Ödül AŞIK ÜLKER

Politis Gazetesi Direktörü ve Köşe Yazarı Dionisis Dionisiou, çözümle Kıbrıs’ın istikrarsız sularda istikrarlı ve Avrupalı bir ülke olacağını söyledi.
Dionisiou,  “İki toplum arasındaki bu iyi modun avantajını kullanmalıyız. İki liderden isteğim en hızlı şekilde çalışmaları, sonbaharın ortalarında, Eylül veya Ekim sonunda insanlara sunacak somut bir şeylere ihtiyaç var... Hızlı ve etkili olmalıyız” dedi.

Dionisiou, “Etrafımızdaki berbat dünyaya kim istikrarlı bir zemin sağlayacak? Kıbrıs. Kıbrıs’ın bir rüyası olmalı, Kıbrıslı bir rüya. İstikrarsız sularda, istikrarlı, Avrupalı bir ülke. Zengin de oluruz, hem kültürel anlamda hem de cep anlamında zengin oluruz. Zeki olmalıyız ve bence zekiyiz. Kafamızdaki şövenizmi, milliyetçiliği öldürmemiz lazım” diye konuştu.
Dönüşümlü başkanlığın iki toplumun birbirine güvenmesi ve birlikte çalışması için mükemmel bir araç olacağına inanç belirten Dionisiou, seçimlerde Kıbrıslı Türk ve Rum adayların birlikte kampanya yapması gerektiğini kaydetti. Dionisiou, “Eğer ayrı seçimlerimiz olursa, ne beklersiniz? Ayrı seçimler, 1960’daki sorunlara tek yön bilet anlamına gelir. Tarihimizden ders almalıyız, ders almazsak aynı şeyleri trajedi olarak yeniden yaşarız” dedi.

Dionisiou şöyle devam etti:
“Ben bir Kıbrıslı Rum ile bir Kıbrıslı Türk’ün Cumhurbaşkanlığı için birlikte yarışmasını isterim. Anlaşılan şekilde dönüşümlü başkanlık yaparlar. İkisinin ortak programı olur ve herkes programlara oy verir. Örneğin 2016’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Anastasides ve Akıncı’nın, Andros Kiprianu ve Talat’ın, Nicolas Papadopulos ve Serdar Denktaş’ın birlikte seçime katıldığını görmek isterim.”
İki toplum arasındaki mevcut iyi modun avantajının kullanılması gerektiğine de vurgu yapan Dionisiou, iki lidere en hızlı şekilde çalışmaları çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın seçilmesini “Kıbrıs Türk ve Rum toplumu için nimet” olarak nitelendiren Dionisiou, şunları söyledi:
“Akıncı’nın arkasında ilerici partiler CTP ve TDP, Talat, Nami ve çözüm için daha pek çok mücadeleci var. Eminim ki, Kıbrıs Türk toplumu içinde Akıncı’ya çözüm bulması için elini verecek ilerici bir grup var. Kıbrıs Rum toplumu içinde de şimdi yeni dengeler var, güçlü isteği olan bir Cumhurbaşkanı, Anastasiades var ve aynı zamanda güçlü iradesi olan AKEL’de Andros Kiprianu, DISI’de Neofudou var. Şimdi zamanıdır. İnanıyorum ki, iki toplumda da insanların çoğunluğu, Kıbrıs için gerekli olana ulaşmak için Kıbrıslı koalisyonu oluşturma zamanı olduğuna inanıyor. Kıbrıs için eşitlik olan federal bir devlet gerekli, tüm Kıbrıslılar için siyasi eşitlik, sosyal eşitlik ve adalet.”

“Akıncı’nın seçilmesi bir nimet”

Soru: Siz Eroğlu’nu Papadopulos’a benzetmiştiniz. Kıbrıslı Türkler liderini değiştirdi, şimdi Mustafa Akıncı var. Yeni ikili, liderler Akıncı-Anastasiades hakkında ne düşünüyorsunuz?

Dionisiou: İkisi hakkında da olumlu görüşlerim var. Eğer Kıbrıs sorununu bu iki lider çözemezse, o zaman oyun biter. İnanıyorum ki Anastasiades kendini 2004’de ispatladı, yalnız bırakıldı ama kendisi mücadeleci olduğu için geri gelmeyi ve liderimiz olmayı başardı. Eroğlu ile denedi, birşey yapamadı. Sayın Eroğlu’nu suçlamıyorum ama kendisinin çözüm kültürü yoktu. Kıbrıs Türk ve Rum toplumu için Sayın Mustafa Akıncı’nın seçilmesinin bir nimet olduğuna inanıyorum. Çünkü Akıncı bu vizyona sahip bir politikacıdır. Bu Kıbrıslı Türk toplumu için çok iyi birşey, Akıncı’nın arkasında ilerici partiler CTP ve TDP, Talat, Nami ve çözüm için daha pek çok mücadeleci var. Eminim ki, Kıbrıs Türk toplumu içinde Akıncı’ya çözüm bulması için elini verecek ilerici bir grup var. Kıbrıs Rum toplumu içinde de şimdi yeni dengeler var, güçlü isteği olan bir Cumhurbaşkanı, Anastasiades var ve aynı zamanda güçlü iradesi olan AKEL’de Andros Kiprianu, DISI’de Neofudou var. Şimdi zamanıdır. İnanıyorum ki, iki toplumda da insanların çoğunluğu, Kıbrıs için gerekli olana ulaşmak için Kıbrıslı koalisyonu oluşturma zamanı olduğuna inanıyor. Kıbrıs için eşitlik olan federal bir devlet gerekli, tüm Kıbrıslılar için siyasi eşitlik, sosyal eşitlik ve adalet.

“Tüm taraflar tatmin olmalı”

Soru: Kıbrıs Rum tarafından Kıbrıs Cumhuriyeti’nin devamından yana açıklamalar duyarken, diğer yandan Kıbrıslı Türkler federasyonu yeni bir oluşum olarak algılıyor...

Dionisiou: İkisi arası birşey olacağını düşünüyorum. Tüm taraflar tatmin olmalı. Bizim Kıbrıs Cumhuriyeti, bizim diyorum çünkü Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler tarafından kuruldu. O bizim mirasımızdır. Onun üzerine inşa edeceğiz. Kıbrıslı Türkler siyasi eşitlik talep ediyor, çünkü bizimle birlikte 1960’da Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kurdular. Bu yüzden siyasi eşitliklerini istiyorlar çünkü bunu hak ediyorlar. Onlar Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurucularındandır. Çözümü onun üzerine inşa edeceğiz, Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’ne dönüştüreceğiz, yeniden yapılandıracağız. Yeniden BM’nin üyesi olmayı talep etmemize gerek yok, zaten üyesiyiz. Yeniden AB üyesi olmayı talep etmemize gerek yok, zaten üyesiyiz. 1960 anayasasını değiştireceğiz, federasyona göre, iki bölgeli, iki toplumlu yeni bir anayasa hazırlayacağız. Adını ne isterseniz koyun ama devamlılık yoktur diyemeyiz, bu cumhuriyeti birlikte kurduk. Bunu geliştiririz, yeniden yapılandırırız, istediğimiz terimi kullanalım. Terimlere takılmamalıyız. Gerçek olan şudur ki, federasyon olacak ve inanıyorum ki, ortak geleceğimizi güvence altına alacak. Tartışmak isterseniz, tartışırsınız. Yeni bir sentez istersek, gerçekçi olmalıyız ve çözümü bulmalıyız. Kazan-kazan parametrelerinin içinde olduğumuzu düşünüyorum.

Cumhurbaşkanlığı için ortak kampanya...

Soru: Dönüşümlü başkanlık konusunda Rum tarafından bunun adil olmayacağına dair açıklamalar var, bu konuda ne düşünüyorsunuz? Bu konuda daha önce anlaşılmıştı...

Dionisiou: Anlaşılmıştı ama Downer belgesine koymamışlardı yani hala havadadır. Benim kişisel düşüncemi soruyorsanız, inanıyorum ki dönüşümlü başkanlık, ortak liste and çapraz oy iki toplum için de adil bir çözümdür. Bu tarihimizde ilk defa ortak oylama olur. Buna hiç sahip olmadık. Bizi birleştirecek bir oylamaya ihtiyacımız var. Ben bir Kıbrıslı Rum ile bir Kıbrıslı Türk’ün Cumhurbaşkanlığı için birlikte yarışmasını isterim. Anlaşılan şekilde dönüşümlü başkanlık yaparlar. İkisinin ortak programı olur ve herkes programlara oy verir. Örneğin 2016’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Anastasides ve Akıncı’nın, Andros Kiprianu ve Talat’ın, Nicolas Papadopulos ve Serdar Denktaş’ın birlikte seçime katıldığını görmek isterim. Bu adaylar ortak program üzerinde çalışmak zorunda olur, tüm Kıbrıslılara seslenmek durumunda olur, hem İskele’de hem Baf’ta kampanya yapmaları gerekir. Bu şekilde ortak bir birliktelik kültürümüz olabilir. Ortak sorunlara ortak çözümler üretiriz, insanlar da programlara oy verir. Kıbrıslı Türkler’in Başkan Yardımcısı’na, Kıbrıslı Rumlar’ın başkana oy vermesini kabul etmem veya tam tersini. Bununla ilgili örnekler var, Singapur’da üç toplum var, tüm nüfus için ortak oy pusulaları, ortak programları var. İsviçre var, Belçika var... İmkansız değil. Mantıklı ve gerçekçi bir çözüm bulmalıyız. Kıbrıslıyız ve Kıbrıslı gibi davranmalıyız, Türk ya da Yunanlı gibi değil. politika ve politikacılar bizim günlük sorunlarımıza hitap etmeli ve çözmeli. Orada milliyetçilik, gizli ajandalar istemiyoruz, demokrasi istiyoruz. AB’nin ve euro bölgesinin üyesi olacağız, kurallar, yasalar var, pasifik okyanusunun ortasında yalnızmışız gibi davranamayız.

“Kafamızdaki şövenizmi, milliyetçiliği öldürmemiz lazım”

Çevremize bakın, istikrar yok, bizim istikrara ihtiyacımız var. İstikrar bizim gücümüz... Doğu Akdeniz’e bakın. Etrafımızdaki berbat dünyaya kim istikrarlı bir zemin sağlayacak? Kıbrıs. Kıbrıs’ın bir rüyası olmalı, Kıbrıslı bir rüya. İstikrarsız sularda, istikrarlı, Avrupalı bir ülke. Zengin de oluruz, hem kültürel anlamda hem de cep anlamında zengin oluruz. Zeki olmalıyız ve bence zekiyiz. Kafamızdaki şövenizmi, milliyetçiliği öldürmemiz lazım.

Soru: Nasıl?

Dionisiou: Birlikte çalışarak. İşbirliği yapmanın yollarını bulmalıyız. Dönüşümlü başkanlık birbirimize güvenmek ve birlikte çalışmak için mükemmel bir araç. Eğer ayrı seçimlerimiz olursa, ne beklersiniz? Ayrı seçimler, 1960’daki sorunlara tek yön bilet anlamına gelir. Tarihimizden ders almalıyız, ders almazsak aynı şeyleri trajedi olarak yeniden yaşarız.

AB’nin rolü...

Soru: AB’nin rolü ne olmalı? Avrupa Komisyonu Başkanı Juncker, BM İyi Niyet Misyonu’ndaki temsilciliğine Pieter Van Nuffel’i atadı. Juncker’in Kıbrıs ziyareti sırasındaki açıklamalarını nasıl yorumluyorsunuz? Örneğin AB’nin güvenliği sağlayabileceği konusunda net konuşmadı. Hammond’un da adaya bir ziyareti oldu, bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Dionisiou: Pieter Van Nuffel, Eide altında faaliyet gösterecek teknik komiteye AB’nin iyi niyetini sağlayacak. Komite Kıbrıslı Rumlar, Kıbrıslı Türkler, Avrupalılar ve BM temsilcilerinden oluşacak. Bu komite, görüşme sürecinde Mavroyanis ve Nami’ye fikirlerler AB müktesebatının yeni Kıbrıs federal yasalarında uygulanması konusunda yardımcı olacak. Avrupa hiçbir şeyi empoze etmiyor ancak hepimiz Avrupa vatandaşı olarak yaşamak istediğimize göre, AB muktesebatına uymamız gerekir. Bence, Juncker şu anda garantiler konsunda yeni fikirler sunamaz, bu daha sonra Türkiye, Yunanistan ve İngiltere ile tartışmamız gereken bir konu. Yunanistan bu konudaki tutumunu ortaya koydu, İngiltere de bu konuyu ancak her iki toplumun da garantileri istemesi durumunda görüşeceğini bildirdi. Sizin de anlayacağınız gibi, sorun şu anda Kıbrıslı Türkler’in psikolojik ihtiyaçları ve Türkiye’nin stratejik yaklaşımıyla ilgilidir.
Hammond’un Kıbrıs’a olan ziyareti askeri üslerle ilgilidir. Son zamanlarda İngiltere, Kıbrıs Cumhuriyeti’ne 200 mil kare olan askeri üslerinin 150 mil karesini geri iade etti. İngiltere Kıbrıs’ta garantor olmak istemiyor. Ama çözümde güneyde kısıtlı bir askeri üsü güvence altına  almak istemektedir.

“Kıbrıs Rum toplumunda muazzam bir değişim var”

Soru: Toplumları ne noktada görüyorsunuz? Sizce toplumlar çözüme ne kadar yakın?

Dionisiou: Anketlere baktığım zaman Kıbrıs Rum toplumunda muazzam bir değişim görüyorum. Toplumun %60’ı “evet” diyor. Kıbrıs Rum toplumunda müzakere sürecine olumlu bir yaklaşım görüyorum. Bu kesin.

Soru: Ne zaman çözüm olmasını bekliyorsunuz?
Dionisiou: Dün.

“Hızlı olmalıyız”

Soru: Gerçekten yakın olduğunu düşünüyor musunuz? Sizce müzakereler nasıl gidiyor?

Dionisiou: İyi gidiyor. Sundukları kadar hızlı değil, ama devam ediyor. Anastasiades ile Akıncı, Nami ile Mavroyannis arasında iyi bir kimya olduğuna inanıyorum. Espen Barth Eide adında mükemmel bir adam var ki hepimiz için nimet çünkü ekonomi biliyor. İlk defa paradan anlayan biri var. Eide çok çalışıyor. İki toplum arasındaki bu iyi modun avantajını kullanmalıyız. İki liderden isteğim en hızlı şekilde çalışmaları, sonbaharın ortalarında, Eylül veya Ekim sonunda insanlara sunacak somut birşeylere ihtiyaç var. Kıbrıs sorununu 1964’ten beri konuşuyoruz, ne yapmamız gerektiğini biliyoruz. İnsanların, ekonominin, fırsat penceresinin dalgasını yakalamak için birkaç ayımız var. Hızlı ve etkili olmalıyız. BM ve AB bize el vermek için hazır. Anayasayı ve yasaları hazırlamak için yapılması gereken pek çok kağıt işi olduğunu anlıyorum ama bunları daha önce defalarca yaptık. Bazı şeyleri yeniden düzenlememiz gerekiyor. Hızlı olmalıyız, hızlı olmalıyız.