Seçmen sayıları - Uyuşdurulan gıbrıslılar

Halil Karapaşaoğlu

Bir şair olarag yaşamaya çalışırım. Bir şair nasıl yaşar, deye sorarım gendi gendime. Güccücüg bir cemaadın şairi, sömürgeleşdirilmiş yurdunda nasıl yaşar? Gerçeg ve hayal arasında bir yerdeyim. Her gün baña dayadılan gerçegliyi sorgulamagla geçer günnerim. Her gün ölürüm. Sömürgecinin dayaddığı gerçeglig öldürücüdür. Hayal edereg dirilirkan bulurum gendimi. Umudum biddi. Beni ayagda dutan şey “özgürlüg hayalidir”. Soñ 5 yıldır da cemaadımınan ilgili araşdırmalar yaparım. Ne yaparsañız yapıñ, aid olduğunuz cemaad bir laned gibi peşiñizden gelir. Bu laneti annamaya çalışırım. Onu annamag, gendimi anlamlandırmagdır. Annamadan ve anlamlandırmadan yaşamayı çog denedim. Beceremedim. Bazan ezilirim bu döngünün içinde. Hişleşirim. Dutunmag isderim. Dutunacag bir şey bulamam. Hişbir şeyden, hişbir kimseden bir beglentim yogdur. Şiirlerimi yazarkana da, araşdırmalarmı yaparkana da gömüleceyim çukuru gazarmış gibi hissederim. İnsanın özgürleşme hayali ne güzeldir! Çog zor gonuşmayı övrendim. Unudmamı isdemeyin benden. Tobraglarıma gelen yabancılar gonuşmayı unudmamı isder. Her şeyimi aldıñız. Bırakıñ eñ azıñdan gonuşayım. Gonuşurkana insan olduğumu hissederim. Ne güzel şeymiş insan olmag!    

19 Ekim 2025 tarihinde gerçegleşeceg olan KKTC Cumhurbaşkanlığı seçimlerine tam bir hafda galdı. 49 yıldır sömürge tobraglarında seçimler olur. 40 yaşındayım. Baña bir yurddaşlıg vermiş sömürge yönetimi. Bir sömürge tebaasıyım. Soğram, seçme ve seçilme haggı vermiş. İnsan tam buracıgda, sömürgeleşdirilmiş bir yurd parçasında seçim nedir, seçmen kimdir sorusunu sorar. Bu metinde size hazırladığım bu tablo Gıbrıs’ın kuzeyinde cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki seçmen artışlarnı gişi ve yüzdelig bazında gösdermegdedir. 1976 yılında sömürge idaresi ilg seçimleri düzenner. O günden böyüne 10 cumhurbaşganlığı seçimi oldu. 11.si hafdaya gerçegleşeceg. Türkiye, 1974 yılından itibaren Gıbrıs’ın kuzeyine nüfus agdarır. Bu nüfusa vatandaşlıg verir. Vatandaş olub yaşı dutannar, gayıdlı seçmen gabul edilir. Gıbrıs’ın kuzeyinde kaç Gıbrıslı seçmen vardır, kaç yerleşig, bilmeyig. Bu sorunun cevabını bilmemizi isdemezler. Bu cehennemin içinde en çog tartışılması gereken, üzerinde en çog araşdırılma yapılması gereken konu buykan, bu konu gonuşulmaz. Gıbrıslılar bu konuyu umursamaz.

Oy gullanma haggına sahib olmag demeg, geleceg tahayyülünde belirleyici olmag demegdir. Oy gullanma haggına sahib olmag demeg, siyasal erke talebde bulunanın, seçmeninan iletişime geçmesi demegdir. Seçmen kimisa, seçimin eñ önemli aygıtı olan siyasal partinin, seçilmeg içun onuynan iletişime geçmesi şarddır. Parti ve seçmen arasındakı iletişim ilişgisinin oluşabilmesi içun, partinin ve seçmenin ayni dili gonuşması gerekir. Parti, seçmeninan ayni dili gonuşmag içun onun dilinde gonuşması, onun taleblerine göre dil yaradması lazımdır. Türkiye tarafından süregli olarag nüfus agdarılan, süregli olarag seçmen yapılan bir siyasal ortamda yani yerleşimci kolonyalizmde, parti yerleşiglernan nasıl iletişime geçer? Yerleşigler göçmen deyildir. Yerleşig ve sömürgeci arasındakı bağ süregli inşa halindedir.

Avrupa ülkelerinde seçmen artış hızı yıllıg %0.5 olduğu ifade edilir. Bu oran 5 yıllıg süre içinde magsimum %2.5’e çıkar. Orannar aşağı yukarı budur. Çeşidli sebeblerden dolayı artabilir, düşebilir. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde 2018’deki Cumhurbaşkanlığı seçimleriynan, 2023’de gerçegleşen Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki seçmen artış oranı %1.88’dir (ElectionGuide 2025). 5 yılda sadece %1.88 seçmen sayısı ardmışdır. Neçun aceba?

Kıbrıs Türk Federe Devleti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki seçmen artış orannarı nedir? Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Yüksek Seçim Kurulu’nun verilerine göre hazırladığım tabloya göre 1981’de %11.76, 1985’de %11.31, 1990’da %7.31, 1995’de 12.08, 2000’de %11.70, sıkı durun 2005’de %16.69, 2010’da 10.99, 2015’de 7.86, 2020’de %12.45, 2025’de ise %9.68 orannarı ortaya çıgmışdır. Avrupa’nın 5 yıllıg ortalaması %2.5 olduğu iddia edilir. Kıbrıs Cumhuriyeti’nde bu rakam soñ seçimlerde %1.88’dir. Seçmen sayısındakı %16.69 artışı nasıl açıglayabilirsiñiz? %12, %9 orannarını nasıl açıglarsıñız? Kıbrıs Cumhuriyeti’ynan kıyasladığımızda 8 gad, 6 gad, 4 gad artış nasıl olur? Bunu nasıl açıglarsıñız? Bunun adı yerleşimci kolonyalizmdir. Bu sömürgecilig yöntemlerinden bir tanesidir. Siz buna demograsi dersiñiz? Siz buña göç hareketi dersiñiz? Siz buña “burasını yurd bilen herkesin yurdu Gıbrısdır” dersiñiz? Siz hala daha 1976’dan böyüne 49 yılda seçmen sayısının her beş senede ortalama %10-11 cıvarında,  sisdematig olarag Türkiye ve yerli işbirligciler tarafından arddırılmasını hukug devletinin bir parçası olarag yorumlarsıñız? Bu veriler dovrultusunda seçmen ve parti arasındakı iletişim ilişgisinden, yerli partinin “Türkiyelileşmesi” sonucunun çıgmama ihdimali var mıdır? Bu bir ısgandaldır! Buñu gonuşmamag, buñu sorun haline getirmemeg, buñu ifşa edmemeg daha böyüg bir ısgandaldır! İnsan ama insan olan insan bu rakamların içinde, size dayaddıgları gerçegliyin içinde nasıl delirmez? Sessizleşmeg mi? Sessizleşmeg bir direniş biçimi mi? Bunnarı görmemeg bir direnme yöntemi mi? Türgce gonuşan Gıbrıslılar 51 yıldır uyuşdurulur. Gıbrıslılar 51 yıldır uyuşdurulan bir zihnin, bir dünyanın içinde yurdsuzlaşdırılır. Uyuşdurulan bir zihin, eleşdirel düşünmeyi bırakır. Gendilerine dayadılan gerçegliyi sorgulamaz. Eyer yıkım ve zulüm garşısında size biri “sessizleşmeyi” övüyorsa, bunu bir “yöntem” olarag sunuyorsa, annayın ki bu uyuşdurulmuş bir zihnin sonucudur. Peki ne yabmalı? Ara bölgede Kıbrıs Cumhuriyeti yurddaşlığı ve dovum belgesi olan Gıbrıslı seçmenner gendi seçimlerni bir an önce örgüdlemelidir. Sömürge yönetimine paralel bir yönetim ilan edilmelidir. Eyer bunu yapamazsag bu tobraglarda kör çar olub gideceyig! Bir cemaadın varlığı rakamların ötesindedir.                    

Gaynag

1-"60 günde 1257 yeni seçmen!" Yenidüzen, Eylül 29, 2025. https://www.yeniduzen.com/60-gunde-1257-yeni-secmen-187302h.htm

2-ElectionGuide. "Republic of Cyprus." Erişim; Ekim 10, 2025. https://www.electionguide.org/countries/id/57/

3-Yüksek Seçim Kurulu (1976). "[Seçim Sonuçlarının İlanı]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025. https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/secim-sonuclarinin-ilani/

4-Yüksek Seçim Kurulu (1981). "[Seçim Sonuçlarının İlanı]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025.

https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/secim-sonuclarinin-ilani-2/

5-Yüksek Seçim Kurulu (1985). "[Seçim Sonuçlarının İlanı]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025.

https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/secim-sonuclarinin-ilani-3/

6-Yüksek Seçim Kurulu (1990). "[Seçim Sonuçlarının İlanı]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025.

https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/secim-sonuclarinin-ilani-4/

7-Yüksek Seçim Kurulu (1995). "[Seçim Sonuçlarının İlanı]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025.

https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/secim-sonuclarinin-ilani-5/

8-Yüksek Seçim Kurulu (2000). "[Seçim Sonuçları]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025.

https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/secim-sonuclari/

9-Yüksek Seçim Kurulu (2005). "[18 Nisan Tarihli Seçim Sonuçlarının İlanı]." Şubad 28, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025. https://ysk.gov.ct.tr/2025/02/28/18-nisan-tarihli-secim-sonuclarinin-ilani/

10-Yüksek Seçim Kurulu (2010). "[2010 Cumhurbaşkanlığı Seçimi Resmi Sonuçları]." Mard 6, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025. https://ysk.gov.ct.tr/2025/03/06/2010-cumhurbaskanligi-secimi-resmi-sonuclari/

11-Yüksek Seçim Kurulu (2015). "[26 Nisan 2015 Cumhurbaşkanlığı 2. Tur Seçim Sonuçları İlanı]." Mard 6, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025. https://ysk.gov.ct.tr/2025/03/06/26-nisan-2015-cumhurbaskanligi-2-tur-secim-sonuclari-ilani/

12-Yüksek Seçim Kurulu (2020). "[11 Ekim 2020 Cumhurbaşkanlığı Seçimi 2. Tur Seçim Sonuçları]." Mard 6, 2025. Erişim; Ekim 10, 2025. https://ysk.gov.ct.tr/2025/03/06/11-ekim-2020-cumhurbaskanligi-secimi-2-tur-secim-sonuclari/