Didem MENTEŞ

Dipkarpaz’da Altınkumsal sahilinde özel sit alanında bulunan 'izinsiz yapılarla' ilgili yargı süreci Anayasa Mahkemesi’ne taşındı, sanıklar kefalet şartıyla teminata bağlandı. Dava avukatı ara karar öncesinde Mahkemeye, sanıkların aleyhine getirilen davaların içerdiği cezaların suçla orantılı olmadığı gerekçesiyle söz konusu yasa maddelerinin görüşülmesi için Anayasa’ya havale edilmesini talep etmişti. Mahkeme dün kararında bu talebi kabul ederek, sanıklara haksızlık yapılmaması adına ilgili yasa maddelerin görüşülmesi için konuyu Anayasa Mahkemesi’ne havale etti. Mahkeme, ilgili maddelerin Anayasa Mahkemesi’nde görüşülüp karara bağlanana kadar, Altınkumsal sahilindeki ‘izinsiz yapılarla’ ilgili işlemlerin durdurulmasına karar verdi.
Bu arada Dipkarpazlı vatandaşlar dün İskele Kaza Mahkemesi’ne gelerek, sanıklar Burhan Kalın ve Gületkin Erdoğan’a destek belirtti.

Davalar
Orman Dairesi’nden “tarımsal faaliyetler için veya büfe ve duş/tuvalet amaçlı” kiralanan arazilere zamanla  “izinsiz konaklama tesisleri” inşa eden 9 işletmeci hakkında açılan davalardan ikisi 7 Temmuz Salı günü karara bağlanmıştı. Altınkumsal içerisinde işletmeleri bulunan Burhan Kalın ve Gültekin Erdoğan Mahkeme tarafından suçlu bulunmuştu. Sanıklar aleyhine ‘Eski Eserler Yasası’na bağlı ‘sit alana izinsiz müdahalede bulunmak’, Çevre Yasası’na bağlı ‘Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisindeki ekolojik etki değerlendirmesi olumlu görüş izni olmaksızın inşaat yapmak’ ve ayrıca sanık Burhan Kalın’ın Karpaz Emirnamesi aykırı yetkili makamlardan izinsiz yapı inşa etmek’ davaları getirmişti. Her iki sanık da ‘Sahilleri Koruma Yasası’na aykırı sahile inşaat ve benzeri izinsiz yapı yapmak’ suçlarından beraat ederek, diğer suçlardan mahkum olmuştu.

Talep ve itiraz
7 Temmuz’daki kararda, sanıkların avukatı Öner Şerifoğlu, Eski Eserler Yasası’na bağlı ‘sit alana izinsiz müdahalede bulunmak’, Çevre Yasası’na bağlı ‘Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisindeki ekolojik etki değerlendirmesi olumlu görüş izni olmaksızın inşaat yapmak’ davalarını içeren cezaların Anayasa’nın 1’inci, 8’inci ve 18’e 1 maddelerine aykırı olduğunu beyan etmişti. Avukat,  ‘sit alanına müdahale etme’ suçunun 8 yıla kadar hapislik ve şimdiki parayla günlük 250 TL para cezasına denk geldiğini, ‘özel koruma alanına izinsiz  inşaat yapma’ suçunun ise 4 yıla kadar hapislik ve asgari ücretin 10 katına kadar para cezası içerdiğini söylemişti. Bu cezaların Anayasa aykırı olduğunu savunan Avukat, verilecek cezanın suçla orantılı olmadığını bu nedenle Anayasa’nın 148. maddesine göre Anayasa Mahkemesi’ne havale edilmesini talep etmişti.
Savcı ise talebe yönelik ilgili hukuki gerekçeleri açıklayarak, uzlaşmada uyuşmazlık olduğu için Avukatın bu talebine itiraz etmiş ve avukat talebinin ret edilmesini istemişti. Savcı, sanıklara kamu yararı prensipleri ön planda tutularak caydırıcı ve ibret verici cezalar verilmesini de talep etmişti.
Mahkeme, bunun üzerine ara kararı okumak üzere son kez oturumu 10 Temmuz’a tehir etmişti.
Bu arada Dipkarpazlılar önceki gün yol kapatarak eylem yapmış, sanıklara destek belirtmişti.

Karpaz halkı mahkemede
Mahkemenin verdiği karara tepki gösteren yurttaşlar dün İskele Kaza Mahkemesi’ne gelerek ara kararı dinledi.  İskele Kaza Mahkemesi’nde Yargıç Cankay İnan’ın baktığı dünkü davada, davacı taraf olan Çevre Dairesi ve Eski Eserler Dairesi’ni temsil eden Başsavcılık adına Savcı Serhan Bundak ve sanık konumundaki davalı taraflar Gültekin Erdoğan ve Burhan Kalın adına Avukat Öner Şerifoğlu mahkemede hazır bulundu. Davaları ayrı ayrı görülen sanıklardan ilk olarak Gültekin Erdoğan sanık kürsüsüne çıktı.

Anayasa Mahkemesi’ne havale edildi
Yargıç Cankay, avukatın havale talebi üzerine dün ara kararı açıkladı. Cankay, etkinlik konusunun incelenmesinde birçok icraat kararların incelenmesi gerektiğin belirtti.
Yargıç, Şubat 2013’de yapılan ihlallerin değerlendirilmesi gerektiğini aktararak, Çevre Yasası’nın yürürlüğe girdiği tarihlerde son 20 banglovun yapıldığını, uyuşmazlık konusunda karara bağlanmasının etken olmadığını ifade etti. Anayasa’nın davayla ilgili yasa maddelerinin görüşülmesi için daha önce benzeri olabilecek 1-2 karar verildiğini söyleyen Yargıç, hukuki prensipleri aktardı.

Sanıklar kefalete bağlandı
Yargıç, sanıklara haksızlık olmaması için yasanın Anayasa Mahkemesi’nde görüşülmesi için havale edilmesine karar ve çıkacak olan karara kadar Altınkumsal sahilindeki ‘izinsiz yapılarla’ ilgili işlemlerin durdurulmasına emir verdi.
Yargıç İnan, sanıklar Burhan Kalın ve Gültekin Erdoğan’ın ise davalarda hazır bulunması açısından yurt dışına çıkışlarını yasaklayarak, tüm seyahat ve pasaport belgelerini polise teslim etmelerine ve KKTC vatandaşı 2’şer kişinin 50’şer bin TL’lik kefalet senedi imzalamaları karşılığında serbest kalmalarına emir verdi.

Avukat: “Anayasa Mahkemesi süreci belirleyecek”

Avukat Öner Şerifoğlu, Mahkeme’nin Anayasaya aykırılık iddialarını incelediğini ve takdir hakkını havale yapılması yönünde kullandığını söyledi. Bu aşamada bu davaların durduğunu, diğer benzeri davalarında sürekli bir ertelemeye tabi tutulacağını söyleyen Şerifoğlu, Anayasa Mahkemesi’nin havale konusunu görüştükten sonra karar vereceğini aktardı. Anayasa Mahkemesi’nin bu yapılan havaleyi dinledikten sonra bu iddianın Anayasaya aykırı bir yönünü bulmadığı takdirde, dosyanın tekrardan İskele Kaza Mahkemesi’ne geleceğini söyleyen Avukat, bu mahkemenin sanıklar lehindeki hafifletici nedenleri dinledikten sonra, sanıklara teşkil edecek olan cezaya karar vereceğini söyledi. Bu cezaların hapislik, para cezası, yapılan inşaatların bir kısmının bu durumda yıkılması veya bir takım ek cezalar olabileceğini kaydetti.  Avukat, ancak Anayasa Mahkemesi’nin herhangi bir davadaki Anayasaya aykırılık iddiasının Anayasaya aykırı olduğuna karar verirse, o davayla ilgili yasal mevzuatın diğer davalara uygulanmayacağını belirtti. (Bir kısım yapının yıkılması derken, Çevre Yasası’nın yürürlüğe girdiği Mart 2012’den önce yapılanlar, mahkemenin mahkumiyet kararı dışındadır. Bu durumda yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılanlar Mart 2013’de ilgili dairelerin tespit ettiği, sanıklardan birinde 4, diğerinde 3 ya da 5 bunglov yapılması olayıdır)

Dipkarpaz halkı tepkili

Öte yandan mahkemeyi izlemeye gelen Dipkarapaz halkı, tepkisini dile getirdi. Karpaz’da insanların geçim sıkıntısı çektiğini bu insanların mecbur kaldığı için bu işletmeleri açtıklarını savundu. Karpaz’a gelir sağlanması açısından bu işletmelere sahip çıktıklarını savunan Karpaz halkı, çevreye zarar vermediklerini aksine koruduklarını dile getirdi. 40 yıldır Karpaz’da ikamet eden Hüseyin Civelek, şunları söyledi: “Bu davanın acil olarak işletildiğini anlayamadık. O kadar kaçak yapı var onlar sonuçlandırılmadı bunlar için hızlandırıldı. Çevreciler bu işi hızlandırdı. Bu yerleri yıkıp otel yapmak istiyorlar. Çevreciler bunlara neden ses çıkarmıyor? İskele’de bir bakanın kardeşi kaçak olarak bir yeri düzelterek iş yapmaya çalışıyor, ona engel olunmuyor. Bu işi hızlandıran ve bu yapıları yıkmaya çalışan hakim, savcı ve kaymakama karşıyız”