Pomo’da yeni kazılar…1

Sevgül Uludağ

 

Kayıplar Komitesi’nin “kayıp” Kıbrıslıtürk ve Kıbrıslırumlar’dan geride kalanları aramakta olduğu adamızın kuzey ve güneyindeki kazılara devam ediliyor.

Kayıplar Komitesi, Pomo’da yeni bir kazı başlatmış bulunuyor.

Daha önce bu bölgede bir Kıbrıslırum şahit bize ve Kayıplar Komitesi yetkililerine 2008 yılında ve 2011 yılında Pomo’daki olası gömü yerlerini göstermişti… Kıbrıslırum şahidimize göre 1964 yılında “kayıp” edilen Cengiz Ratip ve Turgut Sıtkı’nın olası gömü yeri, Pomo ormanı içerisinde, üzerinde bir incir ağacı bulunan bir kavşaktan aşağıda bir teras üzerinde bulunan noktadaydı. İlk gösterilen yerde bir incir ağacı vardı kavşakta – bir süre sonra ormanda tıpkısının aynısı bir başka kavşak olduğu da ortaya çıkmıştı… Şimdi bu alandaki araştırmalar Kayıplar Komitesi tarafından derinleştirilerek, “kayıp” milletvekili Cengiz Ratip ve “kayıp” öğretmen Turgut Sıtkı için önceki gün yeni bir kazı başlatıldı.  O günlerde yani 26 Kasım 2008’de – bundan yedi yıl kadar önce – bu okurumuzun anlattıklarına ilişkin bu sayfalarda şöyle yazmıştık:

“Geçtiğimiz Eylül ayında, bir gün CYTA telefonum çaldı. Arayan bir Kıbrıslırum okurumdu. Kendini tanıttıktan sonra, Poli’den “kayıp” milletvekili Cengiz Ratip ve onunla birlikte “kayıp” olan öğretmen Turgut Sıtkı’ya ilişkin bir yıl kadar önce, yani Ağustos 2007’de POLİTİS gazetesinde yazdığım yazıyı okuduktan sonra özellikle Cengiz Ratip’in eşi Hayriye Hanım için çok üzüldüğünü ve bir yıldır köyü Pomo’da çeşitli araştırmalar yürüttüğünü anlattı.

Bu okurum, benimle buluşarak Pomo’da ulaştığı bilgileri paylaşmak istiyordu... Anlattığına göre, Cengiz Ratip ile Turgut Sıtkı, Pomo’ya gömülmüştü...

Ertesi günü POLİTİS gazetesi binasında buluşmak üzere anlaşmıştık. Ben aynı akşam Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üyesi Gülden Plümer Küçük’e bu sevindirici gelişmeyi haber vermiştim...

Ertesi sabah bu Kıbrıslırum okurumla POLİTİS gazetesinde buluştuk. Bir yıl önce yazmış olduğum ve POLİTİS gazetesinde yayımlanan, Cengiz Ratip’in büyük bir fotoğrafının da yayımlandığı yazımı cüzdanından çıkararak bana gösterdi...

“Tam bir yıldır bu yazıyı üstümde taşıyorum... Pomo’daki bütün yaşlılara Cengiz Ratip’in fotoğrafını göstererek bu olayla ilgili bilgi toplamaya çalışıyorum. Olası bir gömü yeri buldum... Ancak bu, Cengiz ile yanındaki kişinin gömüldüğü ikinci yerdir...”

Sonra ayrıntıları anlatmaya başlamıştı...

Bu Kıbrıslırum okurumun anlattığına göre, Cengiz Ratip ve Turgut Sıtkı Poli’de vurulduğu zaman, o Poli’deki liseye devam eden bir öğrenci imiş... Bu iki Kıbrıslıtürk’ün öldürüldüğünü o günlerde yani lise yıllarında duymuş. POLİTİS’te Cengiz Ratip’le ilgili yazım çıkınca, bu olayı hatırlamış... Yaptığı araştırmaya göre bulduğu bilgileri anlatıyordu...

Cengiz Ratip ve Turgut Sıtkı, Poli’de vurulup öldürüldükten sonra, Pomo barajı yakınına gömülmüştü... “O günlerde Pomo barajı inşa halinde imiş, bu yüzden kimse şüphelenmesin diye buraya gömmüşler onları” diyordu... “Baraj yapımı nedeniyle her taraf kazılmıştı – bu yüzden toprağın alt-üst olduğu nokta yani onların gömüldüğü yer dikkat çekmeyecekti... Ancak aradan bir gün geçtikten sonra, bölgeye İngiliz askerler gelerek araştırma yapmaya başlamışlar. Bunun üzerine bölgenin Kıbrıslırum komutanı R. kendi birliğinden dört kişi seçerek “Gidin, o iki Kıbrıslıtürk’ü barajın yanında gömülü oldukları yerden çıkarın ve onları başka yere gömün” diye emir vermişti. Bu dört Kıbrıslırum’un Cengiz Ratip ve Turgut Sıtkı’nın vurulmasıyla bir alakaları yoktu. Onlara verilen görev, bu iki Kıbrıslıtürk’ü oldukları yerden çıkararak, Pomo’nun diplerinde, Baf ormanının içine, onları İngilizler’in bulamayacağı bir yere gömmekti...

“Cengiz Ratip ve Turgut Sıtkı’yı gömüldükleri yerden çıkarmak üzere mezarı açtıkları zaman, bu dört kişi, bu iki kişiden birinin parmağında altın lira şeklinde bir yüzük olduğunu görmüşler” diye anlatıyordu. “Oldukları gibi gömülmüşler... Üzerlerinden bir şey alınmamış... Onları öyle bulmuşlar” diyordu...

 

DEVAM EDECEK