1. YAZARLAR

  2. Eralp Adanır

  3. “Nisan 1” nerden çıktı?
Eralp Adanır

Eralp Adanır

“Nisan 1” nerden çıktı?

A+A-

 

“1 Nisan...” insanların birbirlerine şaka yapma hakları ya da “zorunlulukları” olan bir gün. “Nisan 1” şakalarıyla ilgili birden fazla rivayet var aslında.
Kimileri komik, kimileri zaferle ilgili.
Fakat Fransızlara dayanan rivayetin, gerçek “Nisan 1” şakalamasının hikâyesi olduğu ağır basıyor.
Neydi bu rivayet...

Roma İmparatoru Sezar M.Ö. 46 yılında takvimin başlangıç ayı olarak Ocak ayının olduğunu ilân etmesine rağmen 16. Yüzyıl ortalarına kadar Avrupa'da takvim başlangıcı, yani yeni yıl; bahar aylarının başlangıç tarihi olarak da kabul edilen Mart ayının 25’inde kutlanılmaya devam edilmiştir.
Hemen bir dikkat çekmem gerekirse; işte bizim Kıbrıslı Türkler arasında belki de bir asırdan bu yana (ya da daha eskiye dayanır) “Mart 9’u” dediğimiz ve/fakat 25 Mart’ta kutlanan “Nevruz”, bugün itibarıyla siyasileştirme, ötekileştirme, ya da Alevi cemaatine endekslene dursun, gerçek inanışın; 2. Cemre’nin toprağa düşmesidir. Yani bahar’ın müjdecisi. Belki bu konuyu birgün daha detaylı sizlerle paylaşırız...
“Nisan 1” şakasının rivayetine dönersek...
Sezar'dan 1610 yıl sonra, 1564 yılında Fransa Kralı IX. Charles, takvimi değiştirerek yıl başlangıcını Ocak ayının birinci gününe alıyor. Tabii o zamanlar bugünkü gibi iletişim-haberleşme olanakları atlı ulaklara ya da güvercinlere bağlıydı... işte bu iletişim koşullarından dolayı bazı insanların bu gelişmeden haberi olmaması, olanlar da bu kararı protesto etmek için eski adetlerini sürdürmelerine neden olmuştur. Kralın kararını protesto eden halk, 1 Nisan'da partiler düzenlemeye, birbirlerine hediyeler vermeye devam etmişlerdir.
Yeni takvimden haberdar olup onu kabul edip uygulayan diğerleri ise bunları “1 Nisan Aptalları” olarak nitelendirip bu güne “Bütün Aptalların Günü” adını vermişlerdir. 1 Ocak’ı benimseyenler bununla da kalmayıp, söz konusu 1 Nisan gününde, bu tarihe inanan kişilere ilginç sürpriz hediyeler vermişler, yapılmayacak partilere davet etmişler, gerçek olması mümkün olmayan haberler üreterek yaymışlar.
Yıllar sonra takvimin ayları yerine oturup Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kendi kültürlerinin bir parçası olarak görmeye başlamışlar.
Zaman içinde bu geleneği gittikçe süsleyerek, şaka gününe dönüştürüp zenginleştirerek ve yaygınlaştırarak devam ettirdiler.
Fransız kökenli bu geleneğin İngiltere'ye ulaşması yaklaşık iki yüzyıl sürmüştür.
Oradan da Amerika'ya ve bütün dünyaya yayılmıştır.
Önceleri “Bütün Aptalların Günü” olarak tanımlanan “Nisan 1” şakasının merkezinde, görüleceği gibi; şaka yapılan kişiyi “aptal” pozisyonuna düşürmek vardır.
Gerçi günümüzde bu “etkinlik” sadece kişiler arasında değil, basın yayın organlarında bile “mümkün olmayan haberler” yayınlanarak okuru şakalama şekliyle de devam edildiği görülebilmektedir.
Gerçi bizim memlekette her sabah uyandığımızda, artık dilimize kazandırılan “şaka gibi” kelimesini söylettiren öyle olaylar karşılaşıyoruz ki...
Kısacası bu toplum, 365 gün “Nisan 1” şakalarına açık bir pozisyonda. Tek bir farkla. Yapılanlar “şaka” değil gerçek olarak yaşanmakta...

Bu yazı toplam 2013 defa okunmuştur.
Önceki ve Sonraki Yazılar