Kıbrıs Türk Tabibleri Birliği 56. Yaşında…
Şimdi okuyacağınız hikâye, Akdeniz’in en güzel adasında yaşayan, çileli Türk halkının, hekimlerinin hikâyesidir.
Kimseye yar olmamış bu adada, var olmaya çalışan, hekimlerin gibi görünse de aslında, Kıbrıs Türk halkının gerçek hikâyesidir.
Hekimlik gibi dünyanın en eski, en kutsal ve en verici mesleğini icra etmeye çalışan, Kıbrıs Türk Hekiminin son elli altı yılının hikâyesidir.
Sadece hekimlik yapmak lükstü onun için. Afrodit’in adası, kekik kokulu bu güzel adada var olmak, toplum olmak, kendi etnik insanı tarafından yönetilebilmek için mücadele etmek zorundaydı.
Etti de. Güçlü örgütleriyle, yarım yüzyıldan fazla zamandır faaliyet gösteren, her geçen gün güçlenen kurumsal yapısıyla, Kıbrıs Türk Hekimi, Kıbrıs Türk halkına her alanda öncü oldu.
Bazen beyaz gömleğini çıkardı, er oldu, komutan oldu. Bazen meclis sıralarında en zor kararlara imza attı, en ateşli konuşmaları yaptı miting meydanlarında.
Politikacı, asker ve eğitmen de olsa o hep doktor oldu toplumun yaralarını saran, sararken de en derin acılarla yoğrulan…
BİR AVUÇ KIBRISLI TÜRK HEKİMİYDİLER…
Bugün elli altıncı yılı dolan o uzun ince yola, tam 56 yıl önce Victorya Kız lisesinde toplanan bir avuç Kıbrıslı Türk hekimiyle girildi.
9 Aralık 1956, Pazar sabahı. Yazdan kalma tatlı bir kış gününde adanın her yerinden Kıbrıslı Türk hekimler oradaydı. Kimler yoktu ki o gün orada…
Baf’tan Dr. İhsan Ali, Mağusa’dan Dr. Niyazi Manyera, Larnaka’dan Dr. Orhan Müderrisoğlu, Lefke’den Dr. Selçuk Sömek, Lefkoşa’dan Dr. Fikret Rassım, Dr. Küfi Asaf, Dr. Pertev, Dr. Ziyat Hakkı, Dr. Fazıl Küçük, Dr. Ziver Kemal, Dr. Tahsin Gözmen, Dt. Rauf Asaf ve diğerleri kendi meslek örgütlerini kurmak için geldiler başkente.
Uzun süren bir arayıştan sonra yurt dışından gelen yeni hekimlerle nihayet yirmiyi bulmuşlardı. Yeter sayı yirmi bir olmalıydı. Aralarına bir de veteriner hekim alarak Kıbrıs Türk Hekimler Cemiyeti’ni kurmaya karar verdiler.
Kıbrıslı Türk hekimler o güne kadar İngiliz Hekimler Cemiyeti’ne, ya da Rum Hekimler Cemiyeti’ne kayıt yaptırarak mesleklerini icra edebiliyorlardı.
Divan başkanlığını Dr. Niyazi Manyera’nın yaptığı ilk toplantıda Kurucu başkanlığa Dr. Fikret Rassım getirildi. İdari heyette ise Dr. Ziyat Hakkı, Dr. Nevzat Uras, Dr. Ziver Kemal, Dt. Mahir Adataş ve Dt. Salih Sarohan vardı.
Cemiyet o günlerde faaliyetlerini Dr. Fikret Rassım’ın muayenehanesinde, yani Beliğ Paşa Konağı’nda sürdürecekti. Cemiyetin resmi adresi de burasıydı.
Genel kurullar her yıl sonu yapılacaktı.
Kıbrıs Türk Tabibler Cemiyeti’nin bir de amblemi olmalıydı. Dr. Fikret Rassım dönemin iyi ressamlarından Kadı Burhan Bey’e amblemi şöyle tarif etti:
“Bir Kıbrıs Haritası, bir Kızılay yanında bulunsun, ortadan bir meşale çıksın ki tababetin her tarafa yayılmaya hazır olduğunu göstersin.”
Hâlâ kullanılan bu amblem, Victorya Lisesi öğretmeni Kadı Burhan Bey’e işte böyle sipariş edilmişti.
Kıbrıs Türk hekimleri kendi örgütlerini oluşturmaya çalışırken, Kıbrıs’ın genelinde durum neydi? O günlerde Türk toplumu lideri Dr. Fazıl Küçük öncülüğünde bir mücadele vardı. Türk ve Rum toplumları arasında, gergin günler yaşanıyordu. Türk aile mahkemeleri, Müftülük, Evkaf ve Maarif konularında etkin mücadeleler veriliyor, Türk toplumunun ileriki yıllardaki devlet olma çalışmalarının aslında temelleri atılıyordu.
Ayni yıllarda yine Kıbrıs Türk toplumuna büyük hizmetleri geçen bir başka hekim Dr. Burhan Nalbantoğlu da, Kıbrıs Türk Mukavemet Teşkilatı’nın kuruculuğunda görev alıyordu.
Türk hekimleri Kıbrıs Türk Toplumunun, sadece beden yaralarını değil, toplumsal anlamdaki her türlü yarasını sarmaya çalışıyordu.
İLK BAŞKAN…
Kurucu ilk başkan Dr. Fikret Rassım üç dönem başkanlık yaptı, Kıbrıs Türk Hekimler Birliği’ne. Osmanlı paşalarından Beliğ Paşa’nın torunu olan Fikret Rassım, önce Eczacılık eğitimi aldı. Bu eğitim sırasında Hacettepe Üniversitesi kurucusu Prof. Dr. İhsan Doğramacı ile aynı koğuş odasını paylaştı ve daha sonra tıp eğitimini Londra üniversitesinde yaptı. İkinci dünya savaşından sonra, İngiliz eşi Molly ile birlikte Kıbrıs’a döndü. Hekimlik görevini hem özel kliniğinde, hem de Lefkoşa Havalimanında yaparken, diğer yandan da Kıbrıs Türk hekiminin örgütlenip, dünyadaki diğer meslektaşları gibi kendi meslek örgütlerine kavuşması için, Dr. Necdet Ünel’le birlikte öncülük yaptı. Pratisyen hekim olmasına rağmen, Kıbrıs Türk halkının sağlıkta bilincini artırmak için özellikle öğretmen ve polislere yönelik St. John ilk yardım dersleri ve hemşirelere ebelik kursları düzenledi.
İngiliz sömürge döneminin son yıllarına doğru, Lefkoşa genel hastanesinde Kıbrıs Genel Sağlık Müdür yardımcılığını üstlendi ve 1963 olaylarından sonra oluşturulan Kıbrıs Türk Sağlık hizmetlerinde, adanın her yerinde görevler aldı. Lefkoşa Türk Hastanesi başhekimliğinden emekli olduktan sonra da, Kamu Hizmetleri Komisyon’unda önce üye, sonra da başkan olarak çalıştı.
Bu değerli insan 1995’de aramızdan ayrılırken maalesef biraz kırgınmış bizlere. Meslektaşlarının ilgilisizliklerine... Değerli dostu Neriman Cahit’i Tabipler Birliği’nin toplantılarına gönderir, sonra da sorarmış “benden bahsettiler mi ?” diye. Bahsedilmediğini öğrenince de kahrolurmuş…
HEKİMLER BİRLİĞİ SAĞLIKTA ÖNCÜ…
1957 – 60 yılları arasında ihtisaslı hekimlerin adaya gelmeye başlamasıyla, özellikle halk sağlığı, hastane oluşumları ve poliklinik hizmetleri üzerine Hekimler Birliği dikkatle eğilmiş ve organizasyonlarında başı çekmiştir.
O dönemde Dr. Necdet Ünel Hekimler Birliği’nin başkanıydı. Hem jinekoloji, hem de onkoloji ihtisası olması nedeniyle Kıbrıs halkına verecek çok şeyi vardı. Hem bilimsel makaleler yazdı, hem de gerek Rum, gerekse Türk Hekimler Birliğinde idari görevler aldı.
Sonraları Kıbrıs’ta yükselen milliyetçi akımlar nedeniyle Kıbrıslı Rum ve Türk hekimler birlikte çalışamayacaklardı.
Dr. Necdet Ünel de, 1960 Kıbrıs Cumhuriyetinin kurulması ile siyasete atıldı ve Kıbrıs Türk Cemaat meclisi Asbaşkanı oldu. 1970’de Temsilciler Meclisi üyeliğine seçildi ve Kıbrıs Türk Yönetimi Meclis başkan yardımcılığı yaptı. 1975’de Meclis başkanlığı da yapan Necdet Ünel diğer pek çok hekim gibi Kıbrıs Türk Siyasal yaşamına büyük katkı koydu.
HEKİMLER BİRLİĞİ TOPLUMDA ÖNCÜ…
1967 yılından sonra daha güçlü bir yapı kazanmak için Kıbrıs Türk Hekimler Birliği içlerine veteriner hekimleri de aldılar. O günlerdeki başkan, birliğin en uzun dönem başında bulunan Dr. Kaya Bekiroğlu idi. İdari heyette de ilk kez bir veteriner hekim olan Mustafa Ünsal vardı.
Kıbrıs Türk Hekimler Birliği hiç kuşkusuz o günlerde ülkenin aydın insanlarının toplandığı bir birlikti. Gerek siyasi anlamda, gerekse toplumsal ihtiyaçlara yönelik görevleri vardı. Kıbrıs Türk Hekimler Birliği, gerek mücadele yıllarında teşkilat içinde, gerekse siyasi yapının şekillenmesinde aktif olarak büyük katkı koydu. İdari heyette olmayan hekimlerin de gerek teşkilattaki, gerekse siyasetteki durumları hep birlikte organize ediliyordu.
Sendikal yapının oluşmasında, değişik meslek örgütlerinin kurulmasında hep öncü rolü oynadı. Toplumun ihtiyacı sosyal faaliyetler, eğitsel çalışmalar hep idari heyetin gündemindeydi.
Bir başka güzel yaşanırdı o günlerin örgütün düzenlediği tıp baloları. Her şeye rağmen şıklığın ve zarafetin yıllarıydı o yıllar. 1975’e kadar mekân çoğunlukla Kıbrıslı Türklerin gözdesi, Saray Otel’di. 1975’den sonra, özgürlüğü yakalayan toplum gibi, tıp baloları da daha çok Lefkoşa dışına taşındı…
YASAL KİMLİK, KURUMSAL YAPI…
Kıbrıs Türk Hekimler Birliği’nin 1975’e kadar kalıcı bir lokali olamadı. Bu sorun büyük bir eksiklikti ve 1975’de özellikle Meclis Başkanı ve Kurucu Meclis Üyesi Dr. Necdet Ünel ile o günlerin Kıbrıs Türk Hekimler Birliği Başkanı Dr. Kaya Bekiroğlu tarafından büyük çabalar harcanarak Köşklüçiftlik’teki mütevazı lokal binası bulundu, birliğe tahsis edildi. Daha sonra 1976’da Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği yasa tasarısının meclisten onay almasıyla da, birlik kurumsal anlamda daha güçlü bir kimliğe kavuştu. Yeni yasaya göre genel kurullar iki yılda bir Ekim ayında yapılacaktı.
1980 yılından itibaren gerek kamu hekimlerinin sendikal hareketleri, gerekse özel hekimlerin, Serbest Hekimler Birliği çatısı altında, Diş Hekimlerinin de Diş Hekimleri Birliği adı altında toparlanmasıyla Birlik genel kurullarında daha hareketli, demokratik seçimler gerçekleştirilmeye başlandı. Genel kurullarda bazen tatlı sertleşmeler olsa da, bu hareketler birliğin daha da güçlenmesine katkı sağladı.
Dr. Rifat Siber döneminde başlatılan yeni yapılanma çalışmaları, Dr. Ahmet Gulle başkanlığındaki yönetim kurulunda tamamlandı ve 2004’de yasallaştı. Buna göre Kıbrıs Türk Tabipler Birliği bir federasyon haline getirildi ve federasyon çatısı altında Kıbrıs Türk Tabipleri Odası ve Kıbrıs Türk Diş Tabipleri odası da yer aldı.
GÜÇLÜ MESLEK ÖRGÜTÜ, ETKİN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ…
1992 yılından sonra, Dr. Mustafa Hami yönetiminde özellikle arşiv ve kayıt sistemine yeni bir boyut getirildi. Düzenli toplanmaya başlayan aidatlarla Kıbrıs Türk Tabipler Birliği her alanda kendine yeten bir örgüt haline getirildi. Kıbrıs Türk hekimlerinin sayısı artık 500 civarındaydı. Yeni, çağdaş, kapsamlı bir merkez bina ihtiyacı ciddi boyutta ele alındı ve faaliyetlere başlandı. Tıp Meslek Ahlak Tüzüğü ve diğer gerekli tüzükler düzenlendi ve Onur Kurulu daha aktif duruma getirildi.
Uzun yıllar yönetim kurullarında görev alan ve üç dönem başkanlık da yapan Dr. Bülent Dizdarlı başkanlığındaki yönetim kurulları da, özellikle Kıbrıs Türk Tabipler Birliği’nin tarihsel arşivinin oluşmasında ve uzun yıllardır kangrenleşmiş sağlık yasalarının artık yasallaşmasında büyük çaba sarf etti. Tüm mücadelelere rağmen toplumu genel anlamda girdabına alan ‘sistemsizlik en iyi sistemdir’ düşüncesi maalesef sağlıkta da kendini gösterdi ve toplum genelinde çağdaş bir sistem kurulamadı.
2002 Annan Planı döneminde, Dr. Ahmet Gulle başkanlığındaki yönetim kurulunun çalışmalarıyla, güçlü bir sivil toplum örgütü olduğunu kanıtlayan Tabipler Birliği, bu dönemde de örnek sivil toplum örgütü çalışmalarını sürdürdü.
Kıbrıs Türk Tabipler Birliği sadece ülke içindeki sağlık sorunları ile ilgilenmekle kalmadı, dünyadaki felaketlerde de duyarlılığını gösterdi. 2000’deki Türkiye depremi, daha sonra Uzak Doğu’daki Tsunami felâketi ve Afganistan’daki depremde hep felâketzedelerin yaralarını sarmaya çalıştı.
2010- 2012 Dr. Suphi Hüdaoğlu başkanlığındaki yönetim kurulu özellikle çevre ve toplum sağlığı konusunda örgütlü çalışmalar yaptı ve bu örgütlenmenin kalıcı olması için çalıştı.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği’nin çeşitli dönemlerde yayın organları oldu, ancak 1993’den itibaren yayınlanan aktüel içerikli “Hekimce” günümüze
MERKEZ BİNA…
İdari katı, toplantı odaları, çağdaş konferans salonu ile her türlü donanıma sahip merkez bina, 2003 yılında faaliyete geçti. Gerek sekretaryasındaki zenginleşme, gerekse yeni yasal statünün güçlendirdiği birlik, artık çok güçlü bir meslek örgütüdür.
Bilimsel faaliyetler ve meslek sorunları, odaların öncülüğünde daha etkin bir şekilde işlenmeye başlandı.
Üst yönetimdeki birlik ise özelde ülkenin sağlık politikalarına, genelde ise toplumun her alandaki sorunlarına, güçlü bir sivil toplum örgütü duyarlılığıyla katkı koymaktadır.
Kıbrıs Türk Hekimler Birliği ve Kıbrıs Türk Tabipler Birliğinin Yıllara göre Başkanları:
Kıbrıs Türk Hekimler Birliği: (Genel kurulları yılda bir kez yapılırdı)
1. Dr Fikret Rassim 1956,1957 ve 1958
2. Dr.Hasan Nihat Sindeli 1959,1960
3. Dr. Kaya Bekiroğlu 1961,1962 ve 1962-1963 , 1967, 1968,1972, 1973,1974, 1975
4. Dr. Necdet Ünel 1963
5. Dr.Orhan Oktay 1966, 1969
6. Dr.Mustafa Özgür 1971
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği( Genel Kurulları iki yılda bir yapılır)
1- Dr. Kaya Bekiroğlu 1976-1978
2. Dr. Ali Atun 1978-1980
3. Dr. Orhan Oktay 1980-1982
4. Dr. Saffet Ratip 1982-1984
5. Dr. Mustafa Erbilen 1984-1986
6. Dr. Alpay Alpman 1986-1988
7. Dr. Salih Miroğlu 1988-1990
8. Dr. Rifat Siber 1990-1992
9. Dr. Mustafa Hami 1992-1994, 1994-1996,1996-1998,
10. Dr. Bülent Dizdarlı 1998-2000, 2004-2006, 2006-
11. Dr. Ahmet Gülle 2000-2002, 2002-2004
12. Dr. Bülent Dizdarlı 2004- 2007
13. Dr. Turgay Akalın 2007-2008
14. Dr. Alper Baydar 2008-2010
15. Dr. Suphi Hüdaoğlu 2010-2012
16. Dr. Özdemir Berova 2012-
Kıbrıs Türk Tabipler Odası Başkanı Dr. Kenan Arifoğlu 2004-2010
Dr. Erol Uçaner 2010-2012
Kıbrıs Türk Diş Tabipleri Odası Başkanı Dr. Filiz Besim 2004-2006
Dr. İzgü Beyar 2006-2008
Dt. Hüseyin Bıçak 2008-
KIBRIS SİYASAL YAŞAMINDA HEKİMLER…
Kıbrıs tarihinde, politik yaşamda hekim ve diş hekimleri hep aktif roller almışlardır. Toplum liderliği, Cumhurbaşkanlığı, Cumhur Başkan Muavinliği, Meclis Başkanlığı, Başbakanlık, muhalefet liderliği, Bakanlıklar ve Belediye başkanlıkları.
Kıbrıs Türk Hekimi çoğu zaman Kıbrıs Türk halkının, siyasal kaderini de çizmiştir aslında…
Aşağıdaki isimler siyasal yaşamdaki hekimlerimizden sadece bazıları…
Dr. Fazıl Küçük…Toplum Lideri, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhur Başkan Muavini.
Dr. Ali İhsan… Muhalefet Liderliği
Dr. Burhan Nalbantoğlu…Türk Mukavemet Teşkilatı’nın üç kurucusundan biri.
Dr. Derviş Eroğlu… Başbakanlık
Dr. Necdet Ünel…Meclis Başkanlığı
Dr. Fatma Ekenoğlu…Meclis başkanlığı
Dr. Hasan Bozer… Meclis Başkanlığı
Kaynaklar:1. Kıbrıs Türk Tabibler Birliği Web Sitesi
2.Tıp Alanındaki İlk Kıbrıslı Türkler… Ahmet An
3. Dr. Bülent Dizdarlı… Mart 2007 Hekimce
4.Ortam Gazetesi… Neriman Cahit’in Dr. Fikret Rassim’le söyleşisi.