Güney Kıbrıs Başkanı Nikos Anastasiadis ortak açıklama mutabakatı nedeniyle kendisini eleştirenleri ikna etmek için dün gece düzenlediği basın toplantısında, Güney Kıbrıs hükümetinin Türkiye’nin üyelik başlıklarına itirazlarını koruduğunu, ortak anlaşmada mutabakat için hiçbir karşılık vermediğini açıkladı.
Mutabakat metninde özlü belirsizlikler bulunduğunu da kabul eden Anastasiadis, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun ortak açıklamayı kendince yorumlamasının doğal olduğunu, Kıbrıs Rum iç cephesinde dile getirilen itirazların, müzakereler öncesinde elini güçlendirdiğini belirtti.
Anastasiadis “Egemenlik, geçmişte kabul edildiği gibi iki toplumdan değil, Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türklerden eşit kaynaklanacak. Bu başarı sayılmalıdır çünkü 1960 Anayasası’nda da toplum olarak tanınanlara değil, Kıbrıs halkını teşkil eden temel unsurlara atıfta bulunuyor” dedi.
Gazeteler Anastasiadis’in dünkü basın toplantısını ön sayfalarından ve çoğunlukla manşetten değerlendirdi.
Politis’in “Çözüm İstemeyen Söylesin... Başkan Anastasiadis Muhaliflere Meydan Okudu” başlıklı manşet haberine göre Anastasiadis’in dün gece düzenlediği basın toplantısı “iki bölgeli iki kesimli federasyon çözümü istemeyen söylesin” cümlesiyle özetlenebilir çünkü yapılan itirazların gerçek nedeninin ortak açıklama metninin içeriği değil, görüşülmekte olan çözüm şeklini istemeyen politikalar olduğu görüşünün altını çizdi.
Açıklamasının birçok noktasında 1960 Anayasası’nın maddelerine ve diğer Rum Yönetimi başkanlarının geçmişte kabul ettiklerine vurgu yapan Anastasiadis’in kendisini eleştirenlere karşı ses tonunu yükseltmemesinin ve en az üç kez, farklı görüşlere saygılı olduğunu söylemesinin dikkat çektiği belirtildi.
Anastasiadis’in Kıbrıs Rum siyasi partilerinin tamamına ve Kıbrıs Rum Ulusal Konseyi’ne teşekkür ederek “ortaya koydukları itirazlarıyla bile, Kıbrıs Türk tarafının kabul etmediğimiz taleplerini başarıyla göğüslememize katkı koyuyorlar” dedi.
Güçlü dünya devletlerinin çözüm çabasına müdahil olmasına da işaret eden Anastasiadis, görevi devraldığı an itibarıyla, ekonomik sorunların göğüslenmesi haricinde, ABD, İngiltere, İsrail ve Avrupa’daki bütün ortaklarıyla ilişkilerini iyileştirmeyi başardıklarını anlattı. Anastasiadis adını saydığı ülkelerle ilişkilerin iyileşmesinin Rusya, Çin gibi büyük güçler ile Arap ülkeleriyle aralarındaki dostluk ilişkilerini bir miktar etkilediğini anlattı.
Uygulamakta olduğu politika ekseninin bölgede çıkarı olan ve gelişmeleri etkileyebilecek ülkelerin ilgisinin değerlendirilmesi olduğuna işaret ederek, Kıbrıs sorununa bulunacak bir çözümün bölgede barış ve istikrar yanında Doğu Akdeniz’deki doğal zenginliğin değerlendirilmesi olanağına da katkı koyacağını söyledi.
Kıbrıslı Türklere de seslenen Anastasiadis “Kıbrıs sorununa en kısa zamanda, bütün Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlarının insan haklarını ve temel özgürlüklerini tesis edecek şekilde bir çözüm bulmak samimi niyetim ve arzumdur” dedi.
ORTAK METNE İTİRAZLARA 16 MADDEDE CEVAP
Gazete Anastasiadis’in, Rum tarafında ortak açıklama metninin içeriğine yapılan itirazlara 16 maddede topladığı şu cevapları verdiğini yazdı:
“1-Ortak açıklamada fiili durum reddediliyor, işgal ordularının mevcudiyetinin, süregelen bölünmüşlüğün, Kıbrıs Rum mallarının yasadışı değerlendirilmesinin, insan hakları ihlallerinin, kolonizasyonun, malların haraç mezat satılmasının, vb. reddine atıf yapılıyor.
2-Çözümün temel ilkelere, insan haklarına ve AB içerisindeki temel özgürlüklere saygılı olacağı güvence altına alınıyor.
3-AB’nin üzerine bina edildiği ilke ve değerlere saygı gösteriliyor.
4- BM ve AB üyesi olarak Birleşik Kıbrıs’ın tek ve bir uluslararası temsiliyeti, tek egemenliği ve tek vatandaşlığı olacak
5- Dar takvimler dışarıda bırakılıyor
6- Her şey üzerinde anlaşmaya varılmazsa hiçbir şeyde anlaşılmış olmayacak
7- Hangi şekilde olursa olsun hakemlik reddediliyor.
8- Herhangi bir ülkeyle tamamen veya kısmen birleşme veya hangi türde olursa olsun bölünme veya ayrılma ve/veya herhangi tek yanlı bir statü değişikliği kesin bir dille yasaklanıyor.
9- Devletin üstün/amir kanunu federal Anayasadır
10- Federal hükümetin yetkilerinde uzlaşıldıktan sonra, arta kalan yetkilerin (eğitim, sağlık sistemi, sosyal sigortalar, vb.) artık olarak eyaletlere verileceği kesin bir dille belirleniyor. Bu, AB’nin uygulamakta olduğu ve federal devletlerin ezici çoğunluğunda yürürlükte olan yetkinin dağıtılması politikasına uygundur.
11- Oluşturucu eyaletlerin önceden bağımsız devlet hakkı yoktur sadece federasyonun özlü parçası olarak edindikleri nitelikleri vardır.
12- Federal devlet ile oluşturucu devletler veya eyaletlerin birbirleri arasındaki her türlü ihtilaf Federal Anayasa Mahkemesi tarafından çözülür.
13- Her vatandaşın etnik, dini ve kültürel kimliğinin ve bütünlüğünün korunmasına karşılıklı saygı şarttır.
14- Müzakereler sırasında özlü yönler birbirine bağlantılı ve paralel görüşülecek, bu nedenle geçmişteki, diyalogun belirli bir yön üzerinde yoğunlaşması taktiğinden kaçınılıyor.
15- Cesur güven yaratıcı önlemler benimsenmesi gerektiği tezimiz kabul ediliyor.
16- Ortak açıklama çözüm değildir, nihai çözümün içerisinde aranacağı temel parametrelerdir.”
(tak)