSA’nın Kıb-Tek’e sattığı enerjinin fiyatı, Kıb-Tek’in kendi dizel santrallerinde ürettiğinedn 1,5 katı daha pahalıdır. AKSA’nın elektrik üretimindeki payı ve Kıb-Tek'e kiralık olarak tedarik edilen diğer pahalı mobil üretim santralleri nedeniyle toplam maliyete etkisi %28’dir. Yani AKSA’ya hiçbir şey ödemezsek harmanlanmış maliyet %28 düşer. Kıb-Tek’in ürettiğini tamamen dizel santrallerden yaparsak, harmanlanmış fiyat %40 düşmüş olacak.”