Avrupa Konseyi Dışişleri Komisyonu, Hollandalı Avrupa Milletvekili Kati Piri’nin (Sosyal Demokrat) önerdiği Türkiye ilerleme raporunu 51 lehte, 3 aleyhte ve 14 çekimser oyla onaylandı. Rapor şimdi, 3 ile 5 Temmuz tarihlerinde Strasburg’da toplanacak olan ilk Avrupa Parlamentosu genel oturumuna gönderilecek.
Raporda, kapalı Maraş’ın BM’e geri verilmesi, Türkiye askerlerinin adadan çekilmeye başlaması, Kıbrıs’ın demografik dengesinin bozulmaması için nüfus taşınmasına son verilmesi ve Türkiye’nin BM prosedürü çerçevesinde, Kıbrıs sorununa adil bir çözüm bulunmasına yardımcı olması isteniyor.
Raporda ayrıca, “çözümün, adil, kapsamlı, yaşayabilir, tam eşitliğe, yasal uluslararası tek kimliğe, tek egemenliğe ve iki toplum arasında, siyasi eşitliğe dayalı, BM Güvenlik Konseyi kararlarına, uluslararası hukuk ve AB müktesebatına dayanan ve AB’nin temel ilke ve değerlerine saygı gösteren, iki toplumlu federal yapıya sahip olması gerektiği” vurgulanıyor.
Avrupa Milletvekilleri ayrıca, Ankara’ya “AB müktesebatı ve uluslararası hukuka uygun olarak, tüm üye devletlerin egemenlik haklarına, doğal kaynaklardan yararlanmak için yapılan araştırmalara saygı göstermesi için çağrıda bulunmaktadırlar".
Raporda ayrıca Kıbrıslı Türklerin uyum sürecine de atıfta bulunuluyor.
Avrupa Milletvekilleri yıllık değerlendirme raporlarında, Suriye’deki savaş sonuçları nedeniyle göçmen akınları, sert terör saldırıları ve darbe girişimi nedeniyle, Türkiye’de reformların ilerlemesi açısından 2016’nın zor bir yıl olduğu da yer alıyor. Raporda darbe girişimi kınanarak Türkiye halkına dayanışma ifade edildi.
Ancak Avrupalı milletvekilleri darbe girişimine karşı alınan önlemlerin orantısız olduğunu belirterek, “kamu personelinin büyük oranda işten çıkarılmasından, medyanın susturulmasından, gazetecilerin, hâkimlerin ve korunmasız insanların tutuklanmasından, okulların ve üniversitelerin kapatılmasından üzüntü duyduklarını” dile getirdi.
Rapor, göçmenler, güvenlik ve terör gibi, ortak zorlukların göğüslenmesi yönünde, AB-Türkiye iyi ilişkilerinin ve üretici bir diyalog sürecinin korunmasının önemini de vurguluyor.
Avrupalı milletvekilleri, yeni anlaşmada, insan hakları ve temel özgürlüklere dayalı olarak, AB-Türkiye gümrük birliğinin güçlendirilmesini önerdi. 


Şartlı katılım müzakerelerinin askıya alınması

Raporda, Türkiye’de gerçekleştirilen son referandum sonuçları ve cumhurbaşkanlığı yetkilerinin artırılmasına atıf yapılarak; anayasa reform paketinin değişmeden uygulanması durumunda, Türkiye ile katılım müzakerelerinin askıya alınması istendi.
Avrupa milletvekilleri, Türkiye’nin hukukun üstünlüğünün, insan haklarının, basın özgürlüğünün kabulü ve yolsuzluklara karşı mücadelede yetersiz kalmasından duydukları kaygıyı da dile getirdi.
Raporda son olarak, "Önerilen anayasal reformların AB katılım süreci kriterlerine uygun olmaması durumunda, rapor, katılım müzakerelerinin resmen askıya alınmasını istemektedir. Hükümetin, Türkiye halkının yarısının referanduma karşı oy kullandığını göz ününde tutarak, Venedik Komisyonunun önerilerini dikkate almasını bekliyoruz” ifadesine yer verildi.