Didem MENTEŞ
Dünyada olduğu gibi ülkemizde de korkutucu boyuta ulaşan ‘uyuşturucu’ gerçeği bir kez daha raporlara yansıdı. Birçok insanın felaketi haline dönüşen ‘uyuşturucu’ suçları, 2015 Mahkemeler Faaliyet Raporu’nda en fazla işlenen suç türü olarak yerini aldı. 2015 yılındaki uyuşturucu dava sayısı 227 olarak kayıtlara geçti.
Ağır Ceza Mahkemeleri’ndeki diğer dava sayıları ve çeşitleri ise ürkütücü tabloyu bir kez daha ortaya koydu. Özellikle16 yaş altındaki suçlu sayısı endişe verici rakamlara ulaşırken, uyuşturucu ve hırsızlık suçları yine başı çekti.
Adli Tıp Kurumu’ndan yoksun olmamız ise bu yıl da adli olaylara müdahalelerde aksamalara neden olurken, bu eksiklik mahkemelere de yansıdı.
Bu arada Uyuşturucu ile Mücadele Komisyonu’nun çalışmaları yanında Meclis’ten geçen Denetimli Serbestlik Yasası’nın uyuşturucu suçlarında azalmaya etki edip etmeyeceği de merak konusu oldu.
Ağır cezada 343 dava neticelendi
2015 yılında Ağır Ceza Mahkemeleri huzurunda bulunan 562 davadan 343 dava neticelendi. Başsavcılık ise 84 dava hakkında takipsizlik dosyalarken, bu davalardın 22’sini alt mahkemeye iade etti. Davaların 113’ü ise neticelendirilmeyerek 2016 yılına aktarıldı.
Kaza Mahkemelerinde 2015’de dosyalanan ceza davaları sayısında 2014’e kıyasla % 23.94 azalış yaşanırken, 2013’e göre bu sayı % 14.12 şeklinde de azalma gösterdi.
Uyuşturucu yine başı çekti
2015 yılında Ağır Ceza Mahkemeleri huzurundaki davaların suç dağılımına bakıldığında, uyuşturucu madde tasarrufu, satma, kenevir yetiştirme gibi suçlar yine ilk sırada yer aldı.
2015 yılındaki uyuşturucu dava sayısı 227 olarak verilere yansıdı. Mahkemeler Faaliyet Raporu’nda 118 davayla da soygun yapmak, ev, dükkan açmak, sirkat gibi suçlar da ikinci sırada yer aldı. Özellikle planlayarak adam öldürme suçundan 1 dava Ağır Ceza gündemine geldi. Ancak en çarpıcı sonuç resmi evrak sahtelemek, sahte evrak düzenlemek, sahte banknot tedavüle koymak gibi davalar da oldu. Adam öldürme, öldürmeye teşebbüs, vahim yaralama, darp ile tedbirsiz ve dikkatsiz bir fiil neticesi ölüme sebep olmaktan 46 dava mahkemelerin gündemini oluşturdu.
Genç suçlular korkutucu boyutta: 93
Raporlara yansıyan acı bir gerçek ise genç suçlular oldu. Özellikle 16 yaşından küçük suçlularla ilgili olarak mahkemelerde 93 dava açıldı ve bu sanıkların tümü mahkum edildi.
Bir önceki yıldan askıda kalanlarla birlikte yıl içerisinde neticelenen 93 davadan 89 genç sanık çeşitli suçlardan itham edildi. Bu kişilerden 83 erkek, 6 kız suçlu bulundu.
2015 Faaliyet Raporu’na göre 15 kişi adam öldürme, adam öldürmeye teşebbüs, vahim yaralama, darp, tecavüz gibi suçlardan yargılanırken, 2 kişi nezaret altına alındı. Diğerleri hakkında ise değişik kararlar üretildi. Soygun ve sirkat gibi suçlardan ise 35 genç hakkında dava açılırken, silah ve patlayıcı madde taşıma, bulundurma ve kullanma suçlarından 18 kişi yargılandı. Uyuşturucu kullanma, uygunsuz hareket kavgada yer alma ve trafik gibi suçlardan da 21 kişi yargılandı.
“Sentetik Cannabionid” uyuşturucu
Mahkemelerdeki dava dosyalarını oluşturan suç türleri de dikkat çekici boyutta. Son dönemlerde Mahkemelerde görülen davalarda Sentetik Cannabinoid (Bonzai) türü uyuşturucu maddenin başı çektiği görüldü. Özellikle uyuşturucu suçundan tutuklana gençlerin büyük bir oranının Sentetik Cannabinoid türü uyuşturucu kullandığı dikkat çekti. Verilere göre ise uyuşturucu suç dosyaları sanık ve/veya zanlıların uyuşturucu alma, verme, tasarruf ve ithal suçlarına ilişkin olup, hintkeneviri (cannabis), eroin, kokain, esrar, MDMA (extasy) ve sentetik cannabinoid (kimyasal uyuşturucu) türlerinden dava dosyalarının oluştuğu dikkat çekti.
306 adli ölüm tahkikatı askıda
Ülkemizde Adli Tıpla ilgili birimin bulunmaması nedeniyle yaşanan sıkıntı mahkeme tutanaklarına bir kez daha yansıdı. Verilere bakıldığı zaman bir adli ölüm sonucunda Türkiye’den getirilen Adli Tıp Uzmanları’nın da konulara müdahale etmede yetersiz kaldığı ortaya çıktı.
2015 yılında dosyalanan 157 ve bir önceki yılsonunda askıda bulunan 271 adli ölüm tahkikatı ile birlikte toplam 428 adet adli ölüm tahkikatından 122’si, 2015 yılı içerisinde neticelendirildi. Ancak 306’sı askıda kaldı.
Kaza Mahkemelerindeki davalar düştü
Kaza Mahkemelerinde 2014’de dosyalanan 48 bin 589 ceza davasına karşılık 2015 yılında bu sayı 36 bin 954’e düştü.
2015’de dosyalanan ceza davaları sayısında 2014’e kıyasla 11 bin 635 azalış oldu.
Son beş yıl içerisinde ise Kaza Mahkemelerinde dosya edilen ceza davalarının durumu ve dava çeşitleri ise rapora şöyle yansıdı:
“2011’de; 6 bin 354 polis, 27 bin 237 trafik, 58 ise diğer davalar. 2012’de; 7 bin 642 polis, 39 bin 194 trafik, 79 diğer davalar. 2013’de; 5 bin 998 polis, 36 bin 934 trafik, 98 diğer davalar. 2014’de; 4 bin 998 polis, 43 bin 516 trafik, 75 diğer davalar, 2015’de 4 bin 417 polis, 32 bin 450 trafik ve 87 diğer davalar. Toplamda ise 2011’de 33 bin 649, 2012’de 46 bin 915, 2013’de 43 bin 30, 2014’de 48 bin 589 ve 2015’de 36 bin 954 dava oldu.”
Yine 2015 yılı içerisinde Kaza mahkemelerindeki ceza davalarının durumuna bakıldığında 1 Ocak 2015’da askıda bulunan 21 bin 877, 2015’de dosya edilen 36 bin 954, 2015’de neticelenen 43 bin 616 ve 15 bin 215 dava 1 Ocak 2016’da askıda bulunuyordu.