Zekai Altan
Eko turizmin temel prensip ve ilkeleri kültür, çevre, doğa ve geleneklerdir. Bunların korunması ve sürdürülmesi amacı ile kurulan bir model. Bu model sürdürülebilir bir ekonomi ile de ilgilidir. Kültürün ve çevrenin ticareti olmaz ve yapılmaz da. Eko turizm modelinde yapılan yatırımlar bu amaçlar için yapılmakta ve kırsal alanda sürdürülebilir bir ekonominin sağlanması ile ilgilidir. Bu model yatırımlarında devletler öncü olur. Teşvik eder ve sorunları çözerek modelin sürdürülebilirliğini sağlar. Söz konusu gelişmemiş veya kendini gelişmiş gibi gösteren devletlerde ise durum çok farklıdır. Modele tam bir ticari anlayış ile yaklaşılmaktadır. Model, kırsal alanın kalkınması ve sürdürülebilir bir ekonomi ile yaşamın sağlanması içindir. Bu modeli kurmak için de bilgi yanında ciddi bir planlama gereklidir. Çünkü yüzyıllar içerisinde var olan bu kültür mutfağı ile vardır. Bu mutfağı ve kültürü değiştirmek veya değişimine göz yummak ciddi sorunlar yaratır. Veya bu modelden ciddi rantlar beklemek yanında yüksek ticaretini düşünmek yanlış bir anlayıştır. Bugün bu modelin önemli bir prensibi ve ilkesi olan kültürü ve mutfağın sürdürülmesi örneğini verebiliriz. Bu modelde hizmet veren ve ülkenin Eko/agro turizm modelinin öncüsü olan Nitovikla’da son dört yıl içerisinde 8,500 ilkokul öğrencisi Kıbrıs mutfağı ve doğası ve çevresi konusunda eğitildi. Bunun yanında yabancı küçük turist grupları da bu ülkenin kültürünü ve mutfağını bire bir uygulayarak öğrendiler ve öğreniyorlar.
Program
Öğrenciler zeytinin ve harnıbın öyküsü ile ilgili eğitim alıyorlar. Zümrütköy İlkokulu bu yıl harnıbın öyküsünü öğrendiler. Bir harnıp ağacının hem ekolojik hem de lezzet açısından ne kadar değerli olduğunu öğrenirken eski ve geleneksel yöntemler ile harnıbın öğütülmesinden betmezin çıkarılması sürecini yaşadılar. Harnıp eğitimi sonrası var olan ve gerekli ilgiyi bulamayan Lefkara nakış işimizin tanıtılması için Çayırova köyündeki Lefkara Evi ziyareti gerçekleştiriliyor. Burada Lefkara işi anlatılıp tanıtılıyor. Bu etkinlik sonrası Kumyalı köyünde Nitovikla’da eğitim devam ediyor. 3000 yıllık mağarada Kıbrıs çörek ekmeği yapımı. Taş fırın yakma eğitimi. Ve ekmeğin öğrenciler tarafından yapılıp fırına salınması yapılıyor. Ekmek yapımı sonrası forma kabında Kıbrıs keyiği, el makarnası yapımı, gullurugya yapımı, dribididez bittası yapımı ve tadımı sonrası Dibek kahvesi nasıl yapılır eğitimi verilir. Tüm eğitimler ezberciliği yıkacak bir anlayış ile yapılıyor. Öğle yemeği ve final. Aynı format yabancı turist gruplarına da uygulanmaktadır. Bu etkinlikler kültürün sürdürülmesi amacını taşımaktadır. Özellikle yabancı turistlerin beklediği ve yaşamak istediği etkinlikler. Eco turizmin temel amacı ve hedefi budur ve bu olmalıdır. 2002 yılında dünyada ilan edilen Eco turizmin temel ilke ve prensipleri bu etkinlikler ile sürdürülmektedir. Kültürel ve çevre etkinliklerinde zengin olunmaz. İşletmeler ve kırsal alanlarda yaşayanlar sürdürülebilir bir yaşam sürdürebilirler.