Kayıplar Komitesi’nin Eptagomi’de (Yedikonuk) yeni bir kazı başlattığı öğrenildi. Akçiçek’te (Siskilip) ve Galatya’da (Mehmetçik) yürütülmekte olan kazılar sona ererken, Girne Botanik Bahçesi’nde, Gönyeli’de, Düzova’da (Eksomedoş), Dörtyol’da (Mağusa Prastyosu), Voni askeri bölgesinde (Gökhan) ve Bodamya’da (Dereliköy) ise kazılar devam ediyor.
KAZILARDA SON DURUM...
Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatör Yardımcısı Arkeolog Çınar Karal’dan elde ettiğimiz bilgilere göre, kazılarda son durum şöyle:
*** Akçiçek/Siskilipos/Siskilip: 1974 kaybı bir grup Kıbrıslırum'un yamaçlık bir alanda gömülü olduğu bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları sona ermiştir.
*** Düzova/Exo Metochi/Eksomedoş: 1974 kaybı bir grup Kıbrıslırum’un bölgede bulunan dere yatağı içerisine gömülü olabileceği bilgisi üzerine kazı çalışmaları sistematik bir şekilde tüm hızıyla devam etmektedir.
*** Mehmetcik/Galateia/Galatya: 1974 kaybı iki Kıbrıslırum’un Mehmetcik-Kumyalı ana yolu yakınındaki bir tarlaya gömüldüğü bilgisi üzerine yürütülen kazı çalışmaları sona ermiştir.
*** Yedikonuk/Eptakomi: 1974 kaybı bir Kıbrıslırum’un bölgede bulunan incir ağacı altına gömülü olabileceği bilgisi üzerine kazı çalışmaları başlatılmıştır.
*** Gönyeli/Kioneli: 1974 yılından kayıp bir Kıbrıslırum’un gömü yerinin arandığı kazı çalışmaları sistematik bir şekilde devam etmektedir.
*** Dörtyol/Prastion/Mağusa Prastyosu: 1974 yılından kayıp bir grup Kıbrıslırum’un Dörtyol (Prastyo) polis karakolundan, Geçitkale’ye (Lefkonuk) giden yolun üzerine gömülü olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları tüm hızıyla devam etmektedir.
*** Gökhan/Voni (Askeri Bölge): 1974 kaybı bir Kıbrıslırum’un daha önceki yıllarda komitenin yapmış olduğu kuyu kazısında kalıntılarına ulaşılmıştı. Bu bağlamda toplanan bilgiler ışığında, kuyuya yakın zeytin ağacının etrafında gömülü olabileceği bilgisi üzerine kazı çalışmaları belirlenen limitler içerisinde devam etmektedir.
*** Girne/Keryneia: 1974 yılından kayıp bir grup Kıbrıslırum'un, geçmişte 38 kayıp şahsın açığa çıkarıldığı Girne'deki Botanik bahçe olarak adlandırılan alanın devamında gömülü olabileceği bilgisi üzerine kazı çalışmaları devam etmektedir.
*** Bodamya/Potamia/Dereliköy: 1974 yılından kayıp bir Kıbrıslıtürk’ün bölgede bulunan bir kuyunun içerisine gömülü olabileceği bilgisi üzerine başlatılan kazı çalışmaları devam etmektedir..
Biz de gerek 1963-64, gerekse 1974’te kayıp edilmiş olan Kıbrıslıtürkler’le Kıbrıslırumlar’ın gömü yerlerini aramak üzere açık arazide kazı çalışmaları yürüten kazı ekiplerindeki tüm arkeologlarımıza, şirocularımıza ve diğer çalışanlara “Çok kolay gelsin” diyoruz...
Girne Botanik Bahçesi'ndeki kazılar devam ediyor...
Gönyeli'deki kazılar sürüyor...
*** BASINDAN GÜNCEL...
Tahran'dan tahliyeler: “Ailemi evden ayrılmaya ikna edemedim...”
Parham Ghobadi/BBC
BBC Farsça Servisi'nin kıdemli muhabiri Parham Ghobadi, anne ve babası ile birlikte Londra'da. Anne ve babanın yüzleri bulanıklaştırıldı.
Donald Trump, İran'ın başkentindeki sivillere "derhal tahliye edin" çağrısı yaptıktan sonra ailemi Tahran'dan ayrılmaya ikna etmeyi başaramadım.
Babam bana şöyle dedi:
"Bu yaşımızda, türlü sağlık sorunlarımız varken, saatlerce trafikte bekleyip ardından kalabalık şehirlerde temel ihtiyaçların eksikliğini çekmek bizim için mümkün değil. Tahran'dan ayrılmak bir seçenek değil."
Her iki ebeveynim de şeker hastası.
Annem, son bir aydır şiddetli baş dönmesi nedeniyle evden çıkamıyor; sadece yardım alarak yürüyebiliyor.
Babam ise birçok kronik hastalıkla mücadele ediyor ve on metreden fazla yürüdüğünde dinlenmeden edemiyor.
Ama geride kalan yalnızca benim ailem değil.
Herkes için tahliye mümkün değil
İran'da bir kadın, ailesinin Tahran'ı terk etmek istemediğini şöyle anlatıyor:
"Ailem kendi evlerinde onurlarıyla ölmeyi, yerinden yurdundan edilmeye tercih ediyor."
Kadının ailesi ona şu sözleri söylemiş:
"Eğer evimiz yerle bir olacaksa, biz de onunla birlikte yok olmayı tercih ederiz."
Tahran'da başka bir kadın da şehirden ayrılmanın neden pek çok insan için imkânsız olduğunu anlatıyor:
"Alzheimer hastası komşularımız var. Tekerlekli sandalyeye mahkûm komşularımız var."
Gitmeyi seçen ya da gitmeye imkânı olmayanlar için yaşam son derece zor.
Gıda ve yakıt sıkıntısı
Bankamatiklerin çoğu boş.
Tahran'daki bir kadının anlattığına göre, dükkânların sadece onda biri açık.
Bir başka sakin, yaşadıkları binada su olmadığını çünkü çatışmalar başladığında su borusunun patladığını anlatıyor. Üstelik hâlâ hiçbir tesisatçı bulunamamış.
Başka bir İranlı ise "Çocukları daha güvenli yerlere gönderdik ama biz kaldık; sokak kedileri için, yaşadığımız binaların güvenliği için. Allah'ın izniyle bugünler de bitecek," diyor.
Sözünü ettiği kediler, şehrin sokaklarında yaşayan ve birçok Tahranlı tarafından sahiplenilen, bakımı yapılan kediler.
Tahran'ın nüfusu, neredeyse tüm İsrail nüfusuna eşit.
Bu devasa metropolü, yolların kilitlenmiş, yakıtın karneye bağlanmış halde tahliye etmeye çalıştığınızı düşünün.
Her sürücüye günde yalnızca 25 litre benzin veriliyor ve şehirden çıkmaya çalışanlar saatler süren trafikle boğuşuyor.
Bazı insanlar, yola çıktıktan sonra benzini bitirip yarı yolda kalmış.
Birçoğu daha sakin olan kuzeydeki Mazenderan ve Gilan vilayetlerine kaçıyor.
Normalde üç-dört saat süren Tahran'dan bu bölgelere yolculuk, son günlerde bazı sürücüler için 12 saati aşmış durumda.
Bir başka sakin şöyle diyor:
"Son birkaç gündür hep trafiği kontrol ettik, yoğun olmayan saatlerde çıkmayı umuyorduk. Ama sonunda yine ağır trafiğe yakalandık."
"Hava dayanılmaz derecede sıcak ve yakıt sıkıntısı olduğu için kimse klima açamıyor. Bazı araçlar yolda bozuldu ya da benzini bitti. Her benzin istasyonunun önünde kilometrelerce kuyruk var."
Varış noktalarına ulaşmayı başaranlar için de yeni zorluklar başlıyor: Kiralanacak yer kalmamış.
Gıda fiyatları fırlamış durumda.
Taksiler, insanları taşımak için fahiş ücretler istiyor.
'Ölünce de çıkıp 'Size söylemiştik' mi diyeceksiniz?'
Birçok İranlı, onlarca yıllık baskının ardından, bir gecede istemedikleri bir savaşın ortasına sürüklendiklerini düşünüyor.
Tahran'da kalmayı seçen bir adam, BBC Farsça Servisi'ne şunları söylüyor:
"Ne İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ne de İslam Cumhuriyeti bizimle ilgileniyor."
Başka bir kadın da şöyle diyor:
"Bir yanda halkına değer vermeyen acımasız bir rejim, diğer yanda bizi füzelerle bombalayanlar arasında sıkışıp kaldık."
ABD Başkanı'nın tahliye çağrısının, sivillerin ölümünü haklı göstermek için öne sürülen bir bahane olduğunu düşünüyor.
Donald Trump'a da bir mesajı var:
"Sen dünyanın öbür ucundan kalkıp bize 'Tahran'ı tahliye edin' mi diyorsun? Ölünce de çıkıp 'Size söylemiştik' mi diyeceksiniz?"
(BBC – Parham GHOBADİ – 18.6.2025)