Çağıl Günalp / Mont Pelerin
Kıbrıs barışına yönelik görüşmelerin 20 Kasım'da bu kez CENEVRE'de süreceği açıklandı.
İsviçre'nin Mont Peleren kasabasında 5 gün boyunca bir araya gelen Kıbrıslı liderler Nikos Anastasiadis ve Mustafa Akıncı, önemli ilerleme sağladı ancak somut sonuç açıklamadı.
Görüşmelerin 1 hafta aranın ardından bu kez CENEVRE'de devam edeceği Birleşmiş Milletler tarafından da açıklandı.
Gün boyu neler yaşandı?
Birleşik Federal Kıbrıs hedefi ile sürdürülen Kıbrıs Müzakereleri’nin taşındığı Mont Pelerin Zirvesi’nin son günü önemli gelişmelere sahne oldu. Zirvenin üçüncü ve dördüncü görüşülen toprak kriterlerinin görüşülmeye devam edeceği kaydedilen zirvenin son gününde flaş bir iddia ortaya atıldı. Sabah saatlerinde tarafların toprak kriterlerinin yansıtılacağı haritaların masada olduğu ve Garantiler-güvenlik başlığının ele alınacağı 5’li konferans için Aralık ayının ilk haftasının telaffuz edildiği güvenilir diplomatik kaynaklar tarafından bildirilirken, Kıbrıs Türk liderliğine yakın kaynaklar, tarafların sadece şekilsel değerlendirme yapmak için dosyalarında haritalar ile müzakere masasına geldiğini bildirdi.
Masadaki harita
Mont Pelerin zirvesinde dün saat 14:00 sularında verilen 40 dakikalık aranın ardından liderler yeniden bir araya geldi. Aranın ardından servis edilen müzakere masası fotoğrafında, masada duran HARİTA dikkat çekti. Bazı kaynaklar bu haritanın şu an Kıbrıs’taki mevcut idari sınırları gösteren harita olduğunu iddia ederken, başka kaynaklar ise haritanın TARAFLARIN BİRBİRİNE SUNDUĞU haritalardan biri olduğunu belirtti.
Güney basını gün boyu iddialar ortaya attı
Sabah saatlerinde ise, Kıbrıs Rum basını Anastasiadis’in siyasi parti başkanları ile telefon görüşmesi yaparak 5’li konferans tarihini bildireceği yönünde haberlere yer verdi. "Çoklu Zirveye gidiyoruz" yorumunu yapan Sigma'nın deneyimli habercilerinden Andreas Dimitropoulos, “Mont Pelerin’den sonuç almanın yolu bu” dedi. Anastasiadis’in 5’li konferans tarihinin Mont Pelerin’den ayrılmadan açıklanması için özellikle çözüm karşıtı siyasi partileri ikna etmek için yoğun çaba harcayacağına sabah programlarında yer veren Kıbrıs Rum televizyonları Mont Pelerin’deki muhabir Hristo Haralambous’un “Anastasiadis orta yol bulmaya çalışıyor. Muhtemelen gün içinde Kıbrıs Rum parti liderlerini tek tek arayacak ve durumu istişare ederek bir ara yol bulmaya çalışacak” yönünde haberler yayınlandı.
Ulusal Konsey iddiası
Dünkü zirvenin ikinci ayağı sürerken, İsviçre saati ile 20:30 gibi yeni bir iddia ortaya atıldı. Bazı diplomatik kaynaklar güneydeki siyasi partilerin 5'li zirve öncesi Ulusal Konsey istediğini bildirdi.
----------------------------------------------------
Barış Burcu: Toprak kriterlerinde uzlaşı yok
• “Sayın Anastasiadis’in Cumhurbaşkanımızdan özel bir ricası oldu, başbaşa görüştüler ve bir haftalık erteleme istedi. Bu spontane ve ani bir durumdu. Sayın Anastasiadis Çipras ve diğer Kıbrıslı Rum siyasi partileri ile görüşmek istedi.”
• “Bu bizim çok arzu etiğimiz bir durum değildi ama saygı göstermek zorundaydık”
• “Mont Pelerin’e her türlü hazırlığımızı yaparak geldik”
• “Mont Pelerin’de mutabakat çerçevesinde formata sahip çıkıp sonuç almak üzere hazırlık yaptık”
• “Toprak Kriterleri noktasında uzlaşma noktasına gelinebilecek yeterli çalışmayı yaptık.”
• “Cenevre’de kaldığımız yerden devam edeceğiz. Cenevre’de sanki görüşmeler sanki hiç kesilmemiş gibi devam edecek. Format aynı olacak. 2-3 gün süreceğini tahmin ediyorum.”
• “Kıbrıslı Rum gazetecilerin “Akıncı da Erdoğan ile görüşmek istedi” şeklindeki haberleri külliyen yalandır”
• “Mont Pelerin’de yaşananlar bir kayıp değildir. Hedefimize doğru yürüyoruz”
• “Bu işler hassas, dikkatli olunmalı. Bu bizim tarihi sorumluluğumuzdur.”
• “Bizi son aşamaya götürecek olan 5’li konferansa çok yakındık. Umarım 1 haftalık ara bizi bu amaca götürecek şekilde kullanılır.”
• “5’li konferans olacaksa, Christmas öncesi olması yönünde bir konuşma oldu”
Toplantının tamamlanmasının ardından Cumhurbaşkanı Sözcüsü Barış Burcu, gazetecilere Modern Times Otelinde açıklamalarda bulundu. Burcu, “Kıbrıs Türk tarafı olarak, Kıbrıs’ta (İsviçre için varılan) mutabakat çerçevesinde, formata sahip çıkarak, işi sonuna kadar götürmek ve bu akşam sonuçlandırmak üzere tüm hazırlıklarımızı yapmıştık” dedi.
İsviçre’de 5 gün süren görüşmelerde çalışmalarının bu amaca yönelik olduğunu kaydeden Burcu, bu gece, Anastasiadis’in Cumhurbaşkanı Akıncı’dan baş başa görüşme talebi olduğunu, iki lider arasında yer alan görüşmede Anastasiadis’in, gelinen kritik aşamada Yunanistan Başbakanı Alexis Çipras ve Kıbrıs Rum siyasi parti liderleriyle görüşme ihtiyacı olduğunu ve bir hafta erteleme talep ettiğini anlattı.
Burcu, “Bu talep karşısında çok mutlu olmadık, ancak gelecekte ortaklık kuracaksak ve ortaklığı siyasi irade paylaşımı ile yapacaksak, Anastasiadis’in ricasını kırmak istemedik. Buna, bunun bu şekilde açıklanması, herhangi bir ertelemeye meydan vermeme, uzlaşılmış bir tarihte bıraktığımız yerden aynı format ve amaç için devam etmek kaydıyla karşılık verdik” dedi.
Anastasiadis’in talebine paralel olarak, Mustafa Akıncı’nın da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan ile görüşmesi gerektiği yönde talebi olduğu söylemlerinin bulunduğunun anımsatılması üzerine Burcu, bunun külliyen yalan olduğunu söyledi.
Görüşmelerin 20 Kasıma kadar ertelenmesinin nedenleriyle ilgili bir soru üzerine Burcu, Kıbrıs Türk tarafının İsviçre’ye her tür hazırlığı yaparak ve siyasi irade ile hedefi kotarmak için geldiğini, Kıbrıs Türk tarafının kararlılığı karşısında, Anastasiadis’in gelinen kritik aşamada Çipras ve Kıbrıs Rum siyasi parti liderleri ile görüşme ihtiyacı duyduğunu öne sürdüğünü belirtti.
Kriterlerde yakınlaşma
İsviçre’deki görüşmelerde toprak düzenlemesinin esasını oluşturacak olan kriterler hususunda bir takım yakınlaşmalar olduğunu belirten Burcu, Kıbrıs Türk tarafının İsviçre’deki görüşmelere, kriterleri bağlayıp, beşli zirvenin tarihini tespit edip, kriterlerin harita üzerinde çalışmasına geçilmesine hazır geldiğini vurguladı.
İsviçre’deki beş günlük süreci Kıbrıs Türk tarafının bir kayıp olarak görmediğini kaydeden Burcu, beş günlük sürede masaya “harita da gelmediğini” belirtti.
Burcu, toprak düzenlemeleriyle ilgili yoğunlaşmış olarak üç kriterin görüşüldüğünü ancak daha başka kriterlerin de bulunduğunu söyledi. “Üç kriterde yakınlaşmaların söz konusu olduğunu” kaydeden Burcu, Türk tarafı olarak Cuma günü bu yakınlaşmaları tam bir mutabakata dönüştürmek ve beşli görüşme ile kriterlerin harita üzerinde işlenmesinin önünü açmaya çalıştıklarını söyledi.
Burcu, “Kriterlerde uzlaştık demek istemiyorum, kriterlerde uzlaşma noktasına gelebilecek yeterli çalışma yapıldı” dedi.
20 Kasım’a kadar olan aradaki endişeleri konusunda da Burcu, “Bir haftalık süre, sadece süreci ileriye taşıma ve sonuçlandırmak amacı ile kullanılır, Kıbrıs Türk basını daha ziyade Kıbrıs Rum basının çok dikkatli olmasını dilerim” dedi.
Cenevre süreciyle ilgili olarak ise Burcu, 2-4 gün içerisinde görüşmelerin sonuçlandırılabileceğine inandığını belirtti.
Rum tarafının “tavrını masadan kaçış olarak değerlendirmenin haksızlık olacağını” ifade eden Burcu, beşli görüşmenin tarihi ile ilgili olarak doğal takvimin esas alınacağını belirten Burcu, Noel tatilinden önce yer almasının doğal bir takvim olacağını söyledi.
İsviçre’deki görüşmeler yönelik mutabakatta, toprak kriterleri üzerinde uzlaşı sağlandığı takdirde, Güvenlik ve Garantiler Başlığının ele alınacağı, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin de katılacağı beşli bir toplantının, kriterlerin harita üzerinde işlenmesine eş zamanlı geçilmesi de bulunuyordu.