BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Aleksander Downer’ın,Kıbrıslı Türk Lider Derviş Eroğlu’nun özel temsilcisi Osman Ertuğ ve Kıbrıslı Rum müzakereci Andreas Mavroyannis’le liderlerin ortak açıklaması üzerinde çalıştığı, Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Eric Rubin’den Maraş önerisi için yardım istediği, Kıbrıslı Rum müzakerecinin de dün Atina’ya gittiği haber verildi.
Fileleftheros haberi; “Downer Desteyi Karıyor... Anastasiadis Rubin’den Maraş İçin Yardım İstedi... Washington’dan Talebin İleri Götürüleceği Teyidi... Başkan Anastasiadis Temaslarda Bulunmak Üzere Cuma Günü Atina’da” başlık ve spotlarıyla aktardı.
Gazete Downer’ın, önceki gün, Özel Temsilci Osman Ertuğ ve Kıbrıslı Rum müzakereci Andreas Mavroyannis ile gün içerisinde ayrı ayrı yaptığı görüşmelerde, ortak açıklama metniyle ilgili anlaşmazlığın üzerine köprü kurmak için bazı fikirler ortaya attığını, üçlünün akşam yemeğinde bir araya gelerek bu fikirler üzerinde tartıştığını yazdı.
Şu ana kadar ortak açıklama metni konusundaki çıkmazın aşılamadığını, Downer’ın Ertuğ ve Mavroyannis’le yarın da bir araya geleceğini ve ardından da Avustralya’ya gitmek üzere Ada’dan ayrılacağını yazan gazete Aleksander Downer’ın bir ay sonra geri döneceğini ancak o zamana kadar müzakerelerin başlamasının beklenmediğini kaydetti.
“Yardım eli istedi”
Haberini iç sayfasında “Maraş İçin Yardım Eli... Hükümet Amerikalı Müsteşardan Önerisi İçin Destek İstedi” başlığıyla sürdüren gazete, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasaiadis’in Güney Kıbrıs’ta bulunan ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Eric Rubin’le görüştüğünü ve Rubin’den, Maraş önerisinin ileri götürülmesi için yardım talebinde bulunduğunu yazdı.
Habere göre, Kıbrıs Rum Başkanlık Köşkü’nde gerçekleşen görüşmede Anastasiadis, Maraş önerisinin hayata geçirilmesinin Kıbrıs sorununun çözümüne ümit ve perspektif katacağı görüşünü ortaya koydu. Rubin ise ABD’nin Maraş konusunun, beklenmekte olan müzakerelere dinamik katacağı görüşünde olduğunu söyledi ve bu nedenle, kısa süre önce Beyaz Saray’da gerçekleşen Biden-Anastasiadis görüşmesinin gündemine de girdiğini belirtti.
Rubin’e, liderlerin yapacağı ortak açıklama metninin içeriği üzerinde anlaşmaya varılmazsa, müzakere prosedürünü etkileyecek bir sorun olacağını söyleyen Anastasiadis, “Müzakerelerin genel çerçevesini belirleyecek bir ilke metni üzerinde anlaşma olmadan prosedür nasıl başlayabilir?” diye sordu.
Anastasiadis-Rubin görüşmesinde enerji konuları ile bölgedeki gelişmelerin de bulunduğunu kaydeden gazete bölgeyi gezmekte olan Eric Rubin’in, Anastasiadis’in Washington ziyaretinde hazır bulunmuş olmasına karşın bölgeye gelmişken gezi programına Kıbrıs’ı da almayı uygun bulduğunu yazdı ve okurlarına; Rubin’in Kuzey’i de ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Eroğlu, Özel Temsilcisi Ertuğ ile görüştüğünü iletti.
Gazete Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in de, cuma günü Atina’ya giderek Yunanistan Cumhurbaşkanı Papulyas ve Başbakanı Samaras ile görüşeceğini hatırlattı.
Habere göre Atina görüşmelerinde Anastasiadis’in, Kıbrıslı Türk ve Rum müzakerecilerin Yunanistan ve Türkiye’de çapraz temaslarda bulunması önerisi masaya yatırılacak. Samaras’ın bu öneriyle ilgili çekinceleri bulunduğu da haber verildi.
Anlaşmazlıkların üzerine köprü kurulması çabası…
Politis, “İvme Aranıyor... Rubin Her İki Tarafın Liderleriyle Görüştü... Yeni Tur Müzakereler Çerçevesinde Anlaşmazlıkların Üzerine Köprü Kurulması çabasına ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Da Katılıyor Görünüyor” başlıklı haberinde, Eric Rubin’in önceki gün her iki tarafın lider ve müzakerecileriyle görüştüğünü, Aleksander Downer’ın da müzakere çerçevesi belirlenmesi görüşmelerinde ortaya çıkan anlaşmazlıkların aşılması çabalarına devam ettiğini yazdı.
Gazete Anastasiadis-Rubin görüşmesinde (ki Anastasiadis daha sonra yaptığı açıklamada görüşmenin ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile temaslarının devamı mahiyetinde olduğunu söyledi) iki liderin ilk görüşmede okuması beklenen ortak açıklama metninin hazırlanması çabalarında ortaya çıkan görüş ayrılıklarının da ele alındığını yazdı.
Habere göre görüşmede enerji konuları da ele alınırken Rum Yönetimi Başkanı, Limasol’da düzenlenen “Denizci Kıbrıs” toplantısı çıkışında (dün) Rubin’le görüşmesinin ABD’nin Kıbrıs sorununa artan ilgisinin işareti olarak değerlendirdi.
Gazete edindiği bilgilere dayanarak ABD’nin Güney Kıbrıs’taki büyükelçisi John Koenig’in de hazır bulunduğu Anastasiadis-Rubin görüşmesiyle ilgili şu detayları da aktardı:
“Görüşmede ele alınan başlıca konulardan biri de Maraş önerisiydi. ABD, müsteşarı aracılığıyla öneriye desteğini yeniden dile getirdi. Diğer bir konu da iki tarafın müzakerecilerinin, müzakerelerin usul ve zemininin belirlenmesi konusundaki çabalarında saptanan gecikme idi.
Rubin daha sonra Kıbrıslı Türk lider Derviş Eroğlu ve müzakere heyetiyle bir saatlik bir görüşme yaptı, temaslar, Osman Ertuğ’un ofisinde devam etti.”
Maraş önerisi
Haravgi “Ortak Açıklamanın Söyleminde Takıldılar... Downer’dan Müzakerelerin Zeminiyle İlgili Ortak Söylem Bulunması İçin Son Çaba” başlıklı haberinde Kıbrıs müzakerelerinin başlamasında iki sorun bulunduğunu yazdı.
Gazete sorunlardan birinin Kıbrıs Rum tarafının, ilk Eroğlu-Anastasiadis görüşmesini taçlandırmasını arzu ettiği ortak açıklamanın söylemi üzerinde anlaşmaya varılamaması, diğerinin de Rum tarafının Maraş’la ilgili önerisine olumlu cevap verilmemesi olduğunu yazdı, edindiği bilgilere dayanarak özetle şu detayları verdi:
“Anastasiadis dünkü görüşmelerinde Rubin’e bu iki mesele hakkında bilgi verdi. Hükümet, iki bölgeli iki toplumlu tek egemenliği tek uluslararası temsiliyeti tek vatandaşlığı olan federasyon çözümü arandığına göndermede bulunan Talat-Hristofyas ortak açıklamasının BM Barış Gücü’yle ilgili son karardan silinmesiyle; kendi icraatlarında mahsur kalmış görünüyor. Çünkü Eroğlu, tek egemenlikle savaştığı biliniyordu ve öyle olmaya devam ediyor ve Talat-Hristofyas müzakerelerinde elde edilen görüş birliklerini hiçbir zaman kabul etmedi.
Kıbrıs Rum tarafı kötü durumda bulunuyor. Downer’ın önceki gün iki lideri, müzakerelerin yeniden başlaması ve Kıbrıs sorununun çözülmesi yönünde çalışmaya çağırması da tesadüf değildir. Downer dün iki liderin temsilcileri ve müzakerecileriyle temaslar ve yemek ile ortak açıklamayla ilgili söylem engellerinin kaldırılması için çaba harcadı.
Diplomatik kaynaklara göre BM, Kıbrıs Rum tarafı ortak açıklamaları uçurarak Pandora’nın kutusunu açtığı ve şimdi müzakerelere yeni zemin aradığı için ‘çılgına dönmüş’ durumda. Hükümetin, Dışişleri Bakanı Yoannis Kasulidis aracılılığıyla AB’li yetkililere sunduğu güven yaratıcı önlemler paketiyle Ancak Kıbrıs Rum tarafı çıkmazdan çıkış yolu arıyor. Bu güven yaratıcı önlemlerden biri Maraş önerisidir. Ankara’nın, Maraş’ın kapsamlı çözümün parçası olarak iade edilmesi yönündeki Türk tezinde birazcık değişiklik (reddetmediği) olduğu yolunda bilgiler gelmesine karşın bu öneriye yanıt vermedi.
Hükümetin sözünü ettiği güven yaratıcı önlemler Maraş’ın yasal sakinlerine iadesini, Türkiye’nin Kıbrıs bayraklı gemilere uyguladığı ambargonun kaldırılmasını da içeren Ankara Protokolü’nün hayata geçirilmesini, müzakere başlıklarının açılmasını ve Mağusa Limanı’nın işletilmesini öngörüyor. Bunlardan, Liman’ın açılması, Türkiye’nin müzakere başlıklarının açılması gibi bazıları Maraş’ın iadesi önerisinin bir kısmıdır.”
Ercan konusu
“Hükümetten güvenilir bir kaynak gazetemize ‘şimdilik güven yaratıcı önlemler bunlar’ diyerek, son anda gerekmesi halinde Timbu (Ercan) havaalanı meselesinin de var olduğunu ima etti.”
Haravgi devamla, Milliyet gazetesinin, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un New York’ta Cumhurbaşkanı Dr. Derviş Eroğlu ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’e ‘dünya Kıbrıs meselesinden usandı’ diyerek çözüm bulmaları mesajını verdiği haberini iktibas etti.
Simerini haberi “ABD’nin İlgisi Arttı... Anastasiadis-Amerikalı Müsteşar Görüşmesinin Odağında Kıbrıs Sorunu ve Enerji” başlığıyla aktardı. TAK