Hükümet programında yer alan Siyasal Partiler Yasa Önerisi Meclis’e sunuldu. Hazırlanan yasa önerisinde “beş temel değişiklik” dikkat çekiyor.
• Meclis’te milletvekili transferi bitecek.
• Tüm siyasi partilerin mali denetimi Sayıştaylık yardımıyla Anayasa Mahkemesi tarafından yapılacak.
• Siyasi partiler her seçim bölgesinden ve her cinsiyetten, en az yüzde 40 oranında aday gösterecek.
• Milletvekili adayları ön seçimle belirlenecek.
• En son milletvekili seçimlerinde Meclis’e milletvekili göndermeyen ancak yüzde 3 oranında oy alan bir partiye devlet yardımı yapılacak
Ayşe GÜLER
Siyasal Partiler Yasa Önerisi Meclis’e sunuldu.
Hazırlanan Yasa Önerisi’nin ivediliği yarın Cumhuriyet Meclisi’nde görüşülecek.
İvedilik alınırsa, öneri hızlı bir şekilde Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi’nde ele alınacak, ardından da Genel Kurul’da görüşülecek.
Hazırlanan Yasa Önerisi “beş temel değişikliği” içeriyor.
Buna göre, önerinin kabul edilmesiyle, seçildiği partiden istifa eden milletvekili, o dönem bitene kadar bağımsız kalacak, bakan, komite başkanı olamayacak, yeni bir siyasi parti kurup Hükümet’e giremeyecek.
Siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay’ın yardımıyla Anayasa Mahkemesi tarafından yapılacak. Partiler bu konuda gerekli bilgi ve belgeleri sunmaması halinde de yapılacak ilk milletvekilliği seçimlerine katılamayacak.
Öte yandan her siyasi partide fatura, makbuz, bağış gibi belgeleri Anayasa Mahkemesi ve Sayıştaylığa sunması için yetkili bir kişi belirleyecek. Söz konusu kişinin görevini yerine getirmemesi halinde hem para hem de hapis cezasına çarptırılacak.
Bununla birlikte tüm siyasi partilerin her seçim bölgesinden ve her cinsiyetten, en az yüzde 40 oranında aday göstermesi noktasında kota getirildi.
Yasa Önerisi’nde parti içi demokrasiyi sağlamak amacıyla milletvekili adayları belirlenirken ön seçim şartı da kondu.
Hazırlanan öneride en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde barajı geçemeyen ancak ülke genelinde yüzde 3 oranında oy almasına karşın milletvekili çıkaramayan siyasal partilere her yıl belli oranda devlet yardımı yapılması kararlaştırıldı.
***
Mali denetim, Sayıştaylık yardımı ile yapılacak
CTP-BG Milletvekili, Hukuk ve Sosyal İşler Komitesi Başkanı Tufan Erhürman, YENİDÜZEN’e hazırlanan Yasa Önerisi ile ilgili bilgi verdi.
Erhürman, Anayasa’da Anayasa Mahkemesi’nin siyasi partiler üzerinde mali denetim yapma yetkisi olduğunu ancak bu konuda bugüne kadar herhangi bir adım atılamadığını belirtti.
Anayasa Mahkemesi’nin hesap uzmanlığı olan bir mahkeme olmadığını vurgulayan Erhürman, “gelir-gider denetimi yapacak olan bir mahkemenin bu alanda uzman olması gerekir” dedi.
Erhürman, denetimlerin fiilen yapılamamasının nedeninin söz konusu durum olduğunu kaydetti.
Hazırlanan Yasa Önerisi’nde siyasi partilerin mali denetiminin Anayasa Mahkemesi tarafından Sayıştay yardımı ile yapılacağını dile getiren Erhürman, partilerden gelen belgelerin Anayasa Mahkemesi tarafından Sayıştaylığa gönderileceğini, Sayıştaylığını hazırladığı rapor doğrultusunda da Anayasa Mahkemesi’nin denetim yapacağını açıkladı.
Erhürman, böylelikle partilerin gelir ve giderlerinin fiilen denetlenmesinin önünün açılacağını vurguladı.
***
Çok ağır cezalar geliyor
Denetimlerin yapılabilmesi için siyasi partilerin söz konusu bilgi ve belgeleri sunması gerektiğini, aksi halde çok ağır cezai yaptırımlara tabi tutulacağını aktaran Erhürman, süreçle ilgili bilgi verdi.
Erhürman, partilerin Genel Kongresi’ni yapmasının ardından iki ay içerisinde kesin hesabını Anayasa Mahkemesi’ne bildirmek zorunda olduğunu belirterek, bu durumun yapılmaması ve verilen ek süre içerisinde de herhangi bir bildirimin yapılmaması halinde siyasi partilerin yapılacak ilk milletvekilliği seçimlerine katılamayacağına dikkat çekti.
Yetkili bir kişi belirlenecek
Her siyasi partinin fatura, makbuz, bağış gibi belgeleri Anayasa Mahkemesi ve Sayıştaylığa sunması için yetkili bir kişi belirleme zorunluluğunun getirildiğini kaydeden Erhürman, söz konusu kişinin parti tarafından Anayasa Mahkemesi’ne bildirileceğini ifade etti.
Erhürman, geçmiş dönemde böyle bir uygulamanın olmadığını söyleyerek, yetkilendirilmiş kişinin görevini yerine getirmemesi halinde hem para hem de hapis cezasına çarptırılabileceğini açıkladı.
Sonuçlar, Resmi Gazete’de yayımlanacak
Mali Denetim sonuçlarının Resmi Gazete’de yayınlanacağını da aktaran Erhürman, böylelikle her siyasi partinin mali denetim sonucu ortaya çıkan kararların halka açık olacağını kaydetti.
Erhürman, “bu konuda o siyasi partide hukuka aykırı bağış kabul edildi mi, hukuka aykırı bir kredi alındı mı tüm bunlar kamuoyunun bilgisine gelecek” ded.
***
Milletvekili transferi son bulacak
Erhürman, Meclis’e sunulan Yasa Önerisi’nde bir milletvekilinin seçildiği partiden istifa etmesi halinde, o dönem bitene kadar bağımsız kalacağını, bununla birlikte bakan ve komite başkanı olamayacağını belirterek, yeni bir siyasi parti kurup hükümete giremeyeceğini de vurguladı.
Yüzde 40 kota getirildi
Erhürman, Yasa Önerisi’nde tüm siyasi partilerin her seçim bölgesinden, her cinsiyetten, en az yüzde 40 oranında aday göstermesi zorunlu kılındığını söyledi.
Erhürman, bu durumda her siyasal partinin her seçim bölgesinde göstereceği adayların en az yüzde 40’ının kadın ve en az yüzde 40’ının erkek olması gerektiğini kaydetti.
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)’nin 1996 yılında Cumhuriyet Meclisi’nde kabul edildiğini ancak hayata geçirilmediğini söyleyen Erhürman, “kadınlara yüzde 40 olanağının verilmesi söz konusu sözleşmeye göre bir ayrımcılık değildir ve eşitsizlik olarak görülmez. Biz bunun gereğini yerine getiriyoruz” dedi.
***
Milletvekili adayları ön seçimle belirlenecek
Erhürman, parti içi demokrasiyi sağlamak amacıyla milletvekili adayları belirlenirken ön seçimin şart haline getirildiğini kaydetti.
Partilere devlet yardımı
Öte yandan Erhürman, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde barajı geçemeyen ancak ülke genelinde yüzde 3 oranında oy almasına karşın milletvekili çıkaramayan siyasal partilere her yıl belli oranda devlet yardımı yapılacağını dile getirdi.
Böylelikle “çok sesliliğin korunacağını” ifade eden Erhürman, küçük siyasi partilerin büyüyüp gelişme olanağının tanınacağını söyledi.
Erhürman, “geçmişte siyasi partilerin devlet yardımı alabilmek için Meclis’te milletvekili çıkarması gerekiyordu. Şimdi yüzde 3’ü geçtiyse, bir milletvekili çıkarmış gibi devlet yardımı alacak” şeklinde konuştu.
Ad-Hoc Komite’nin çalışmasından yararlanıldı
Erhürman, hazırlanan Yasa Önerisi’nin Meclis’te Erken Genel Seçim öncesinde kurulan Ad-Hoc Komite’nin yaptığı çalışmalarda ortaya çıkan taslağın baz alınarak oluşturulduğunu kaydetti.
Bununla birlikte açıkladığı “beş temel değişikliğin” söz konusu taslakta olmadığını sözlerine ekledi.