• 100 BİN TL’DEN BÜYÜK KREDİLER YOĞUNLUKTA… Mevduat rakamlarının yanı sıra krediler incelendiğinde, vatandaşların en fazla 100 bin TL’den büyük kredilere yöneldiği de bültene yansıdı. 2015 yılı üçüncü çeyreği sonunda 100 bin TL’den büyük kredilerin toplam krediler içindeki payının yüzde 77,67 olduğu belirlendi. Söz konusu dönemde kredi büyüklüklerinde ikinci sırayı yüzde 10,09’luk pay ile 11-50 bin TL dilimindeki krediler aldı.
Ayşe GÜLER
Bankacılık sektöründeki en önemli fon kaynağı olan mevduatın 2015 yılı Eylül ayı sonu itibariyle bankalara borç dahil toplam 14 milyar TL (14.007,8 milyon TL) olduğu belirlendi. Mevduat rakamlarında ikinci çeyrek döneme göre yüzde 7.75 oranında artış yaşandı.
Bunun yanı sıra söz konusu dönemde kredi rakamlarının 10.1 milyar TL’ye (10.174,6) ulaştığı Merkez Bankası’nın hazırladığı üçüncü dönem bültenine yansıdı.
Bankalara olan borçların ise 867,4 milyon TL olduğu tespit edildi. Eylül 2014 yılında bankalara olan borçlar, 705,2 milyon TL olduğu belirlenmişti.
Tasarruf mevduatı ilk sırada…
Temmuz ile Eylül dönemini kapsayan Merkez Bankası üçüncü çeyrek bültenine göre, mevduat içerisindeki en büyük paya 10.5 milyar TL (10.576,3 milyon TL) ile ‘tasarruf mevduatına’ ait olurken, bunu sırasıyla 2.4 milyar TL (2.408,1 milyon TL) ile ticari mevduat, 787,1 milyon TL ile resmi mevduat izledi.
Eylül 2014 ile Eylül 2015 döneminde ise tasarruf mevduatında yüzde 19,5, ticari mevduatta yüzde 49,56, resmi mevduatta yüzde 2,63 oranında artış gerçekleşti.
En fazla bir ay vadeli mevduat tercih ediliyor
Vatandaşların mevduatlarını 1 ay vadeli olarak yatırdığı belirlendi. Buna göre sektör mevduatındaki vade yoğunluğuna bakıldığında geçmiş dönemlerde olduğu gibi yüzde 55,49’luk
oranla bir ay vadeli mevduat oldu.
Bir ay vadeli mevduatı yüzde 17,09 oranla üç ay vadeli, yüzde 13,31 oranla vadesiz, yüzde 9,84’lük oranla bir yıl ve yüzde 4,27’lik oranla 6 ay vadeli mevduat izledi.
İşletme kredileri yükselişte…
Öte yandan Merkez Bankası Bülteni’ndeki verilere göre 10.1 milyar TL (10.174,6 milyon TL) olarak belirlenen krediler içerisinde işletme kredileri ilk sırada yer aldı. Buna göre işletme kredilerinin 2015 yılı Eylül ayı itibariyle 5.5 milyar TL (5.532,4 milyon TL) olarak belirlendi. Söz konusu kredileri 3.1 milyar TL (3.152,2 milyon TL) ile tüketici kredileri izledi.
Bunun yanı sıra Eylül 2014- Eylül 2015 döneminde işletme kredilerinin 4.4 milyar TL’den (4.425,5 milyon TL) 5.5 milyar TL’ye (5.532,4 milyon TL), tüketici kredileri ise 2.7 milyar TL’den (2.780,3 TL) 3.1 milyar TL’ye (3.152,2 milyon TL) yükseldi.
Yabancı para cinsinden kredilerde yüzde 16,7’lik artış…
Bültende, sektörün kredilerinin Türk Parası ve Yabancı Para ayrımına da yer verildi. Buna göre,
2015 yılının üçüncü çeyreğinde kredilerinin 6.6 milyar TL’si (6.639,7 milyon TL) Türk Parası cinsinden, 4.2 milyar TL’si (4.251,8 milyon TL) ise Yabancı Para cinsinden gerçekleşti. Söz konusu dönemde, bir önceki çeyrek döneme göre Türk Parası cinsinden kredilerde yüzde 10,1, Yabancı Para cinsinden kredilerde ise yüzde 16,7 oranında artış gerçekleşti.
100 bin TL’den büyük kredilere rağbet
Bunun yanı sıra vatandaşların en fazla 100 bin TL’den büyük kredilere yöneldiği ortaya çıktı. 2015 üçüncü çeyreği sonunda 100 bin TL’den büyük kredilerin toplam krediler içindeki payının yüzde 77,67 olduğu belirlendi. Söz konusu dönemde kredi büyüklüklerinde ikinci sırayı yüzde 10,09’luk pay ile 11-50 bin TL dilimindeki krediler aldı.
51-100 bin TL dilimindeki kredilerin toplam krediler içerisindeki payının yüzde 7,71, 1-10 bin TL tutarındaki kredilerin ise toplam krediler içerisinde yüzde 4,39 olduğu bültene yansıdı.
Sektördeki en düşük kredi kullanımın ise binde 1,4 payla bin TL’ye kadar olan krediler diliminde gerçekleşti.
Orta ve uzun vadeli krediler artışta…
Ekonomik kriz nedeniyle bankalardan borç çeken vatandaşların en fazla uzun vadeli kredileri tercih ettiği belirlendi. 2015 yılı Eylül ayı verilerine göre, bir önceki döneme göre orta ve uzun vadeli kredilerde yüzde 23,73, kısa vadeli kredilerde ise 15,51 oranında artış oldu.
Buna göre kısa vadeler 4.2 milyar TL’den (4.240,8 milyon TL), 4.3 milyar TL (4.384,3 milyon TL) yükselirken, orta ve uzun vadeli krediler de 5.4 milyar TL’den (5.433,2 milyon TL) 5.7 milyar TL’ye (5.790,3 milyon TL) artış gösterdi.
Özel sermayeli bankaların payı yüzde 41,94’e yükseldi
Sektördeki brüt kredilerin banka gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise özel sermayeli bankaların payının yüzde 40,46’dan yüzde 41,94’e yükseldiği belirlendi.
Şube bankalarının kullandırdığı kredilerin toplam krediler içindeki payı ise yüzde 31,9’dan yüzde 31,46 düzeyine, kamu bankaları grubunun kullandırdığı krediler ise yüzde 27,64’ten yüzde 26,6 seviyesine geriledi.
Buna göre; Eylül 2014 ve Eylül 2015 döneminde kamu bankalarının kullandırdığı kredilerin toplam krediler içindeki payında azalış, özel sermayeli bankalar ile şube bankalarının paylarında ise artış gerçekleşti.