Ayşe GÜLER

Türkiye’de patates fiyatının 5 TL’ye çıkmasının ardından gözler, ülkemizdeki patates pazarına çevrildi.
İç piyasada ayda 700 ton patates tüketiminin yapıldığı ülkemizde, patates fiyatlarının ortalama 1,3 TL ile 1,4 TL arasında değişmesi üreticiyi memnun etmedi.

Bu yıl yeterli yağış nedeniyle patateslerin istenilen kalitede olduğunu belirten üreticiler, buna rağmen Türkiye’deki fiyatlar göz önüne alındığında ortalama fiyatların en az 1,5 TL’yi bulması gerektiğini savundu.
Çayönü’ndeki üreticiler, Nisan ayının ikinci haftasında başlayan ve halen devam eden patates hasadından bu yıl umutlu olduklarını söyleseler de yerli tüccarların malın işportaya düşmesini beklediğini belirtti.

Üreticiler, “Tüccarlar, üretici diz çöktükten sonra malı ele geçiriyor. Geçen yıl bunu yaşadık. 40 kuruşa mal alınan dönem olmuştu” dedi.

“Sonbaharda 6 bin 150 ton patates ihraç edildi”
Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, geçtiğimiz yıl ilkbahar döneminde 6 bin ton, bu yılın sonbahar döneminde de 6 bin 150 ton patatesin ihraç edildiğini söyledi.
Yeşilada, sonbahar döneminde yağışlar nedeniyle üreticilerin yarı yarıya zarara uğradığını bu zararın karşılanmaması halinde patates fiyatların Türkiye’deki gibi 5 TL’ye yükseleceğini kaydetti.

“Türkiye pazarına katkı koyuyoruz”
Öte yandan YENİDÜZEN’e konuşan üreticiler, her yıl girdilerin artmasına rağmen fiyatlarda değişiklik yaşanmadığını, bu durumun da üreticiyi zora soktuğunu savundu.
Üreticiler, Türkiye’deki yüksek patates fiyatlarının üretim azlığından yaşandığını belirterek, “Kuzey Kıbrıs’ta üretilen patatesler, Türkiye’deki pazarın hepsini karşılamıyor ama katkı koyuyor” dedi.

“Üreticiler tek çatı altında birleşmeli”
Kuzey Kıbrıs’taki patates üreticilerinin tek çatı altında birleşmesi gerektiğine değinen üreticiler, bu konuda kendilerine de görev düştüğünü dile getirdi.

Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada: “Türkiye’de üretim azlığı, fiyatları uçurdu”

Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, Türkiye’de patates fiyatlarının 5 TL’yi bulmasını ‘üretim azlığına’ bağladı. “Üretim bolsa fiyat düşer. Yıllardır süre gelen bir şey var; bu işler arz ve talebe bağlıdır” diyen Yeşilada, Türkiye’den talep olmasına rağmen üretimin az olduğunu dile getirdi.

Üreticilerin sonbahar ayındaki yağmurlar nedeniyle zarar yaşadıklarını, verimin yarı yarıya düştüğünü savundu.
Yeşilada,  “Bu yıl sonbahar hasadındaki hedef, 10 bin ton patatesi ihraç etmekti. Ancak üreticinin yaşadığı sel baskınları nedeniyle ihracat yarı yarıya düştü” diye konuşan Yeşilada, “Genel Tarım Sigortası üreticinin uğradığı yüzde 50’lik zararı karşılamıyor. Üretici köylere asılan askı listelerinde çok cüzi miktarını karşılama gayreti içerisindedirler. Ancak üretici ürününü yarı yarıya kaybetmiştir. Bu zararın karşılanması gerekmektedir” dedi.

“Zarar karşılanmazsa, patatesi bizde 5 TL’ye yiyeceğiz”
Yeşilada, zararının karşılanmaması durumunda Türkiye’deki durumun yaşanacağını ve Kuzey Kıbrıs’ta da fiyatların ciddi şekilde yükseleceğini savunan Yeşilada, “Türkiye’de üreticiler, ürettiğinin karşılığını alamadığı için patates ekmedi. Üretici kazanırsa devam edebilir. Zarar ödenmezse gelecek yıl patatesi 5 TL’ye yiyeceğiz” şeklinde konuştu.

“Patates fiyatlarının ortalama 1,5 TL ile 2 TL arasında olması gerekiyor”
Öte yandan Yeşilada, patates üreticilerinin teşvik almadığını, bu durumun kabul edilemez olduğunu söyledi.
Yeşilada, patates fiyatlarının ortalama 1,5 TL ile 2 TL arasında olması gerektiğini ancak şu anda piyasadaki fiyatların 1,3 TL ile 1,4 TL arasında değiştiğini belirtti.

“Bu yıl üreticinin yüzü gülecek”
Öte yandan Yeşilada, geçtiğimiz yıllara oranla bu yıl üreticinin yüzünün güleceğini söyledi.
Yeşilada, iç piyasa için yerli tüccarın patates almaya başladığını ifade ederek, bu durumun piyasanın daha da canlanmasına sebep olduğunu dile getirdi.

İç piyasada parmak patates ve donmuş patates haricinde aylık 700 ton patates tüketiminin olduğunu söyleyen Yeşilada, yılda 1800 ton donmuş patates ve parmak patates ithalatının yapıldığından dert yandı.

“İthalata karşıyız”
Yeşilada, ülkede dünyanın en iyi patatesinin üretildiğini ancak yurt dışında yüksek fiyatla patates ithalinin yapılmasına karşı olduklarını vurguladı.

Son dönemde Lefkoşa Sanayi bölgesinde bir fabrikanın kurularak, parmak patates ve çeşitlerinin üretildiğini söyleyen Yeşilada, “Daha önce de böyle bir fabrika vardı, üretim yapıyordu. Ancak dışarıdan gelen ürünlerle rekabet edemediği için kapandı” dedi.

Yeşilada, ithalatçılara konulan fonlarla ilgili de bilgi verdi. İthalatçılara yerli ürün tükettiği oranda ithal izni verileceğini belirten Yeşilada, sözlerini şöyle sürdürdü: “Örneğin 6’ya 4 oranı konuldu. 6 ürün ithal edecek, 4 yerli ürün kullanacak. Tüccarlar bunu aşmak istiyoruz ama biz bunun karşısındayız”

“Sonbahar döneminde 6 bin ton patates ihraç edildi”
“Türkiye’li üretici, Kıbrıs patatesinin tadını aldık sonra, kalitesine alıştıktan sonra ihracat da artacaktır” diyen Yeşilada, geçtiğimiz yıl ilkbahar döneminde 6 bin ton, bu yılın sonbahar döneminde de 6 bin 150 ton patatesin ihraç edildiğini belirtti.

ÜRETİCİLER NE DEDİ?

Mehmet Seven: “Girdiler artıyor, fiyatta değişiklik yaşanmıyor”

“Üreticinin işi oldukça zordur. Girdilerimiz artıyor ama fiyatlarda bir değişiklik yaşanmıyor.
Türkiye’de Kıbrıs pazarı olsa, fiyat ne isterse olsun alıcı bulunur. Teşvik almıyoruz. Aslında oldukça emek veriyoruz, canımız gidiyor. Ama yine de üretim yapabilmek için borç içerisindeyiz. Bunun yanı sıra düzenli bir ihracat kapısı açılmalıdır. Üreticiler, tek çatı altında birleşmelidir. Biz üreticilerde de suç vardır. Hep Türkiye’de ya da bizdeki yetkililerde suç yoktur. Bu yıl verimde çok kötü değiliz. Geçtiğimiz yıl Ağustos döneminde yağışların ardından patatesler sökmeye başladığımızda erimişti, verim yarı yarıya düşmüştü. Tarım Sigortasını aradık, durumu bildirdik. Bu durumun kıstas dışı olduğu ve tazmin edilecek bir şey olmadığı söylendi. Tarım Bakanlığı üreticiyi bir araya getirmeli, ön ayak olup onları bilinçlendirmelidir.

İbrahim Bağrışan: “Yerli tüccar malın işportaya düşmesini bekliyor”

“Patates üreticilerinin sıkıntıları değil, ülkede üreten kesimini sıkıntıları büyüktür. Üretim yapan toplumlar ayakta kalır. Ancak bizde maalesef üretim ve pazarlama konusunda sıkıntı yaşanmaktadır. Teşviklerde de sorunlar mevcuttur. Hep Avrupa’yı konuşuyoruz ama bu üretim ve kazançla ne yazık ki onları yakalamak mümkün değildir. Bunları da konuşmak gerekmektedir. Biz yıllardır bu işi yapıyoruz. Modern üretim, maliyetlerinin düşmesi demektir. Biz şu anda 1960 yılından kalma traktörlerle iş yapıyoruz. İhracat olmadığını düşünürsek, üreticinin hali içler acısıdır. Yerli tüccar malın işportaya düşmesini bekliyor. Üretici diz çöktükten sonra malı ele geçiriyor. Geçen yıl bunu yaşadık. 40 kuruşa mal alınan dönem olmuştu. Türkiye’de pazar gücü çok büyüktür. Buradaki pazarın Türkiye’deki pazarı doyurur dersek gerçek olmaz. Ancak katkı koyduğunu söyleyebiliriz. Türkiye’ye yapılan ihracat iyi durumdadır.”