20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında açıklama yapan Avukat Aslı Murat, Kıbrıs’ın kuzeyinde çocukların çok yönlü ve derinleşen hak ihlalleriyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Bu coğrafyada çocukların haklarını “her gün yeniden hatırlamak, yüzleşmek ve mücadele etmek zorunda olduğumuz” bir gerçeklik olduğunu vurguladı.
Murat, çocukların maruz kaldığı sorunları şöyle sıraladı:
– Cinsel istismar vakalarında adalete erişmeye çalışırken tekrar eden travmalar,
– Okullarda güvenli ve nitelikli eğitim hakkının ihlali,
– Yoksulluk, yetersiz beslenme ve güvensiz barınma koşulları,
– Koruyucu sosyal hizmet mekanizmalarının yetersizliği,
– Suça sürüklenen çocukların rehabilite edilmek yerine kriminalize edilmesi,
– Fırsat eşitsizliği ve eğitimde derinleşen adaletsizlik,
– Artan zorbalık, fiziksel şiddet ve sosyal medya üzerinden mahremiyet ihlalleri.
Açıklamada, çocuklara yönelik ihlallerin boyutunu ortaya koyan çarpıcı veriler de paylaşıldı. Son 10 yılda çocuk istismarının %900, son 5 yılda suça sürüklenen çocuk sayısının ise %170 arttığına dikkat çekildi. Artan yoksulluk ve alım gücündeki ciddi düşüşün de çocukların sağlıklı gıdaya erişimini tehlikeli düzeyde sınırladığı belirtildi.
Murat, bu tablonun tesadüf olmadığını, devletin yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve gerekli koruyucu mekanizmaların kurulmaması nedeniyle ortaya çıkan yapısal sorunlar olduğunu ifade etti. Ailelerin önemli bir rolü olduğunu ancak sorunun ailelerin kapasitesiyle açıklanamayacak kadar sistemik olduğunu söyledi.
“Gerçek dönüşüm için acil adımlar şart”
Avukat Aslı Murat, çocuk haklarının korunması için atılması gereken adımları şöyle sıraladı:
– Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) Yasası’nın derhal yürürlüğe girmesi,
– Polis, savcılık ve mahkemelerin çocuk dostu bir yapıya kavuşturulması,
– Suça sürüklenen ve suça maruz kalan çocukların yargı süreçlerinde ikinci travmanın önlenmesi,
– Suça sürüklenen çocuklara adli yardım sisteminin kurulması,
– Sosyal hizmetlerin kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesi,
– Okullarda ve toplumda çocukları şiddet, istismar ve zorbalıktan koruyacak bağımsız ve güçlü mekanizmaların oluşturulması,
– Çocukların haklarını bilerek güçlendirilmesi; bunun ise ancak nitelikli, kapsayıcı ve eşitlikçi bir eğitimle mümkün olacağı.
“Çocuk hakları, devletin ertelenemez ve devredilemez sorumluluğudur” diyen Murat, çocuklar için adil, güvenli ve eşit bir yaşamın ancak tüm kurumların bilimsel, bağımsız ve hak temelli bir yaklaşımla birlikte çalışmasıyla sağlanabileceğini ifade etti.