Didem MENTEŞ

Lefkoşa Türk Belediyesi ile Belediye Emekçileri Sendikası arasında imzalanacak olan Toplu İş Sözleşmesi (TİS) son şeklini aldı. YENİDÜZEN, 1 Ocak 2015- 31 Aralık 2016 tarihlerini kapsayan yenilenmiş Toplu İş Sözleşmesi’ne ulaştı. 21 Eylül Pazartesi günü toplanacak olan Belediye Meclis üyeleri, sözleşmedeki maddeleri değerlendirilecek ve oylamaya sunulacak. Belediye Meclisi üyeleri arasında uzlaşı sağlanırsa Toplu İş Sözleşmesi’nin imzalanması için karar üretilecek ve Belediye Başkanı’na imzalanması için yetki verilecek. Ancak toplantıdan oy çokluğu çıkmaz ve uzlaşı sağlanmaz ise yeniden düzenlemeye gidilecek.

1 Ocak 2011 dikkate alındı
18 Eylül Cuma günü yapılan son toplantı ardından somut halini alan Toplu İş Sözleşmesi, 1 Ocak 2015- 31 Aralık 2016 tarihlerini kapsıyor. Belediye daha önce sendikaya sunduğu öneri listesinde birçok maddeye değinmiş, pek çok öneriler ortaya konulmuştu. Sözleşmede, daha önce 1 Ocak 2012’den sonra yeni kadrolanacak olan işçilere uygulanacak tablo değiştirilerek, 1 Ocak 2011 öncesi istihdam edilen ve TİS kapsamında olan işçilerin sınıf açılıma yer verildi. Ayrıca 1 Ocak 2011 sonrası istihdam edilen ve TİS kapsamına alınan işçilerin derece tablosu oluşturuldu.

Sınıflandırma tablosu güncellendi
Öte yandan daha önceki öneri listesinde, sözleşmedeki ‘sınıflandırma tablosu’ başlığı altında yapılan örneklendirmenin güncellenmesi gerektiğine işaret edilmişti.
Düz işçi sınıfı tablosu altında yapılan örneklendirmenin yalnızca ‘süpürgeciler, bekçi ve ot ekibinden’ bahsettiğine değinilmişti. Yapılan örneklendirme ve tanımın günümüz faaliyetleri ile iştigal eden işçiler göz önünde bulundurularak güncellenmesi gerektiği, yoruma açık bir iş kolu veya faaliyet alanı bırakılmaması gerektiği ifade edilmişti. Yeni sözleşmede bunlara dikkat edilerek, 1 Ocak 2011 öncesi istihdam edilen ve TİS kapsamında olan işçilerin sınıflandırma tablosu yeniden düzenlendi.

Yeni sınıflar açıldı
Düz işçi altındaki görevlerinde; eğitim, tecrübe ile ilgili kısa eğitim almadan temel işleri yapan işçiler kapsamında, örneklendirmede ‘süpürgeciler, Ot Ekipleri, Bina Temizlik İşçileri, Araç Muavinleri (Ağır ve Hafif Araçlarda Şoförlere yardımcı olan işçiler)’ denildi.
Yarı kalifiye ve kalifiye işçi sınıfını kapsayan meslekler tadil edilirken, yeni sınıflandırmalar eklenerek; operatör sınıfı, formen sınıfı, ve özel sınıf yerine ‘sanatçı sınıfı’ eklendi.
Öte yandan Belediye yönetimi, kentsel ulaşım faaliyetinin LTB nezdinde gerçekleşmediği gerekçesiyle “Kentsel Ulaşım Şoförleri’ sınıfının kaldırılması önerisinde bulunmuştu ancak bu sözleşmede de kentsel ulaşım şoförleri yer aldı.

İş kazası ve hayat sigortası…
Daha önce önerilen listede, personele emeklilik ikramiyesi ve maaşı hakkının sigortalar nezdinde tanındığı, ferdi kaza sigortası hükümlerinin uygulanacağını belirtmişti. Yeni sözleşmede ise “Tüm Belediye çalışanlarına %100 sigorta priminin işveren tarafından karşılanacağı İş Kazası Sigortası ve /veya Ferdi Kaza Sigortası yaptırılacağı ancak işverenin bu mükellefiyetinin 1.5 yıllık F20 (19-20 yıl ve üzeri hizmeti olan işçiler) ücretini geçemeyeceği” belirtildi.

Kıdem tazminatı
Yaşlılık ayrılması ve yaşlılık nedeni ile işçinin hizmet akti Sosyal Sigortalar Yasası ve Sosyal Güvenlik Yasası’nda öngörülen kriterler çerçevesinde yapılacağı vurgulandı. Bu yasalara bağlı iştirak payı kesilmemiş olan personele ‘normal emeklilik, ölüm halinde, en az 1 yıl devamlı hizmeti olup istifa edip ayrılmak’ hallerinden birinde Kıdem Tazminatı ödeneceği aktarıldı. Ayrıca Askerlik hizmet süreleri işbu kıdem tazminatı hesaplamalarında dikkate alınacağı ve yasaya uygun olarak Pro-rata (oran-orantı) usulüyle kıdem tazminatı ödeneceği ifade edildi.

İşin değiştirilmesi
Sözleşmede yer alan ‘işin değiştirilmesi’ maddesinde de tadilata gidildi. Maddeye göre: “Acil durumlarda veya gerektiği hallerde işçiler işverene bağlı başka işlerde görevlendirilebilirler. Ancak işin değiştirilmesi süreklilik arz ederse kendi sınıfı içerisinde çalıştırılabilir. Geçici görevlendirme yılda otuz (30) iş günü’nden fazla olamaz. Söz konusu görevlendirme ile verilen geçici işi ücret artışı gerektirirse ücreti o dönem için artışlı olarak verilir. Eğer yeni geçici işinde ücret düşükse eski ücretinden hiçbir kesinti yapılmaz. Eski ücreti uygulanır. İşçi bunun kasıtlı olduğuna inanıyorsa işveren ve sendika konuyu bir hafta içerisinde çözmek üzere ele alırlar. Değerlendirme Kurulunda konuyu tartışıp çözerler, değerlendirme kurulunun alacağı karar nihaidir.

1 Mayıs ikramiyesi tüm çalışanlara…
Daha önce 1 Mayıs ikramiyesi sadece ‘işçi’ sınıflandırması altında belirtilen personele ödenmesi konusunda talep olmuştu. Ayrıca belediye yönetimi, bayram ikramiyelerinin münferit bayram tatillerinin gün sayısı kadar ücrete tabi tutulması önerisinde bulunmuştu.
Yenilenen sözleşmede ise 1 Mayıs ikramiyesi, Toplu İş Sözleşmesi kapsamındaki üyelere işçi bayramında “1 Mayıs İkramiyesi” adı altında dört (4) günlük F20 ücretinin karşılığında verileceği vurgulandı. Bayram ikramiyesi ise üyelere Ramazan ve Kurban Bayramlarında 6 günlük K16 (15-16 yıl arası hizmeti olan işçiler) ücreti ikramiye verilmesini tadil etti. (Bayram ikramiyesi 01- 1 yıl arası hizmet veren işçi ödemesinden K16’ya çıkarıldı)

30 gün işe gelmeyenlerin görevine son verilme yok
Toplu sözleşmedeki 50. madde olan ‘Suçlu Çıkarmalar’ başlıklı maddeye ek olarak ‘mazeretsiz olarak 30 iş gününe denk gelecek bir süre için işe gelmeyen personelin disiplin kuruluna sevk edilmeden, görevinin sona ereceğinin eklenerek, ilgili maddenin yeniden tadil edilmesi talep edilmişti. Yeniden düzenleme yapılan sözleşmede bu talebe yer verilmedi.

‘Müdür yerine’, ‘belediye nezdinde en üst düzey yönetici’…
Sözleşmedeki ‘değerlendirme kurulu’ başlıklı madde altında bahsi geçen ‘müdür’ ibaresi yerine ‘belediye nezdinde en üst düzey yönetici’ olarak tadil edilmesi önerisi sendikaya sunulmuştu.
Bu son sözleşmede ‘Müdür (gaybubetinde) en üst düzeyde yönetici’ ve Belediye Başkanı tarafından atanacak konu ile ilgisi olmayan bir Şube Amiri’cümlesi eklenerek yeniden tadil edildi.

Çalışmadığı saatlerde kesinti yok
Çalışanların ödenekleri çalışma saatleri esasına göre düzenlenerek, her sınıf veya kadronun çalışması gerektiği saati doldurmadığı oranda çalışmadığı saat hesabı üzerinden alması gereken ödenekten ‘Prorata (Oran-orantı)’ hesabı üzerinden kesinti yapılması önerilmişti. Ancak bu talep sözleşmede yer almadı.

Yüzde 20 yerine, yüzde 10 sözleşmede yer almadı
Belediye yönetimi, haftalık 40 saatlik bir süre için çalışmakla yükümlü personele hafta içi çalışma süresinden kesinti yapılarak,  bu çalışma sürelerinin cumartesi gününe eklenilip, brüt maaşları üzerinden yüzde 20 zamlı ödeme yapılmasına ilişkin maddenin adil olmadığına vurgu yapıldı.
Zamlı ücretin 40 saat çalışma süresinin hitamından sonra başlaması gerektiğine işaret eden belediye, belirlenen saatten sonra sarf edilecek ek iş için aylık brüt maaş üzerinden yüzde 10 zam yapılması gerektiği önerisinde bulundu. Ancak sözleşmede bu öneriye de yer verilmedi.

“Fazla saatlerde çalışma ve ödenecek ücret” ile ilgili düzenlemeler…
Önerilerde fazla mesai yapılması istenen personele en az 8 saat önceden bildirim yapılmasını öngören maddenin tadil edilerek, acil durumlarda 2 saat olarak değiştirilmesi gerektiği ifade edilmişti. Ama bu öneri sözleşmede tadil edilmeyerek, 8 saat olarak kaldı.
Normal çalışma süreleri dışında, her fazla çalışma için verilecek ücretin, normal günlük çalışma ücretinin saat başına düşen miktarın yüzde 10 yükseltilerek ödenmesi konusunda öneri yapılmıştı. Ayrıca hafta tatili ve resmi tatil günlerinde her fazla saat çalışma için verilecek ücretin, normal günlük çalışma ücretinin saat başına düşen miktarın yüzde 50 yükseltilerek ödenmesi gerektiğine işaret edilmişti. Bu önerile sözleşmede yer almadı.

“Bekar üyeler aile yardımı almasın” değişmedi
Belediye sözleşmedeki 37. maddesi ‘Aile Yardımı ve Denge Ödeneği’ne atıfta bulunarak, sendika üyesi her çalışana aylık olarak 500 TL’lik aile yardımı ve desteği ödeneğinin ödenmesini talep etmişti. . Önerilere alternatif olarak bekar üyelerin aile yardımı almaması aile üyelerinin sayısı ve mevcudiyeti oranında sınıflandırma yapılması talebi de sunulmuştu. Yeni sözleşmeye göre sendika üyesi her çalışana her ay yirmi altı ( 26 ) saatlik F20 (19-20 yıl ve üzeri hizmet olan işçi) ücretinin karşılığında aile yardımı verileceği belirtildi.

Denge ödeneği
Sözleşmedeki ‘Denge Ödeneği’ ise işçilerin ücretlerine gelen %3’lük artış nedeniyle, işçi ve memur üyeler arasındaki ücret dengesinin korunabilmesi amacıyla emekli iştirak payı kesilen memur üyelere her ay dokuz (9) F20 ücretinin karşılığı ödeneceği vurgulandı.
1 Ocak 2012 tarihinden sonra Daimi işçi statüsüne giren ve memur kadrosunda yer alan çalışanlara ise her ay 500 TL aile yardımı verileceği yazıldı.
1 Ocak 2011 sonrasında işe giren ve 47/2010 sayılı yasaya tabi olan tüm personele aylık brüt maaşının karşılığı olarak %45’i kadar ek ödenek ödemesi yapılacağı, ancak bu ödemenin o günkü asgari ücretin %50’sini aşamayacağı belirtildi.

Çalışanların eşleri ve çocukları cenaze ücretlerinden muaf tutulacak
Öte yandan sözleşmenin 46. Maddesinin tadil edilerek, belediye çalışanlarının karısı-kocası ve çocukları cenaze ücretlerinden muaf tutulması önerilmişti. Yeni sözleşme kapsamında; Belediye çalışanları Temizlik ve resmi ve Sosyal Sigortalar tarafından karşılanmayan cenaze ücretlerinden muaf tutulduğu belirtildi.

‘Görev riski ödeneği’ eklendi
Toplu İş Sözleşmesinde madde 35 altında ‘Görev riski ödeneği’ eklendi: “Fazla mesaiye bırakılan işçilerin evlerine götürülmelerinden işveren sorumlu olacaktır. a) Tüm Kanalizasyon işçileri her ay çalıştıkları her gün için 15.00 TL görev riski ödeneği alır. b) Çöp kamyonu ekipleri, defin işlerinde çalışan cenaze aracı şoförleri, cenaze yıkayıcılar, cenazenin defnedilmesinde görevli olan işçiler, asfalt dökümünde görevli işçiler ve çöp kamyonlarını yıkayan işçiler her ay çalıştıkları her gün için 5.00 TL görev riski ödeneği alırlar. c) Görev değişikliği durumunda bu ödenek ortadan kalkar”

LTB TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KARŞILAŞTIRILMALI 2013- 2016 EKLİ DOKÜMANLARDA