Meltem SONAY
Kıbrıs Enstitüsü, Enerji, Çevre ve Su Araştırma Merkezi Akademisyenlerinden Dr. Kamil Ergüler, dünyanın alarma geçtiği bu durum ile ilgili, veriler ışığında, Kıbrıslıların endişelenmesini gerektirecek bir tehlike bulunmadığını ifade etti.
Zika virüsünün komşu ülkelere kadar gelse bile, Kıbrıs’ta kaplan sivrisineği veya Aedes aegypti türü sivrisinek bulunmadığı için, hastalığın kolayca yayılmasını beklemediklerini de belirten Dr. Ergüler, “Ancak, bu konuda alınabilecek en etkili önlem, ada çapında bu türleri sürekli gözlem altında tutmaktır” dedi.
“Tarama çalışmaları düzenli sürdürülmeli”
Dr. Kamil Ergüler, bu sivrisineklere yönelik tarama çalışmalarının eğer yoksa bir an önce başlatılıp düzenli bir şekilde sürdürülmesi gerektiğine de vurgu yaptı.
Bu konuda, yetkililere yardımcı olmak maksadıyla Kıbrıs Enstitüsü’nün internet üzerinden etkileşimli olarak kullanılabilen bir risk analiz haritası hazırladığını da ifade eden Ergüler, bu haritanın, günümüzde ve gelecekte kaplan sivrisineğinin Kıbrıs’ta ve dünyada yayılışını tahmin ettiğine işaret etti.
‘2013-2014 tarama çalışmasına göre bu tür istilacı sivrisineklerin Kıbrıs’a henüz gelmedi’
Dr. Kamil Ergüler, 2013-14 yıllarında Kıbrıs Enstitüsü’nün adada yaptığı sivrisinek tarama çalışmasının, bu tür istilacı sivrisineklerin Kıbrıs’a henüz gelmediğini gösterdiğini belirtti.
Dr. Ergüler tarama çalışması ile ilgili de bilgi verdi:
“Tarama çalışmaları için, sivrisinekleri çeken özel bir koku yayan, BG Sentinel marka tuzaklar kullanılmıştır. Gerekli görüldüğünde bu tuzaklar, karbondioksit ile desteklenmiştir. Bu da, daha fazla sivrisineğin yakalanmasına olanak sağlamıştır. Bu tuzaklar, sivrisinekleri öldürmek yerine içlerindeki ağa hapsetmekte ve bu şekilde toplanan sivrisinekler, böcek bilimciler tarafından incelenmektedir.
Kıbrıs Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ve Imperial College London ortaklığı ile, günlük olarak toplanan sivrisinekler incelenip tür ayrımı yapılmış, bunun sonucunda, tarama yapılan noktalarda istilacı sivrisinek türlerine rastlanmamıştır.”
“Lastik ve tarımsal ürünlerin taşındığı ticaret yolları ile yayılabildiğini biliyoruz”
“Tarama çalışmaları için, Kıbrıs’a giriş noktaları (limanlar, sınır kapıları) ile yerleşim yerleri civarındaki bahçeli evler ve düzenli sulanan alanları seçtik.
Aedes aegypti ve kaplan sivrisineği, hayvanlardan çok insanları ısırmayı tercih ederler. Ayrıca, kaplan sivrisineğinin, kendisi uzun mesafeler uçamasa da kullanılmış lastik ve tarımsal ürünlerin taşındığı ticaret yolları ile yayılabildiğini biliyoruz.”
Kuzey’de toplanan örneklerde de rastlanmadı…
Çalışmalarında Girne ve Gazimağusa’ya da yer verdiklerini ifade eden Ergüler, ancak bu bölgelerde çalışabilecek personel yetersizliğinden dolayı düzenli veri toplayamadıklarını da kaydetti.
Buna rağmen, toplanan örneklerde kaplan sivrisineği veya herhangi bir istilacı sivrisinek türüne rastlamadık.
Kıbrıs Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı’nın, bu projeden ayrı, düzenli olarak yürüttüğü sivrisinek tarama çalışmaları olduğunu biliyorum.
“Zika dünyada yeni ortaya çıkmış bir hastalık değil”
Kıbrıs Enstitüsü, Enerji, Çevre ve Su Araştırma Merkezi Akademisyenlerinden Dr. Kamil Ergüler, son günlerde dünyayı alarma geçiren Zika’nın dünyada yeni ortaya çıkmış bir hastalık olmadığına işaret etti.
1950’lerden itibaren bazı Afrika, Amerika, Asya ve Pasifik ülkelerinde salgınlar görüldüğüne işaret eden Dr. Ergüler, genelde hafif seyreden hastalığın da, ateş, eklem ağrıları, deride döküntü ve gözde kızarıklık gibi belirtiler gösterdiğini ve hastaların 2-7 gün içerisinde iyileştiğini ifade etti.
“İlk defa, bu virüsün, bilinenden farklı bazı hastalıklara sebep olabileceğinin düşünüldü”
Günümüzde Latin Amerika’da yaşanan salgından dolayı ilk defa, bu virüsün, bilinenden farklı bazı hastalıklara sebep olabileceğinin düşünüldüğüne vurgu yapan Ergülen, anne karnında ve yeni doğan bebeklerde görülen kafatası ve zihinsel gelişim bozukluklarının bu virüsten kaynaklandığından şüphelenildiğini de anımsattı.
“Aedes aegypti, henüz Avrupa’da bulunmuyor”
Kıbrıs Enstitüsü, Enerji, Çevre ve Su Araştırma Merkezi Akademisyenlerinden Dr. Kamil Ergüler’in ifadeleri devamla şöyle:
“Bilindiği kadarıyla Zika virüsü, Aedes aegypti adı verilen bir sivrisinek türü tarafından taşınmaktadır. Hastalığın bu kadar hızlı yayılmasındaki en büyük etken budur. Bu sivrisinek türü, henüz Avrupa’da bulunmuyor.”
‘Kaplan sivrisineği tehlikesi’
“Ancak ona çok yakın, kaplan sivrisineği olarak da bilinen, Aedes albopictus türü sivrisinek, özellikle güney Avrupa sahillerinde yaygın olarak bulunuyor. Tür olarak yakınlıklarından ve Dengue ve Chikungunya gibi hastalıkları taşıyabildiklerinden dolayı, kaplan sivrisineğinin de Zika virüsünü taşıyabildiği düşünülmektedir.”
Sağlık Bakanlığı verilere dayalı açıklama yapmıştı…
Sağlık Bakanlığı da, 2013-2014’te yapılan çalışma çerçevesinde, Zika Virüsü’nü taşıyan sivrisinek türünün adada olmadığını açıklamış, Bakan Salih İzbul, “Gerekirse bu çalışmayı yapmaya hazırız” demişti.
YENİDÜZEN’e konuşan Bakan İzbul, Veteriner Hekimler Birliği’nin yaptığı açıklamayı hayretle karşıladığını ifade ederken, “Kendi kafamızdan atmadık, kendi kafamızdan demedik, yoktur. Bir araştırma sonucunda ortaya çıkan verileri söyledik” şeklinde konuştu.