Didem MENTEŞ
Kamuoyunda büyük tepkiye neden olan ve bir trafik kazası sonucu halkın sokaklara dökülmesiyle yeniden gündeme gelen ‘saat uygulaması’, özel sektör temsilcilerini ikiye böldü.
UBP-DP Azınlık Hükümeti tarafından kamu ve özel sektörde çalışma saatlerinde geçici değişiklik yapılarak yeni mesai uygulamasına gitme kararı, özel sektördeki sivil toplum örgütleri ve işçi sendikalarının da tepkisine neden oldu.
Özel sektör temsilcileri ve sendikalar Hükümetin almış olduğu kararın sorunu çözmediğine dikkat çekti. YENİDÜZEN’e konuşan özel sektörde örgütlü sendika ve sektör temsilcileri Hükümetin kararını gözden geçirmesine işaret etti.
“Dünyada geçerli olan saat uygulaması kesin çözümdür”
K.T. Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, çalışma saatlerinin değiştirilmesinde karmaşa yaşanacağına işaret ederek, saatlerin bir saat geri alınarak dünyada geçerli olan saat uygulamasına dönülmesinin en doğru karar olacağına vurgu yaptı.
Hükümetin çalışma saatlerinde düzenlemeye gitmesinin bir niyet olabileceğini ancak kesin çözüm olmadığını belirten K. T. Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mahmut Kanber, çözüm olması için dünyada evrensel olarak uygulanan yöntemlerin uygulanması gerektiğine işaret etti.
Gülercan: Kaos ortamı yaratacak
Genç İşadamları Derneği (GİAD) Başkanı Cemal Gülercan, Hükümetin saat uygulamasıyla ilgili almış olduğu kararın ‘günü kurtarmak’ adına yapıldığını, aceleyle alınmış olan bu kararın gerek özel sektör de gerekse toplumda kaos ortamı yaratacağına dikkat çekti. Gülercan, bu karar ile özel sektörün ötekileştirildiğini de vurguladı.
Sendikalar ikiye bölündü
Devrimci İşçi Sendikaları Federasyonu (DEV-İŞ) Genel Başkanı Hasan Felek, Hükümetin almış olduğu kararın göstermelik bir tedbir olduğunu ve sorunun esasını çözmeyeceğini belirterek, saatlerin bir saat geri çekilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Felek, özel sektörde çalışma saatlerinde değişikliğe gidilmesinin de laftan öteye gitmeyeceğini, Çalışma Bakanlığı’nın bu uygulamayı denetleyecek bir kadroya sahip olmadığına işaret etti.
K.T. İşverenler Sendikası Başkanı Hasan Sungur ise kamu ve özel sektörde çalışma saatlerinde değişiklik yapılmasının, işverenler için bir sıkıntı yaratacağını düşünmediğini, özel sektörün kendisine göre ayarlamalarını yapabileceğini dile getirdi.
--------------------
K.T. Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı:
“Köklü çözüm için saatlerin geri alınması en doğru karardır”
K.T. Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı ise çalışma saatlerinin değiştirilmesinde karmaşa yaşanacağına işaret ederek, saatlerin bir saat geri alınarak dünyada geçerli olan saat uygulamasına dönülmesinin en doğru karar olacağına vurgu yaptı. Çıralı, şunları aktardı:
“Bana göre saatleri bir saat geri almak bu işin en doğrusuydu. Tüm çalışma saatlerinin yerleri değiştirileceğine, saatlerin bir geri alınması çözüm olurdu. Yeni kararnamelerle kamunun, okulların ve özel sektörün saatlerinde değişim yapılması karmaşaya neden olacak. Avrupa’ya uygun şekilde saatlerin geri alınması gerektiğini düşünüyorum. Özel sektörde çalışma saatleri farklı olabilir. Vardiya usulüne göre çalışan işyerleri var. Tabi bu yerler kararnameye göre kendilerini ayarlayacaklar. Trafik açısından baktığımız zaman okul saatleri ile kamu da işe başlama saatleri arasında yarım saatlik bir fark olması daha uygun olurdu diye düşünüyorum. Aileler çocuklarını okula götürdükten sonra işe daha rahat gidebilmesi için yarım saatlik fark daha iyi olabilir. Ama saatlerin geri alınması köklü bir çözümdür.”
--------------------
K. T. Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mahmut Kanber:
“Hükümetin bu kararı niyet olabilir ama kesin çözüm değildir”
Hükümetin çalışma saatlerinde düzenlemeye gitmesinin bir niyet olabileceğini ancak kesin çözüm olmadığını belirten K. T. Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Başkanı Mahmut Kanber, çözüm olması için dünyada evrensel olarak uygulanan yöntemlerin uygulanması gerektiğine işaret etti.
Kanber, şunları aktardı:
“Çalışma saatlerinin değiştirilmesinin çıkış noktasına bakıldığı zaman ülkemizde değişmeyen saat uygulamasından kaynaklandığı görülüyor. Çıkış sebebi üzücü bir kazadan dolayıdır ve uygulama bunun geçiştirilmesiyle alakalı bir şeydir. Bu konunun gündeme gelmesinden dolayı ve tepkilerden dolayı alınmış bir karardır. Bunun bence bir statiksel bir veri ya da çalışanların veya çocukların okul düzeniyle ilgili ve ülkenin menfaatleriyle ilgili alınan değil, arada karar verilmiş bir durumdur. Kendi ülkemiz için kendi eğitim planımız ve sektörlerin sorunlarını çözecek bir saat uygulaması olmadığı için bana göre bir anlamı yoktur. Yeterli bir karar değil. Bir niyet gösterilmiştir ama ülkenin bu anlamdaki sorunlarını ya da yolların tamirini gerçekleştirecek bir karar değil. Yani % 3 kesinti yapıp da yolları tamir etmeyi hedefliyorsunuz ve bir kazadan sonra bunu yapıyorsunuz. Ayrıca saat uygulamasında çocukların gidiş saatleriyle ilgili durumu size birileri anlatırken bunu dinlemiyorsunuz da bunu üzücü bir olaydan sonra yapıyorsanız bu bir niyet olabilir ama çözüm değildir. Çözüm olması için dünyada evrensel olarak bu yöntemler nasıl uygulanıyorsa, aynı şekilde uygulanmalıdır. Aynı ancak bu durum bir miktar düzelebilir. Kamunun çalışma saatlerinin planlanması ile ilgili aslında yine içinde çıkılmaz bir durumdur. Aslında yarım saatlik bir farktır. Bu farkın da eğitimde ne tür bir çözüm göstereceğini anlayamadım. Saat 8:00’de hava hala daha karanlıktır. Esentepe’den çıkıp Lefkoş’ya gidecek olan bir çocuk yine 6’da kalkacak ve yine karanlıkta okula gidecek. Bunlar realiteye uygun çözümler değil. Geçiştirmek için ya da tamir etmek için alınan kararlardır. Ülkemizde tamir edile edile ne yasa kaldı ne sağlık kaldı ne de eğitim kaldı. Artık tamir edilecek durumda değiliz. Artık çizgi çekip yeniden başlamamız gerekir. Gerçekler ile yüzleşmemiz gerekir. Hayata, dünyada nasıl bakılıyorsa kendi ülkemizde de kendi insanlarımızın menfaatine nasıl uygunsa öyle bakmamız gerekir, dünyayı göz ardı etmemiz gerekir. Bunun niyet olduğunu kabul ederim ama açıkçası çözüm değildir”
--------------------
Dev-İş Başkanı Hasan Felek:
“Özel sektörde saatlerin değişmesi laftan öteye gitmeyecek”
Özel sektörde örgütlü Devrimci İşçi Sendikaları Federasyonu (DEV-İŞ) Genel Başkanı Hasan Felek, Hükümetin almış olduğu kararın göstermelik bir tedbir olduğunu ve sorunun esasını çözmeyeceğini belirterek, saatlerin bir saat geri çekilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Felek, özel sektörde çalışma saatlerinde değişikliğe gidilmesinin de laftan öteye gitmeyeceğini, Çalışma Bakanlığı’nın bu uygulamayı denetleyecek bir kadroya sahip olmadığına işaret etti.
Felek, şunları vurguladı:
“Hükümetin sendikalara önerdiği ve uygulama koyduğu çalışma saatleriyle ilgili uygulama göstermelik bir tedbirdir. Bu tedbir sorunun esasını çözmez. Biz sendikal platform içindeki bir sendika olarak, talebimiz saatlerin bir saat geri çekilmesidir. Avrupa’ya ve Greenwich saat uygulamasına geçilmesidir. Bu 50 yıldır bu ülkede ve dünyada uygulanır. Nedeni de gayet açık ve nettir; İnsanların gün ışığından daha fazla yararlanmasıdır. Çözüm buradadır. Saatleri geri çekmedikçe yapacakları hiçbir şeyin anlamı olmayacaktır. Zaten platform olarak da birinci talebimiz saatlerin bir saat geri çekilmesidir. Özel sektör bunu uyacak mı uymayacak mı? Bunları kim denetleyecek ayrı bir konudur. Çalışma Bakanlığı’nın kim ne saat işe geldi gitti gibi özel sektörü denetleyecek bir kadrosu var mı, yoktur. Bu nedenle Hükümetin açıkladığı önlemler laftan öteye değildir. Biz bu önlemleri kabul etmiyoruz. Normal mesai saatine gider gibi gitmeye devam edeceğiz. Esas talebimiz saatlerin geri çekilmesidir.”
--------------------
GİAD Başkanı Cemal Gülercan:
“Bu kararlar toplumda kaos ortamı yaratmaktadır”
Genç İşadamları Derneği (GİAD) Başkanı Cemal Gülercan, Hükümetin saat uygulamasıyla ilgili almış olduğu kararın ‘günü kurtarmak’ adına yapıldığını belirterek, aceleyle alınmış olan bu kararın gerek özel sektör de gerekse toplumda kaos ortamı yaratacağına dikkat çekti. Gülercan, bu karar ile özel sektörün ötekileştirildiğini de aktardı.
Gülercan, şunları belirtti:
“Geçici çözümler çare değildir. Uzun yıllardır geçmiş tüm hükümetlerin almamış oldukları tedbirlerden ötürü yaşanan üzücü olayları esefle izlemekteyiz. Bu nedenle Bakanlar Kurulu'nun günü kurtarmak adına almış oldukları geçici kararlar hayret uyandırmaktadır. Bu aceleyle alınan kararlar gerek özel sektör de gerek ise toplumda kaos ortamı yaratmaktadır. Sebebi ise bakanlıktan ilk olarak okulların ve kamu çalışma saatleri 8.30 başlatılmak istenmesi özel sektörü ötekileştirmiş, sonrasında Özel sektöründe 8:30'da iş başı yapmasını talep etmesi ciddi kafa karışıklığı yaratmıştır. Kuzey Kıbrıs Genç İşadamları Derneği (GİAD) olarak serbest piyasa ekonomisini savunan bir dernek olduğumuzdan ötürü hükümetlerin özel sektörün mesai başlangıç saatlerine müdahale etmesini doğru bulmuyoruz. Beklentimiz hükümetin karar sürecinde toplumun tüm kesimleri ile istişare ederek daha sağlıklı ve toplumun her kesimini kucaklayıcı kararlar üretmesidir”
--------------------
K.T. İşverenler Sendikası Başkanı Hasan Sungur:
“Çalışma saatlerinin değişmesi işverenler için sıkıntı yaratmaz”
İşverenler Sendikası Başkanı Hasan Sungur, kamu ve özel sektörde çalışma saatlerinde değişiklik yapılmasının, işverenler için bir sıkıntı yaratacağını düşünmediğini, özel sektörün kendisine göre ayarlamalarını yapabileceğini dile getirdi.
Sungur, şöyle konuştu:
“Hükümetin almış olduğu karar geçen hafta yaşanan istenmeyen olaydı. 15- 16 yaşında çocukların yürüdüğünü gördük. Aslında KKTC’de görmek istemediğimiz bir görüntüydü. Eğer bütün bu hareketlenmeyi, bu tepkileri rahatlatacaksa Hükümetin almış olduğu bu karar akıllıcadır. Çünkü kaza neticesinde bütün suç Hükümete yüklendi. Saatlerin geri alınmaması nedeniyle Hükümete tepki gösterildi. Hükümet bu tepkiyi dikkate alarak böyle bir tedbir aldı. Hükümet hem bu tepkiyi azaltmak hem de topluma değer verdiğini göstermeye çalıştı. Çalışma saatlerinin değişmesi işveren kesimini pek etkilemez, bir sıkıntı yaratacağını zannetmiyorum. İşveren 40 saatini kendisine göre bir formül bularak ayarlayacak. Zaten sabah devlet dairelerine gittiğiniz zaman birini bulmazsınız. Diğer taraftan saat 15:00’den değil 13:30’dan memur çıkmaya başladığı için trafik tıkanır. Bundan dolayı ciddi bir kamu reformu yapılması gerekir. Ondan sonra işçi-işveren arasında uçurum olabilir. Zaten memur istediği saat istediği yere kaçacak. Bu da memur ile özel sektör arasında bir sıkıntı yaratmaz. İşveren saatler konusunda kendisini ayarlar. Önemli olan bu saat değişimi devlet dairelerinde verimi artıracaksa ve memurlar daha huzurlu çalışıp hizmet verecekse, biz buna razıyız. Saat değişiminin memura nasıl yansıyacağı önemlidir. Önemli olan KKTC’yi verimli bir hale getireceksek bütün sitemi gözden geçirmemiz gerektiğine inanıyorum”
--------------------
Ticaret Odası:
“Özel sektör çalışma saatlerinde bir değişiklik söz konusu değildir”
Kıbrıs Türk Ticaret Odası ise Hükümetin almış olduğu kararların karmaşaya neden olduğunu belirterek, özel sektördeki iş yerlerinin bir önceki haftada olduğu gibi Pazartesi de kendi açılış ve kapanış programlarını takip edeceklerini açıkladı.
Ticaret Odası’ndan yapılan açıklama şöyle:
“Son yaşanan ve hepimizi acılara boğan trafik kazasının ardından oluşan infial nedeniyle Bakanlar Kurulu peşpeşe bazı kararlar almakta ve açıklamalar yapmakta, bu da hem çeşitli tepkilere hem de karmaşaya yol açmaktadır. Bu çerçevede hükümetin kamudaki çalışma saatlerine ilişkin son aldığı karar ve özel sektördeki çalışma saatleri hakkında da çalışma başlatıldığı haberleri, gerek kamuda gerekse özel sektörde Pazartesi sabahı ne olacağına dair büyük bir kafa karışıklığına yol açmıştır.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası olarak Çalışma Bakanı Sayın Ersan Saner ile doğrudan iletişime geçerek bu konuda yaşanılan sıkıntıları ve iş dünyasının hassasiyetlerini aktardık. Sayın Bakan yürüttükleri çalışmaya göre 5 Aralık-1 Mart döneminde sadece bankacılık-finans, bilgi işlem ve ofis tipi işyerlerinin mesai saatlerinin 8:30-17:30 arasında olacağını; ticaret, hizmet, sanayi ve diğer sektörlerdeki çalışma saatlerinin değişmeyeceğini aktarmıştır. Bilindiği üzere, özel sektördeki çalışma saatlerine ilişkin son düzenleme Bakanlar Kurulu tarafından 11 Ağustos 2014 tarihinde alınmış ve buna göre bazı iş kolları dışında tüm sektörlerdeki açılış ve kapanış saatleri serbest bırakılmıştı. Örneğin, gıda ürünleri, içecek, tütün ve içki gibi malların perakende ticaretini yapanlar, çiçekçi, gazete bayi ve büfelerın saat 24.00’e kadar açık kalabileceği bu yasayla düzenlenmişti. Bu doğrultuda özel sektörün çalışma saatlerine ilişkin herhangi bir değişiklik sözkonusu değildir. Özel sektördeki iş yerleri bir önceki haftada olduğu gibi Pazartesi de kendi açılış ve kapanış programlarını takip edeceklerdir”
Odamız süreci yakından takip etmeye ve çalışma hayatının ekonominin ihtiyaçları gözetilerek düzenlenmesi için katkı koymaya devam edecektir”