Ayşe GÜLER

Uzun yıllardır yasallaşması beklenen “Kamu Reformu” için geri sayım sürüyor.  

Kamu yönetimi üzerindeki siyasi etkiyi azaltmak ve verimliliği artırmayı hedefleyen Kamu Görevlileri Yasa Tasarısı’nda artık sonuç hedefleniyor.
Bakanlar Kurulu’nda onaylanan yasa tasarısı, Meclis’te ilgili komite gündemine gelecek.

YENİDÜZEN, yasa tasarısının son şeklinin içeriğine dair kimi ipuçlarını derledi.
Yeni düzenleme ile “müşavirlik” tümüyle tarih olurken, ek mesailere sınırlama getiriliyor, hastalık izinlerinin istismar edilmesi önleniyor.
En önemli değişiklik olarak “yöneticilik hizmetleri” dışarıya da açılması dikkat çekiyor. Üçlü kararname ile sadece “müsteşar” ataması yapılması hedeflenirken, kamudan gelen müşavirlerin, görevden alınması halinde eski görevlerine geri dönmeleri ön görülüyor.
 

Ne olacak, ne olmayacak?

Yeni düzenlemeye göre; Başbakan bir başdanışman, bir de danışman, Cumhuriyet Meclis Başkanı bir danışman, bakanlar ise birer danışman istihdam edebilecek.
Tasarı görüşülerken “danışman” sayıları hakkında farklı önerileri de var.
Başdanışmanın maaşı Üst Kademe Yöneticilerinin, Danışmanın maaşı ise Yöneticilik Hizmetleri Sınıfının II. Derecesinde bulunan yöneticilerin maaşına denk olacak.

Ancak, danışmanların görevi kendilerini istihdam eden Cumhuriyet Meclisi Başkanı, Başbakan veya Bakanın görevi sona erdiği zaman sona erecek.

Kamu görevlileri, kamu sağlık çalışanları ve öğretmenler arasından istihdam edilen danışmanların görevlendirilmesi kendilerini görevlendirenin görev süresi sona erdiği zaman veya herhangi bir zamanda görevden alması ile son bulacak.

Görevi sona eren kamu görevlileri, kamu sağlık çalışanları ve öğretmenler önceki kadrolarına geri dönecek ve önceki kadrolarının maaşını almaya başlayacak.

Neler var?

• Yöneticilik hizmetleri için yapılan sınavlara içten olduğu gibi dıştan da başvuru yapılabilecek
• Meclis Başkanı, Başbakan ve Bakanlar “danışman” istihdam edebilecek
• “Özel kalem” sözleşmeli olarak atanabilecek ancak “müşavirlik” hakkı kazandırmayacak
•  ‘Danışman’ olarak atananlar, görevi bitince eski görev ve maaşlarına geri dönecek.
• Üçlü kararname ile sadece “müsteşar “düzeyinde üçlü atama yapılacak.
• Müsteşar olarak atananlar, görevden alınınca eski görevine dönecek.
• Ek mesai hafta sonu ve idari tatiller için 1.1, resmi tatililer için ise 1.5’le sınırlanacak.
• Ek mesai, tahsisat ve ödeneklerin aylık toplamı, maaşın yarısını aşamayacak.
• Sözleşmeli Personel toplam kadro sayısının % 3’ünden fazla olmayacak.
• Yılda 25 iş günü izin hakkı olacak, her yıl 12 gün izin mutlaka kullanılacak.
•  Hastalık izinleri 21 takvim gününden, 12 iş gününe sınırlanacak.
• Geçici memur veya personel statüsünde istihdam edilenler “yeterlilik sınavını geçmek” kaydıyla görevlerine devam edecek.
•  ‘Geçici personel’ emeklilik hakkı kazandığı anda kamudaki görevi sona erecek
• Kıdeme bağlı yükselme kriteri yerine, sınav ve başarı kriteri getirilecek
• Kamuda performans değerlendirilmesi sürdürülecek.
• Haftalık çalışma süresi yaz mesaisinde 35, kış mesaisinde 40 saat devam edecek.

Ek mesailere yeni düzenleme

Ek çalışma ödeneği, normal çalışma hafta sonu tatilleri ve idari tatil günleri için 1.1,  resmi tatil günleri için ise 1.5 olarak ödenecek. Daha önceki uygulamalarda hafta sonları ek mesaileri 1’e 1.5 olarak ödeniyordu.

Ek çalışma ödeneğinin hesaplanmasında, çalışma saatleri açısından, yasada öngörülen aylık çalışma süreleri esas alınacak. Resmi tatil, hafta sonu tatili ve idari tatil günleri hesaplamada dikkate alınmayacak.

Ek mesai, tahsisat ve ödeneklerinin 1 (bir) aylık toplamı, kamu görevlisinin aylık maaşının yarısını aşamayacak.

Mutabakat sağlanırsa; saatlik veya günlük izin

Yeni düzenlemeye göre; ek çalışma, ücret dışında herhangi bir yolla karşılanmayacak ve en geç iki ay içerisinde ödenecek.

Ancak, ilgili kurum ve kamu görevlisi arasında karşılıklı mutabakat sağlanması durumunda ek çalışma, normal çalışma, hafta sonu tatilleri ve idari tatil günleri için 1’e 1, 1.1, resmi tatil günleri için ise 1’e 1.5 olarak hesaplanarak ek saatlik veya günlük izin kullandırılmak suretiyle de karşılanabilecek.

Üst Kademe Yöneticileri Sınıfı ile Yöneticilik Hizmetleri Sınıfının I. ve II. Derecesine atanmış olan kamu görevlilerine hiçbir şekilde ek çalışma ödeneği verilmeyecek.

Ancak, Yöneticilik Hizmetleri Sınıfının III. ve IV. derecesine atanmış kamu görevlilerine görev yaptıkları kurum için verilen ek mesai oranının yarısını aşmayacak kadar ek çalışma ödeneği verilebilecek.

‘Dıştan’ atama…

Yasa tasarısında yöneticilik hizmetleri sınıflarına yapılacak ‘dıştan’ atamaya yönelik kurallar da belirlendi.  Yöneticilik Hizmetleri Sınıfı’nda kadrolara yapılacak atamalarda söz konusu kadro için aranan niteliklere haiz olmaları halinde hem içerden hem de dışardan da başvuru yapabilecek.

Sözleşmeli personel…

Sözleşmeli Personelin (tam zamanlı, yarı zamanlı ve proje bazlı) sayısı hiçbir şekilde bu yasaya bağlı kurumların teşkilat yasalarında kamu görevlileri için öngörülen toplam kadro sayısının % 3’ünden fazla olmayacak.

Personel Dairesi tarafından yapılacak münhal duyurusu ile alınacak sözleşmeli personelin sayısı ve ödeneği her yıl ilgili kurumun bütçesinde belirlenecek.

İstihdam edilen tam zamanlı sözleşmeli personel ile en çok 2 yıllık sözleşme imzalanabilecek. Bu sözleşme duyuruda belirtilen işin süresini aşmamak kaydıyla 2 yıllık sürelerle uzatılabilecek.

İzinler… 25 iş günü izin hakkı

Kamu reformu yasallaşırsa; her kamu görevlisi yılda en az 12 iş günü izin kullanmak zorunda kalacak. Yılda ise 25 iş günü izin hakkı olacak.

İlk kez atanan kamu görevlilerinin yıllık izinlerini kullanabilmeleri için en az bir ay çalışmış olmaları gerekecek.

Kamu görevlileri, bir takvim yılında hak kazandığı yıllık izin süresinde kullanmak zorunda olduğu 12 iş günü izin süresinden arda kalan izin süresini her yıl biriktirebilecek. Ancak, bir yıldan diğer yıla aktarılabilecek izin süresi en çok 50 iş günü olabilecek.

Hastalık izinleri…

Hastalık izinleri 21 takvim gününden, 12 iş gününe sınırlanacak. Bu sürenin üzerinde hastalık durumunda, normal izin günlerinden kullanılacak ya da bunun da aşılması halinde ödeneksiz izin uygulaması devreye girecek.
Kamu çalışanları için hastalık izinleri de ‘kısa’ ve ‘uzun’ süreli olarak ikiye ayrıldı.

Böylece, kısa süreli hastalık izninde; kamu görevlilerinin hastalıkları halinde Kıbrıs Türk Tabipleri Birliğine üye bir doktor tarafından en çok 3 iş gününe kadar verilecek raporlarla kullanılabileceği belirtildi.

Kamu görevlisinin 1 yıl içerisinde en çok 12 iş gününe kadar tam maaşla kısa süreli hastalık izni kullanabilecek.

Uzun süreli hastalık izninde ise; Tabipleri Birliği’ne üye bir Doktor tarafından 3 iş gününden daha uzun süreli verilen ve resmi sağlık kurulunca da onaylanan veya doğrudan Sağlık Kurulu’nca verilen raporların kullanılması gerektiği kaydedildi.

Geçici personeller…

Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce, geçici memur veya geçici personel statüsünde istihdam edilenler, görevlerine devam edecek. Geçici personel arasında “yeterlilik sınavı”nı geçmeyenler varsa, üç yıl içinde bu sınavda başarılı olması koşulu getirilecek.
Geçici personeller en çok 5 kademe içi ilerleme alabilecek.
Ayrıca ‘Geçici personel’ herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik hakkı kazandığı anda kamudaki görevi sona erecek.

Yeterlik sınavını geçen, asıl ve sürekli bir kadroya atanmayanlar, görevine son verilmediği sürece emeklilik maaşı/yaşlılık aylığı almaya hak kazanıncaya kadar görevine devam edecek.

Ancak, bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içinde Kamu Hizmeti Komisyonu’nun düzenlediği yeterlik sınavını geçmeyenlerin görevi sona erecek.

Geçici personel hizmetlerin daha iyi yürütülmesinin sağlanması için bir kurumdan başka bir kuruma görevlendirilebilecek.

İlçeler arası nakillerde ve 1 aydan uzun süreli ilçeler arası görevlendirmelerde, personelin rızasının alınması zorunlu kılınacak.

Bunun dışında geçici personel performans değerlendirme sistemi kapsamında tutulacak.

Üst kademe yöneticileri…

Yeni düzenlemede; üst kademe yöneticilerinin (müsteşar) hem atanması hem de görevden alınmasında uygulanacak prosedürler de tek tek sıralandı.

Buna göre; üst kademe yöneticiliği (müsteşar) görevine atanan kişiler, görevden alınmaları halinde atanmadan önce bulundukları kadrolara, görevden alındıkları tarih itibarıyla geri dönecek.

Performansa göre değerlendirme…

Kamuda performans değerlendirilmesi de yapılacak.

Buna göre; devlette çalışan personelin ‘başarı’ durumları yılda en az bir kez değerlendirilecek.

Kamu görevlilerinin performansları, ‘genel performans’ ve ‘adaylığa ilişkin performans’ değerlendirilmesi olmak üzere iki şekilde ölçülecek.

Yeni düzenlemenin yasallaşması halinde genel performansı olumsuz olarak değerlendirilen kamu görevlileri,  kademe ilerlemesi alamayacak ve yükselme (terfi) kadrolarına başvuramayacak.

Yöneticilik Hizmetleri Sınıfının I. ve II. derecesindeki kamu görevlilerinin genel performanslarının iki yıl üst üste başarısız olarak olumsuz değerlendirilmesi durumunda Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından önceki kadrolarına döndürülecek.

Kadrolarının dolu olması halinde ona denk bir kadroya veya önceki kadro görevleri ile kadro fazlası olarak önceki kurumlarında görevlendirilecekler.          

Ödül sistemi

Taslak çalışmada, kamu görevlilerine ‘ödül’ sistemi de getirildi.

Önemli bir zararın önlenmesi ya da olağanüstü tehlike hallerinde örnek teşkil edecek çaba ve yararlılık gösteren; üstün çaba ve başarısıyla bağlı bulunduğu kuruma önemli yarar sağlayan veya yararlı buluşlarla kamu giderlerinde önemli tasarruflar ve gelirlerinde önemli artışlar sağlayan kamu görevlilerine, en üst amirinin önerisi üzerine Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından 3 (üç) aylık maaşı tutarına kadar ödül verilebilecek.

Yılda en az 10 saat hizmet içi eğitim…

‘Reform’ çalışmasında kamu görevlilerinin yetiştirilmesi, eğitim planlarının nasıl olacağına da yer verildi.

Buna göre her yıl ilgili kurumlar ile Personel Dairesi tarafından Yurt Dışı (Hizmet İçi) Eğitim Planı ve Yurt İçi (Hizmet İçi) Eğitim Planı hazırlanacak.

Her kamu görevlisi yılda en az 10 saat hizmet içi eğitim görecek.

Nakiller…

Kamu görevlilerinin nasıl ve hangi koşullarda nakil alabileceği de yeni düzenleme içerisinde yer alıyor.

Personel Dairesine bağlı idari hizmetler, personel yönetimi hizmetleri ile kitabet hizmetlerini yürüten kamu görevlilerinin Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından kamu görevine ilk kez atanmalarından veya yükselmelerinden (terfilerinden) sonra ilçelerdeki kurumlara tahsisi, kurumların ihtiyacı dikkate alınarak Personel Dairesi tarafından yapılacak.

Mesailer: Yazda 35, kışta 40 saat

Kamu görevlilerinin haftalık çalışma süresi yaz mesaisinde 35, kış mesaisinde 40 saat olarak devam edecek. Bu konuda herhangi bir değişiklik yapılmayacak.

Ayrıca, hamile kamu görevlilerine doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra da 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta tam ödenekli hamilelik ve doğum izni verildiği de çalışmada yer aldı.

Kamudan çıkarma…

Yeni çalışmada kamu görevlisine verilecek disiplin cezaları da sıralandı.

İlk adımda; kamu görevlisine sözlü uyarılara rağmen yapmaya devam ettiği kusurlu veya eksik davranışlarının düzeltilmesi gerektiği en üst amiri tarafından yazılı olarak bildirilecek, uyarma cezası verilecek.

Ardından, Kamu görevlisine görevinde ve davranışlarında kusurlu sayıldığının bağlı bulunduğu kurumun en üst amiri tarafından yazılı olarak bildirilecek, kınama cezası kesilecek.

Kamu görevlisinin bulunduğu kademede ilerlemesinin en az 1 yıl, en çok 3 yıl süreyle durdurulacak veya en son çekmekte olduğu 1 aylık net maaşının yarısı kesilecek ya da her 2 ceza birden verilecek.

Disiplin cezasına çarptırılan kamu çalışanı, kadrosu saklı kalmak koşuluyla, 1 aydan 8 aya kadar ve bu süre için maaş tahakkuk ettirilmeden geçici süre ile görevinden çıkarılabilecek.

Son adımda ise kamu görevlisi sürekli olarak görevinden çıkarabilecek. Bu cezaya çarptırılan kamu görevlileri bir kez daha kamu görevine alınmayacak.

KTAMS karşı çıktı, ‘olumsuz’ oy verdi

KTAMS Genel Başkanı Güven Bengihan:
“Kamu personellerinin haklarında geriye gitme var”

Başbakanlık’ta yetkili sendika olması nedeniyle teknik kurul toplantısına katılan KTAMS Başkanı Güven Bengihan, hazırlanan yasa tasarısına ‘olumsuz’ oy verdiklerini açıkladı.

Bengihan, çalışmada kamu personellerinin haklarında geriye gitme olduğunu söyledi, “Kamuda reform adı altında geçen yasa tasarının gerçekte reform değil. Mevcut ‘Göç Yasası’ndan bile daha geri duruma getirdiğini gözlemiyoruz” dedi.

Yeni düzenleme ile “birleşik barem”in kaldırıldığını belirten Bengihan, derecelerde gerilemeye gidildiğini, kısıtlayıcı adımlar atıldığını kaydetti.

Bengihan, 24 iş gününe düşürülen izinlerin İş Yasası’na aykırı olduğunu belirtti.

Yeterlilik sınavlarının ‘birinci’ ve ‘ikinci’ derece olmak üzere iki türe indirildiğini, ’üst’ düzey sınav türünün ortadan kaldırılacağını söyleyen Bengihan, burada bir haksızlık yapıldığını dile getirdi.

Bengihan, kamu görevine alınmada özel kalem ve danışmanların sözleşmeli olarak atanacağını belirterek, müsteşarların da üçlü kararname ile alınacağını ifade etti.

Emeklilerin de danışman ve müsteşar olma hakkı elde edeceğini söyleyen Bengihan,  “Emeklilere de sözleşme yapılmasının önü açılıyor. Müsteşar, genel müdür ya da daire müdürü arasında yetki çatışması olacak.” dedi.

Bengihan, yeni düzenlemeye ‘görev ödevi’ diye bir madde konulduğunu, kamu görevlilerinin başka görevde de çalıştırabilme endişesi olduğunu belirtti.

Ek çalışma ödeneğinin hafta içi ve idari tatillerde 1’e 1, resmi tatillerde 1’e 1.5 olduğunu aktaran Bengihan, yeni düzenleme ile hafta sonu için ödeneklerin 1’e 1.5’ten 1’e 1’e düşürüldüğünü dile getirdi.

Ek mesai, vardiya ve tahsisat ödeneklerinin brüt maaşların yüzde 50’si aşamayacağını kaydeden Bengihan, ek mesaiye çağrılan personele ödeme yapılmadan günlük ya da saatlik izin verileceğini söyledi.