Recep DAL
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’nın ağustos ayı ortasında ülke genelinde devreye almayı planladığı yapay zekâ destekli trafik kameraları, yalnızca işlevsellikleriyle değil, aynı zamanda uygulanma süreçleriyle de kamuoyunda tartışma yarattı.
Yeni nesil kameraların birçok trafik ihlalini anlık tespit edebileceği açıklanırken, kararın alındığı süreçte ilgili paydaşların dışlanması, sistemi yönetsel, teknik ve hukuki açıdan tartışmalı hale getirdi.
Konuyla ilgili YENİDÜZEN’e konuşan Trafik Kazalarını Önleme Derneği (TKÖD) Başkanı Mehmet Zeki Avcı, yeni trafik kameralarının Trafik ve Ulaştırma Hizmetleri Komisyonu’nda görüşülmediğini belirtti. Komisyonun baypas edildiğine vurgu yapan Avcı, süreçle ilgili yeterli ve gerekli bilgilendirmenin yapılmadığına dikkat çekti.
Avcı, kameraların monte edilmesi sürecinde de rasyonel bir planlamanın yapılmadığına vurgu yaptı; yenilerinin takılması için mevcut çalışan 150 kameranın söküldüğünü söyledi. Avcı, yeni ve eski kameraların paralel olarak da kullanılabileceğini kaydetti.
Öte yandan geçtiğimiz günlerde Makina Mühendisleri Odası ve İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yapılan ortak açıklamada ise, sistem değişikliklerinin bilimsel mühendislik ilkelerinden uzak şekilde gerçekleştirildiğine dikkat çekildi. Açıklamada, kamu kaynaklarının etkin kullanılmadığına ve ciddi israf riski doğduğuna da değinildi.
Hukuki çevreler ise, sistemin özel hayatın gizliliği ilkesini ihlal edebileceği yönünde uyarılarda bulunmuş, bunun mevzuat açısından sıkıntı yaratabileceği konusunda dikkat çekmişti.
TKÖD Başkanı Mehmet Zeki Avcı:
“Trafik Komisyonu devre dışı bırakıldı”
Trafik Kazalarını Önleme Derneği (TKÖD) Başkanı Mehmet Zeki Avcı, konuyla ilgili YENİDÜZEN’e özel açıklamalarda bulundu. TKÖD Başkanı Avcı, kameraların devreye alınmasına yönelik sürecin ciddi bir yönetsel sorunu ortaya koyduğunu belirtti. Avcı, söz konusu karar alınırken, geniş katılımlı Trafik ve Ulaştırma Hizmetleri Komisyonu tamamen devre dışı bırakıldığını, baypas edildiğini vurguladı. Normal şartlarda ayda bir toplanması gereken komisyonun, son üç yılda yalnızca üç kez bir araya geldiğine dikkat çeken Avcı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı’nın bu yükümlülüğü yerine getirmediğini ifade etti.
Avcı, kameraların getirilmesi ve monte edilmesi sürecinde de rasyonel bir planlamanın yapılmadığını belirtti. Ülkeye getirilen 150 kameranın monte edilmesi için mevcut ve çalışan bazı kameraların yerinden söküldüğünü ifade eden Avcı, oysa bu sistemlerin paralel şekilde kullanılmasının, ülke genelinde daha kapsamlı bir trafik gözetimi sağlayabileceğini vurguladı. Ayrıca, ilerleyen dönemde 150 kamera daha getirileceği bilgisinin verildiğini hatırlatan Avcı, ihtiyaç varsa mevcut kameraların neden iptal edildiğinin sorgulanması gerektiğini dile getirdi.
Trafikte sigara içmenin cezai kapsamdan çıkarılabileceği yönünde Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı’nın bir televizyon programında yaptığı açıklamanın da son derece yanlış bir mesaj içerdiğine dikkat çeken Avcı, bu tür bir yaklaşımın modern trafik güvenliği anlayışıyla bağdaşmadığını ifade etti.
Genel olarak sistemin kamuoyuna yeterince tanıtılmadan hayata geçirilmeye çalışıldığını belirten Avcı, bu nedenle toplumsal tepkilerin arttığını, sistemin güven ve şeffaflık eksikliğiyle karşılandığını kaydetti.
Makina ve İnşaat Mühendisleri Odaları:
“Teknik altyapı yetersiz, israf riski var”
Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (KTMMOB) bağlı Makina Mühendisleri Odası ile İnşaat Mühendisleri Odası ise, geçtiğimiz günlerde yaptığı yazılı açıklamada, yeni sistemin bilimsel mühendislik ilkeleri doğrultusunda hayata geçirilmediğini vurgulamıştı.
Odalar tarafından yapılan değerlendirmelerde, yeni nesil trafik izleme sistemlerine geçiş sürecinde, detaylı teknik ihtiyaç analizlerinin yapılmadığı, mevcut sistemlerin hangi gerekçelerle yetersiz kaldığının ortaya konmadığı belirtilmişti.
Açıklamalarda; sistemin bu haliyle kamu kaynaklarının etkin kullanılmadığı, bu nedenle ciddi bir kamu zararı ve israf riski taşıdığı ifade edilmişti. Ayrıca, altyapı uyumu ve teknik yeterlilik konusunda gerekli değerlendirmelerin yapılmadığı, bu yüzden sistemin uygulanabilirliğinin de tartışmalı olduğu dile getirilmişti.