Feminist Atölye
info@feministatolye.org
 

Geçtiğimiz hafta Türkiye’de yapılan genel seçim sonuçları son on yıldır ülkede var olan siyaset anlayışının dönüşmeye başladığının sinyallerini verdi. HDP’nin yüzde 10’luk seçim barajını geçmesi ve AKP’nin tek başına iktidar olamaması Türkiye’deki siyasetin seyrini değiştirdi. Bununla birlikte bizleri sevindiren seçimin en önemli sonuçlarından biri de meclise giren kadın milletvekili sayısındaki artış olmuştur. Türkiye’de şimdiye kadar yapılan genel seçimler göz önüne alındığında mecliste ilk kez kadın milletvekili oranı % 17.6’ya çıktı. Sayısal olarak bu oran meclisteki 550 milletvekilinin 97’sinin kadınlardan oluştuğunu gösteriyor. Bu oran henüz Avrupa ülkelerinde var olan oranı yakalayamasa da Türkiye için kadın ve demokrasi konusunda önemli bir adım olmuştur.

*Türkiye’de 1935 yılından bu yana ilk kez kadın milletvekillerinin meclisteki oranı %17 olmuştur.(Ka-der’den alınmıştır)

FEMA olarak bu hafta, 7 Haziran genel seçiminde seçime katılan iktidar ve ana muhalefet – muhalefet partilerinin seçim sürecinde gösterdikleri kadın aday sayısıyla seçim sonrası seçilen kadın adayları ele aldık. Aşağıdaki tabloda 7 Haziran genel seçimlerinde aday gösterilen kadın milletvekilleri ve seçim sonucu 25. Meclis döneminde meclise giren kadın milletvekillerinin partilere göre dağılımını göstermektedir.
Parti Aday Gösterilen Kadın Sayısı Kadın Adayların tüm adaylara oranı Seçilen Kadın MV sayısı Kadın MVnin seçilen vekillere oranı
 

Tablonun birinci sütununda 24. Meclis döneminde iktidar ve ana muhalefet-muhalefet partilerinin seçimlerde aday gösterdikleri kadın sayısı göstermektedir. 4 parti arasından en yüksek sayıdaki kadın milletvekili adayını eş başkanlık sisteminin de uygulandığı Hakların Demokratik Partisi (HDP) göstermiştir. Seçimde yer alan kadın adayların tüm adaylara oranının % 48.7 olduğunu görüyoruz. Seçim sonucunda ise HDP meclise 80 milletvekiliyle girmiştir. Meclise giren HDP’li kadın vekillerinin sayısı ise 32’dir. Seçimlerde ikinci olarak en çok kadın adayı Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) göstermiştir. CHP’deki 103 kadın adayın tüm adaylara oranı ise oldukça düşüktür.(%18.7) Bununla birlikte seçim sonucunda aday gösterilen kadınlardan yalnızca 22’si milletvekili olarak meclise girmiştir. 3 dönemdir iktidar partisi olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ise sadece 99 kadın aday göstermiştir. Bu sayının yüzdelik karşılığı ise hemen hemen CHP’yle eştir. Ancak AKP’den meclise giren kadın adaylarının sayısı 41’le sınırlı kalmıştır. Son olarak Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) bu genel seçimde en az kadın adayı gösteren parti olarak karşımıza çıkıyor. 58 kadın aday gösteren MHP’den yalnızca 4 kadın vekil meclise girdi.
Kuşkusuz bu genel seçimde cinsiyet eşitliğinin en çok öne çıktığı parti HDP olmuştur. HDP’den meclise giren kadın vekillerden biri de feminist avukat Filiz Kerestecioğludur. Kerestecioğlu, Türkiye’de feminist harekette yer alan ve yıllardır kadın erkek eşitliği için mücadele veren kadınlardan biridir. Bu anlamda Türkiye’de kemikleşen ataerkil siyasetin en belirgin yansıması olan mecliste feminist bir vekil olması ataerkil ideolojiye karşı mücadele eden kadınlar için önemli bir kazanımdır.
Ülkenin geneline baktığımızda 37 ilden hiçbir kadın aday meclise girememiştir. Bu illerde seçilen vekillerin tamamı erkeklerden oluşuyor: Adıyaman, Amasya, Ardahan, Artvin, Aydın, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Edirne, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Hatay, Isparta, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Rize, Sinop, Sivas, Uşak, Yalova, Yozgat, Zonguldak.

*KA-DER 7 Haziran seçimlerinde yüzde 50 oranında kadın adayın meclise girmesi için çeşitli kampanyalar yapmıştır.

Kadınların aktif siyasette yer alması için mücadele veren ve çeşitli kampanyalar düzenleyen Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER) seçim sonrası ortaya çıkan tablonun henüz daha istenilen düzeye ulaşmadığını bu sebeple Türkiye’de gerçek anlamda bir demokrasinin olmadığını dile getirdi. Bu genel seçimlerde de kadınların yüzde 50 oranında temsil edilmeyi talep etmelerine karşılık bu oran yüzde 30’un da çok altında kalarak bir kez daha Türkiye nüfusunun yarısını oluşturan kadınların mecliste eşit temsile sahip olamadığını gördük.
Türkiye’de kalıplaşmış olan ataerkil siyaset kültürünü yıkmak için uzun yıllardır mücadele veren feministlerin yanı sıra bu mücadeleye destek olan ve olacak olan siyasetçilere de önemli sorumluluklar düşüyor. Kadınların aktif siyaset hayatına katılması, eşit oranda aday gösterilmesi ve seçilmesi Türkiye’nin gerçek anlamda demokratikleşmesini sağlayacak en önemli unsurlardan biridir. Bu anlamda 7 Haziran seçimlerinde listelerinde en çok kadın aday gösteren ve meclise yüzde 40’lık bir kadın oranıyla giren Halkların Demokratik Partisi’ni kutluyoruz. Umarız HDP meclisteki diğer partilerce de örnek alınır.