1 -‘İşletmeci itirazı olduğunu bildirdi ancak konuyu yargıya taşımadı’…
2 -“Ertuğruloğlu, bu hizmetlerin KKTC’den ücretli veya ücretsiz olarak alınıp alınamayacağına yönelik geniş kapsamlı bir araştırma yapmadı”
3 -‘Başsavcılık, Ulaştırma Bakanı Sözleşmeyi imzalarken Maliye Bakanı’ndan yetki ve onay alması gerektiğini belirtti’
Meltem SONAY
Cumhuriyet Meclisi Dilekçe ve Ombudsman Komitesi, “Bakanlar Kurulu’nun 14 Ekim 2015 tarihinde, Ö(K-I) 449-2015 numaralı kararı ile Ulaştırma ve Haberleşme Hizmetlerinin Yeniden Yapılandırılması çerçevesinde KKTC ve/veya TC’den Teknik ve Hukuki Konularda Hizmet Alımına İlişkin Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Raporu’na ilişkin görüşmelerini tamamladı, raporunu hazırladı.
8 Toplantı… Dizdarlı, Ertuğruloğlu ile Başsavcılık, MİK’in verdiği bilgiler ışığında rapor…
Konuyla ilgili 8 toplantı gerçekleştiren Komite, Ombudsman Emine Dizdarlı ve Ulaştırma Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu’nun konuyla ilgili verdiği bilgiler çerçevesinde ve konuya ilişkin Başsavcılık ile Merkezi İhale Komisyonu yetkililerinin vermiş oldukları bilgiler ışığında çalışmalarını ve incelemelerini tamamlayarak raporu görüştü.
‘İşletmeci itirazı olduğunu bildirdi ancak konuyu yargıya taşımadı’…
Dilekçe ve Ombudsman Komitesi, Ombudsman Raporu ile ilgili yaptığı olduğu incelemeler sonucunda 3 hususa Genel Kurul dikkatine getirmek üzere dikkat çekti.
Komite, Bakanlık tarafından hizmet alımının Ercan Havaalanı işletmecisi olan T&T Hava Limanı İşletmeciliği İnşaat ve Ticaret Şirketi Limited tarafından ödenmesinin öngörüldüğünün, konunun işletmeciye bildirildiğinin, işletmeci tarafından bugüne kadar iki ödeme yapılmış olmakla birlikte, işletmeci bu hususta itirazı olduğunu bildirdiğinin, ancak konuyu yargıya taşımadığının altını çizdi.
“Ertuğruloğlu, bu hizmetlerin KKTC’den ücretli veya ücretsiz olarak alınıp alınamayacağına yönelik geniş kapsamlı bir araştırma yapmadı”
Komitenin bir diğer önemli tespiti, Ulaştırma Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu tarafından KKTC’deki kurum veya kuruluşlardan Ombudsman Raporu’na konu hizmetlerin tümünün veya bir kısmının ücretli veya ücretsiz olarak alınıp alınamayacağına yönelik geniş kapsamlı bir araştırma yapılmadığı oldu.
‘Başsavcılık, Ulaştırma Bakanı Sözleşmeyi imzalarken Maliye Bakanı’ndan yetki ve onay alması gerektiğini belirtti’
Dilekçe ve Ombudsman Komitesi’nin Genel Kurul dikkatine getirdiği bir diğer husus ise, Başsavcılık Yetkilisi’nin, Ulaştırma Bakanının konu sözleşmenin imzalanması aşamasında Maliye Bakanı’ndan ayrıca yetki veya onay alması gerektiği görüşünde olduğu vurgusuydu.
Bakandan savunma alınmadı,
Raporda yer verilmedi…
Ombusman’ın Meclis’e ilettiği raporu, 3 aşamada ele alan Komite, ilk önce Ombudsman Raporlarının hazırlanış şekline ilişkin bilgi edinmek amacıyla 38/1996 Sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın ilgili maddelerini inceledi.
Raporunda, yasaya göre Ombudsmanın hakkında soruşturma açılan hizmete ilişkin olarak ilgili kişilere konu hakkında görüşlerini açıklama fırsatı, kişiyi olumsuz yönde etkileyecek nitelikte Rapor çıkacağına kanaat getirmesi halinde ise kişiye kendisini savunma fırsatı vermesi gerektiğine ilişkin düzenlemeler olduğunun görüldüğüne işaret eden Komite, Rapora konu hususlarda Bakanlıktan veya Bakandan yazılı veya sözlü olarak Resmi bilgi istenilmediğine de yer verdi.
Konulara ilişkin bilgi akışı ve/veya tartışmaların basın aracılığı ile yapıldığını raporlayan Komite, Bakandan savunma alınmadığı veya talep edilmediği, dolayısıyla Bakanın görüş veya savunmasının da konu Raporda yer almadığı gözlemlendiğini de kaydetti.
Başsavcılık ve Merkezi İhale Komisyonu ne dedi?
Hizmet alımına ilişkin ne MİK’den,
ne de Başsavcılık’tan görüş alındı!
Rapora ilişkin görüşmelerinde Başsavcılık ve Merkezi İhale Komisyonu yetkililerini de dinleyen Komite, Ombudsman Raporunun içeriği ile ilgili olarak bilgi aldı.
Komite, toplantıda Devlet kurum ve kuruluşlarına yapılacak tüm mal alımı, hizmet alımı veya kiralama gibi işlemlerin Devlet İhale Tüzüğü uyarınca yapılması gerektiği, bu hususta yetkili makamın ise Merkezi İhale Komisyonu olduğu ifade edildiğini raporladı.
Komite Raporu’nda, tüzük dışında kalan veya ihalesiz olarak Bakanlar Kurulu uhdesinde yapılacak işlerde, Bakanlar Kurulu’nun koşulları belirleme yetkisi olmakla beraber, genelde, Bütçe Dairesi aracılığıyla Merkezi İhale Komisyonu’nun görüşünün de alındığının ifade edildiği de belirtildi.
Ombudsman Raporuna konu hizmet alımına ilişkin olarak ise gerek Başsavcılık'tan, gerekse de Merkezi İhale Komisyonundan herhangi bir görüş talep edilmediğinin belirtildiği de ayrıca raporda yer buldu.
Başsavcılık Temsilcisi: ‘Konu hizmetler ile ilgili olarak işletmeci şirkete para ödettirmek mümkün değil’
Başsavcılık Temsilcisi’nin, T&T ile yapılan “İşletme Hakkı Devri Sözleşmesi”ne ek teşkil eden sözleşmede “Proje müellifleri haricinde İdarenin kendi kadrolu personeli ve/veya resmi kurum kuruluş personeli ile yapacağı ve/veya yaptıracağı kontrollük hizmetlerinde, personelin her türlü ücreti ve ücretle ilgili tüm giderleri İdareye ait olacaktır” şeklinde yer alan ifadeye göre, konu hizmetler ile ilgili olarak işletmeci şirkete para ödettirmenin mümkün olamayacağının belirttiği de raporda dikkat çekti.
‘Dışarıdan Hukuki müşavirlik hizmeti almakla, Anayasa’nın ilgili maddesi “bypass” edildi’
Bunun yanı sıra, Başsavcılık Temsilcisi’nin, hukuki müşavirlik hizmetinin ise zaten sözleşmede yer almadığını Komitenin bilgisine getirdiği de kaydedilirken, Başsavcılık temsilcisinin ayrıca, Anayasa’ya göre Devletin hukuk danışmanının Başsavcı olduğu ve her türlü hukuki hizmeti onun verdiğini vurguladığı, dolayısıyla dışarıdan hukuki müşavirlik hizmeti almanın Anayasanın ilgili maddesini “bypass” ettiğini belirttiği de rapora geçti.
‘Hizmet alımını ancak Maliye Bakanlığı’nın koyacağı esaslar çerçevesinde gerçekleşebilir’
Başsavcılık temsilcisinin, devamla, Ulaştırma Bakanlığı’nın konu ile ilgili denetleme yetkisi olduğunu ancak, gerek Özelleştirme Yasası gerekse de ilgili “İşletme Hakkı Devri Sözleşmesi” tahtında, “idare”nin Para, Kambiyo ve İnkişaf Sandığı İşleri Dairesinin bağlı olduğu Bakanlık olduğunu, bunun ise şu anda Maliye Bakanlığı olduğunu ifade ettiği de rapora geçti.
Başsavcılık yetkilisinin, Ombudsman Raporu’na konu hizmet alımının ancak Maliye Bakanlığı’nın koyacağı esaslar çerçevesinde veya hizmet alımına konu şirketin hangisi olacağının ve yapılacak sözleşmenin içeriğinin Maliye Bakanı tarafından onaylamasını müteakip Ulaştırma Bakanı’nın yetkilendirilmesi suretiyle gerçekleştirebileceğini vurguladığı da kaydedildi.
“Çok hızlı, acele yapılmış” bir sözleşme!
Başsavcılık yetkilisinin, esas sözleşme olan İşletme Hakkı Devri Sözleşmesi’nin zamanında “çok hızlı, acele yapılmış” bir sözleşme olduğuna ilişkin ifadeleri de Komite raporunda yer alırken, bu nedenle de imzalanmasını takip eden süreçte ek bir sözleşme yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu ve yapılan ek sözleşmenin de bu çerçevede imzalandığını ifadeleri de kaydedildi.
Raporda, ilgili dönemde konu ile ilgili hızlı bir çalışma yapıldığı ve ek sözleşme ile mevcut sözleşmedeki bazı sıkıntıların idarenin lehine düzeltildiği belirtildi.