Ülkede sektör haline dönüşen kiralık ev ve dükkan ücretleri çok yüksek rakamlara ulaşırken, kiracılar bu konuda oldukça dertli. Özellikle yurt dışından okumaya gelen öğrenciler, ev kiralarının çok pahalı olduğundan yakınıyor.
Emlakçlar Birliği Başkanı Hasan Sungur da Kira Denetim Yasası’nda kira yapma yetkisine bir şart koşulmadığı için istenilen fiyatlarda ev ve dükkanların kiralandığını belirterek, özellikle Lefkoşa ve Girne bölgelerinde çok fahiş fiyatlara yerler kiralandığını söyledi
Sungur, Girne’de 1+1 dairenin aylık 300-350 sterlin, 2+1 350-400 sterlin, 3+1 dairenin 400-450 sterlin arasında kiralandığını vurguladı. Lefkoşa’da ise ev kiralarının borsaya göre değişim gösterdiğini ve 3+1 daireye 300 sterlinden başlayan kira bedelleri talep edildiğini, Mağusa bölgesinde ise emirname olmaması ve imarda rahat büyüme olduğu için 250- 300 sterline 3+1’e villa bulunabildiğini vurguladı
Ülkede büyük bir sektör haline dönüşen kiralık ev ve dükkanların Gelir ve Vergi Dairesi’ne ciddi bir getirisi olduğu dikkat çekiyor. Daire’nin verilerine göre 2015 Ocak ve Kasım ayları arasında 37 bin 118 kişiden 39 milyon 155 bin 357.75 TL stopaj vergisi elde edildi. Lefkoşa, Girne, Mağusa ve Güzelyurt kazasına bağlı kayıtlara göre en fazla gelir Lefkoşa ve Girne’den
Didem MENTEŞ
Kiralık ev fiyatları dudak uçuklatıyor. Ülkede sektör haline dönüşen kiralık ev ve dükkan ücretleri çok yüksek rakamlara ulaşırken, kiracılar bu konuda oldukça dertli. Özellikle yurt dışından okumaya gelen öğrenciler, ev kiralarının çok pahalı olduğundan yakınıyor. Daire fiyatlarının bölgesel olarak değişim göstermesi dikkat çekerken, üniversitelerin bulunduğu yere yakın daireler de fahiş fiyatlara kiralanıyor. Gelir ve Vergi Dairesi ise bu kiralardan her ay değişim gösteren stopaj vergisi elde diyor. Daire’nin bu kiralık müstakil ev, daire ve dükkan sayısı hakkında istatistiki bilgisi bulunmazken, kayıtlar gayrimenkullere göre değil yükümlü kişilere göre tutuluyor.
Öğrenciler: “Kiralar çok pahalı”
Yurt dışından gelen öğrenciler ev kiralarının oldukça pahalı olduğundan yakınarak, “Kuzey Kıbrıs’ta kiralık ev fiyatları dudak uçuklatan türden” dedi. Lefkoşa bölgesinde kiraların çok yüksek olduğunu söyleyen öğrenciler, ulaşımın da büyük sıkıntı yarattığını dile getirdi. Bazı ev sahiplerinin 350 sterlin aylık kira ücreti ve bir yıllık peşin istediğini belirten öğrenciler, 2 ya da 3 aylık da depozito alındığını ifade etti. “Öğrenci miyiz yoksa çalışan mı” diye soran öğrenciler, kimi ev sahibinin emlak vergisi ücreti de aldığını savundu. Bazı ev sahiplerinin ise aynı evi birkaç kişiye de kiraladığını iddia eden öğrenciler, kira ücretlerinin devlet tarafından denetlenmediğinden yakındı.
Sungur: “Kira ücretlerinde herhangi bir şart yok”
Emlakçlar Birliği Başkanı Hasan Sungur, Kira Denetim Yasası’nda kira yapma yetkisine bir şart koşulmadığı için istenilen fiyatlarda ev ve dükkanların kiralandığını belirterek, özellikle Lefkoşa ve Girne bölgelerinde çok fahiş fiyatlara yerler kiralandığını söyledi. Öğrenci sayısının artması, gazinolarda işleyen kurpiyer sayıları ve diğer iş gücü çalışanlarda yığılmalar olduğunu buna bağlı olarak kiralanan evlerin durakların bulunduğu anayola yakın olması, üniversitelere ve gazinolara yakın olmasının fiyatları etkilediğini dile getirdi. Kuzey Kıbrıs’ta konut sıkıntısı yaşandığını vurgulayan Sungur, devletin emirnameleri kaldırmasını, imarı serbest bırakmasını ve yerli halka dönük ucuz kredi sağlayarak, sosyal konut projelerini hayata geçirmesi gerektiğini ifade etti.
En pahalı Girne ve Lefkoşa
Sungur, ev kiralarının yatak odası sayısına ve yerleşim yerine göre değişiklik gösterdiğini belirterek, eşyalı evlerin daha kolay kiralanabildiğini aktardı. Sungur, Girne’de 1+1 dairenin aylık 300-350 sterlin, 2+1 350-400 sterlin, 3+1 dairenin 400-450 sterlin arasında kiralandığını vurguladı. Alsancak, Lapta ve Karşıyaka bölgelerinde daha ucuza kiralık evler bulunduğunu aktaran Sungur, Girne merkezine doğru konut sıkıntısı yaşandığı için de evlerin daha pahalıya kiralandığını aktardı.
Lefkoşa’da ise ev kiralarının borsaya göre değişim gösterdiğini ve 3+1 daireye 300 sterlinden başlayan kira bedelleri talep edildiğini aktaran Sungur, Mağusa bölgesinde ise emirname olmaması ve imarda rahat büyüme olduğu için 250- 300 sterline 3+1’e villa bulunabildiğini vurguladı.
Vergi Dairesi: “Kayıtlar gayrimenkullere göre değil yükümlü kişilere göre”
Öte yandan ülkede büyük bir sektör haline dönüşen kiralık ev ve dükkanların Gelir ve Vergi Dairesi’ne ciddi bir getirisi olduğu dikkat çekiyor. Gelir ve Vergi Dairesi bu kiralardan her ay değişim gösteren stopaj vergileri elde ediyor. Vergi Dairesi kiralık müstakil ev, daire ve dükkan sayısı hakkında istatistiki bilgiye sahip olmazken, kayıtlar gayrimenkullere göre değil yükümlü kişilere göre tutuluyor. Daire’nin resmi verilerine göre son 11 ay içerisinde 37 bin 118 kişiden 39 milyon 155 bin 357.75 TL stopaj vergisi elde edildi. Lefkoşa, Girne, Mağusa ve Güzelyurt kazasına bağlı kayıtlı kişilerden elde edilen gelirler, 2015 Ocak ve Kasım aylarını kapsıyor.
Son 11 ayda 39 milyon 155 bin 357.75 TL stopaj vergisi
Vergi Dairesi’nin verilerine göre Lefkoşa’da 16 bin 259 adet, Girne’de 10 bin 7 adet, Mağusa’da 7 bin 595 adet ve Güzelyurt kazasında 3 bin 257 adet olmak üzere toplam 37 bin 118 adet kayıtlı kişi bulunuyor. Buna göre Lefkoşa’da Kasım ayı içerisinde 3 milyon 121 bin 528.90 TL, Girne’de 962 bin 128.89 TL, Mağusa’da 353 bin 315.10 TL ve Güzelyurt bölgesinden 148 bin 720.74 TL vergi alındı. 2015 Ocak ve Kasım aylarını kapsayan toplam yıllık kira geliri ise Lefkoşa’dan 27 milyon 16 bin 139.9 TL, Girne’den 7 milyon 414 bin 465.81 TL, Mağusa’dan 3 milyon 660 bin 504.12 TL ve Güzelyurt’tan da 1 milyon 64 bin 248.73 TL olmak üzere 39 milyon 155 bin 357.75 TL elde edildi.
---
Emlakçlar Birliği Başkanı Hasan Sungur:
“Yasaya göre kira sözleşmelerinde şart koşulmadı”
Emlakçlar Birliği Başkanı Hasan Sungur, Kira Denetim Yasası’nda kira yapma yetkisine bir şart koşulmadığı için istenilen fiyatlarda ev ve dükkanların kiralandığını belirtti. Sungur, Lefkoşa’da ev kiralarının borsaya göre değişim gösterdiğini ve 3+1 daireye 300 sterlinden başlayan kira bedelleri ödendiğini söyledi. “Girne’de ise fiyatlar uçtu” diyen Sungur, Girne’de 1+1 dairenin aylık 300-350 sterlin, 2+1 350-400 sterlin, 3+1 dairenin 400-450 sterlin arasında kiralandığını vurguladı. Sungur, fiyatlar konusunda mantığın dışında bir şablon oluştuğunu belirtti. Sungur, Alsancak, Lapta ve Karşıyaka bölgelerinde daha ucuza kiralık evler bulunduğunu belirterek, Lapta’da 3+1 dairenin 300 sterlin, Alsancak’da ise eşyalı 3+1 bir dairenin 1000 TL’ye en makul olabilecek fiyatlar olduğunu aktardı. Girne merkezine doğru konut sıkıntısı yaşandığı için de evlerin daha pahalıya kiralandığını aktaran Sungur, ev sahiplerinin eşyalı daireleri daha kolay kiraladığını dile getirdi. Sungur, ülkede 10 bine yakın öğrenci sayısı, çok sayıda kurpiyer ve diğer iş gücünde çalışanların (kaçak işçiler de dahil) büyük bir kitleyi oluşturduğunu ve bunların ev kiraladıklarını belirterek, normalin dışında bir yığılma olduğunu ve denetim eksikliği nedeniyle ciddi bir konut sıkıntısı yaşandığını söyledi. Lefkoşa ve Girne’de yurt sıkıntısı olduğunu, inşaatlarda özellikle şehir planlama ve planlama alanlarında yasaklamalara gidildiğini söyleyen Sungur, Mağusa’da ev ve yurt sıkıntısı olmadığını emirname ve hiçbir kısıtlama olmadığı için rahat büyüdüğünü bu nedenle fiyatların daha makul olduğunu aktardı.
Öğrenci sayısının artması, gazinolarda işleyen kurpiyer sayıları ve diğer iş gücü çalışanlarda yığılmalar olduğunu buna bağlı olarak kiralanan evlerin otobüs duraklarının bulunduğu anayola, üniversitelere ve gazinolara yakın olmasının fiyatları etkilediğini dile getirdi.
Sungur, devletin emirnameleri kaldırmasını, imarı serbest bırakmasını ve yerli halka dönük ucuz kredi sağlayarak, sosyal konut projelerini hayata geçirmesi gerektiğini ifade etti.
////
Öğrenciler ne dedi? Öğrenciler ne dedi?
Coşkun Çırıkcı:
“Benim Lefkoşa’da ilk yılım. Geçen yıl Lefke’de oturuyordum. Lefke’de geçen yıl ev fiyatlarına % 42 zam geldi. Lefke’de ortalama fiyatlar yıllık 9- 10 bin TL’dir. Ayrıca 2 bine kadar depozit alınır. Geçen yıl LAÜ Rektörü ev sahiplerine ilk önce kiralamamalarını söyledi daha sonra fazla öğrenci geldiği zaman yüksekten kiralamalarını istedi. Yurtların fiyatlarını da kendisi belirledi. Bu yıl Gönyeli’de oturuyorum fiyatlar % 60 pahalı. 3+1 daireye Bin 200 TL aylık ödüyorum. Lefkoşa’da bazı evler sterlin üzerinden kiralanıyor. Öğrencilerin kıymeti bilinmiyor. Ayrıca emlak işiyle uğraşan öğrenciler de var. Hem okuyorlar hem de yurt dışından gelen öğrencilere pahalıya ev kiralanıp komisyon alıyorlar. Bazıları sözleşeme yapmayarak insanları dolandırıyorlar. Ama yalnızca onlar değil bazı ev sahipleri de 3-4 kişiye aynı evi daha pahalıya kiraladığına şahit oldum. Kıbrıs’ta yaşamak oldukça pahalı ve zor”
İbrahim Demir:
“Ben geçen yıl LAÜ’de okuyordum ev kiraları çok pahalı olduğu için YDÜ’ye geçip Lefkoşa’ya geldim. Kıbrıs’ta ev kiraları çok pahalıdır. Lefke’de 2+1 müstakil ev yıllık 15 bin TL’den 18 bin TL’ye yükseldi. Öğrencilerin gelmesine yakın fiyatları artırdılar. Yurtlar boş kaldı evleri doldurdular daha sonra yurda öğrenci aldılar. Lefkoşa’da ise fiyatlar sterlin üzerinden işliyor. Çalışan mıyız öğrenci miyiz anlamadım. Öğrencinin kıymetini bilmiyorlar. Elektrik ve su paraları da ve apartman aidatı da cabası… Ayrıca dolandırıcılık da yapılıyor. Bir mal sahibinin bir öğrenciye 9-10 bin TL’ye ev kiraladığını daha sonra başka müşteriye 12 bin TL’ye kiralayıp hatta diğerine depoziti geri vermediğine şahit oldum.”
Murat Göker:
“Ben kaldığım eve 800 TL kira ödüyorum. Ayrıca iki depozit ve bir yıllık peşin 10 bin TL para ödedim. Ayrıca benim sözleşmem de yok. Dönem ortasında mal sahibi beni evden çıkarmaya çalışıyor. Kıbrıs’ta evler çok pahalı. Arayan belki daha uyguna buluyor ama 350 sterlinden aşağı ev yok. Elektrik, su ve aydınlatma paraları var. Birçok masrafımız var”
Olcay Yazıcı:
“Kıbrıs demek pahalı kiralar demek. Benim yıllık kiram 12 bin TL. Ayrıca Bin TL depozit parası verdim. Apartman aidatı, elektrik ve su parası da ödüyorum. Öte yandan emlakçılar da komisyonunu alıyor. Kıbrıs’ta hayat çok pahalı... Zaten ulaşım yok. Kısacası burada yaşam pahalı…”
Uğur Demir:
“Benim ev kiram çok pahalı. Yıllık 14 bin TL yani aylık 1450 TL ödedim. Depozito ödemedim sadece emlak vergisi ödedim. Bu paralar peşin alındı. Elektrik ve su parası ayrı ödüyoruz. Eğer kiralamazsak ne yapacağız. Özellikle Gönyeli’de ev kiraları çok pahalı. Kıbrıs’ta öğrenci olmak çok zor... Yaşam şartları Türkiye gibi çok zor…”
Mehmet Yalçın:
“Kıbrıs’ta ev sahipleri çok anlayışsız… Evleri çok pahalıya kiralıyorlar. Ben 350 sterlin kirada oturuyorum. İki aylık da depozit verdim. Genelde de peşin olarak kiraları istiyorlar. 6 aylık peşin isteyenler de var. Bazı evlerde eşyalar eski olmasına rağmen çok yüksek fiyata kira alıyorlar.”
Halil Karaca:
“Kıbrıs’ta yaşamak çok zor... Özellikle ulaşım sıkıntısı yanında ev kiraları ve günlük ihtiyaçlar. Ev kirası adeta cep yakıyor. 350 sterlinden aşağı ev bulmak neredeyse imkansız. Üstüne üstlük peşin ve depozitoda istiyorlar. Öğrencilerin yaşamları zaten zor hayat pahalılığı daha da zorlaştırıyor.”
Ahmet Çadak:
“Ben Kıbrıs’ın çok şeyinden şikayetçiyim... Ev kiraları çok pahalı, ulaşım sıkıntısı var. Otobüsler 1- 1.5 saatte gelip gidiyor. Otobüsler neredeyse eski klimalar çalışmıyor, şoförler dikkatli değil. Bu zamanda ulaşım sıkıntısı yaşanıyor. Ev kiralarını söyleyecek olursak ateş pahası. Ben 2+1 apartman dairsine 1400 TL aylık, yıllık 18 bin TL ödüyorum. Sözleşme yaptık ve 2 aylık depozit ve emlak vergisi veriyorum. Evimiz yeni ve toplamda 20- 25 bin TL para ödedik”
Fırat Esmer:
“Ben Taşkınköy’de ev kiraladım. 3+1 eve 1400 TL aylık kira ödüyorum. Kıbrıs’ta ev kiraları çok pahalı... Toplu taşımacılık ise sıfır... Ulaşım sıkıntısı olmasa biraz daha iyi ama her şey çok pahalı… Özellikle bazı ev kiralarında sterlin istenmesi de ayrı bir sorun. Dövizin yükselip düşmesiyle o kişinin yaşadığı sıkıntıyı düşünmek istemiyorum”
Ferdi Oğur:
“Ben Gönyeli’de cemaat evlerinde kalıyorum. Aylık 200 TL ödüyorum, yıllık 2 bin 750 TL ediyor. Tabii oradaki sıkıntı 6 kişi bir odada kalıyoruz. Bizim de su sıkıntımız var. Ama gene olarak Kıbrıs’ın çok pahalı bir ada olduğunu söyleyebilirim. Arkadaşlarımın çok uçuk fiyatlarda ev kiraladıklarını biliyorum”