Ayşe GÜLER-Feray YALÇUK

Tatlısu’daki seracılar, Hal Yasası’nın bir an önce yürürlüğe girmesi gerektiğini savundu.
Yasa’nın hayata geçmemesi nedeniyle ürünlerin alış ve satış fiyatlarında ‘denge’ oluşturulamadığını dile getiren üreticiler, mağduriyet yaşadıklarını söyledi.
Üreticiler, bir yıl önce Ağustos’ta başlayıp Haziran’a kadar süren üretim döneminde ciddi emek harcadıklarını belirtti.

Verim geçtiğimiz yıla göre daha düşük
Geçtiğimiz yıla oranla bu yılki verimin daha düşük olduğunu ifade eden üreticiler, buna rağmen fiyatların iyi olduğunu söyledi.
Öte yandan kamu görevlisi olup, seracılıkla uğraşan kişilerin bulunduğundan dert yanan üreticiler, “devlette çalışan bazı kişiler, seracılık yapıyorlar. Biz onlar yüzünden sorunlar yaşıyoruz. Bazıları işi bilmiyor, ilaçlama yapıyor. Bu işle geçinen kişiler, yani bizler zora düşüyoruz” şeklinde konuştu.

Girdi maliyetleri çok yüksek
Üreticiler, girdi maliyetlerinin çok yüksek olmasından dert yandı.
“Seracılık yapan kişilere dönüm başına 100 TL veriliyor. Bu oldukça komik bir rakam” diye konuşan üreticiler, “Ciddi paralar harcıyoruz. Teşvikler yetersiz kalıyor. Üreticilere girdi maliyetleri oranında destek verilmeli” şeklinde konuştu.
Üreticiler; seralar için gerekli malzemelerin dışında gübreleme, sulama gibi işlemlerin de pahalı olduğunu belirtti.

Su sorunu yaşanıyor
Su sorunun verim oranını etkilediğini dile getiren üreticiler, bahçelerindeki kuyularla sulama işlemi yapmaya çalıştıklarını ancak bunun yetersiz kaldığını ifade etti.
Bazı üreticiler ise güneş enerjisi ile çalışan sulama sistemi kurarak, su sorununa çözüm bulduklarını anlattı.

ÜRETİCİLER NE DEDİ?

• Ali ÇİL: “Hal Yasası’nın bir an önce yürürlüğe girmesi gerekiyor. Bu sektörün en önemli sıkıntılarından biri budur. Bugün Hal Yasası çıkmadığı için fiyatlarda denge yok. Girdi maliyetlerimiz çok yüksek. Fırtınadan zarar gören üreticiler var. Ancak 2001’den beridir bu üreticilerin zararları ödenmedi. Dönüm başına 100 TL’lik teşvik alıyoruz. Yaptığımız masraflar düşünüldüğünde bu rakam oldukça komik kalıyor. İş gücü oldukça pahalı. Naylonlar pahalı, su pahalı, her şey pahalı. Böyle olunca biz Türkiye ile rekabet edemiyoruz.  Öte yandan herkes kolaylıkla sera kurup, bu alanda hizmet verebiliyor. Bu konuda düzenleme yapılması gerektiğine inanıyorum. En azından sera kurma izni ilgili birliklere verilmelidir. Bunun yanı sıra neye ihtiyaç varsa seracılar o ürünlere yönlendirilmelidir.  Ben 15 yaşından beridir seracılık yapıyorum. 32 senedir bu işle uğraşıyorum. Sular az olduğu için yeterli ekim yapılamadı. Salatalık, domates, biber ve fasulye ekiyoruz.”

• Musa ÇİL: “Bu yıl üretim daha iyi ancak girdi maliyetlerinin yüksekliği bizi ciddi şekilde etkiliyor. Seralar için kullandığımız gübre, naylon, işçilik çok pahalı. Bölgede su sorunumuz var. Seraları sulamak için kuyulardan su çekiyoruz. 2 sene önce güneş enerjisi ile çalışan sulama sistemi hayata geçirdik. Onunla idare etmeye çalışıyoruz. Ancak bu sektöre verilen destekleri yeterli bulmuyorum. Dönüm başına 100 TL teşvik veriliyor. Sizce bu teşvik yeterli mi? Biz bu işi yapabilmek için ciddi emek, zaman ve para harcıyoruz. Girdi maliyetlerine göre üreticilere teşvik verilmesi gerektiğini düşünüyorum.”

• Mithat KARGI(Tatlısu Seracılar Birliği Başkanı): “Hal Yasası rafta kaldı. Üreticilerin gözü bu yasadadır. Ancak adım atılmıyor. Hal Yasası olmamasından dolayı üretici ürettiği ürününü bilmiyor. Marketler istediği fiyatı koyarak satışı yapıyor. Yasa yürürlüğe girse, ürünlerin alış ve satış fiyatı belli olacak. Her şey zincirleme olarak devam edecek. Şu anda hiçbir düzen yok. Aslında üretimde değil, pazarlamada sıkıntı yaşıyoruz. Bu yılki verim, geçtiğimiz yıla oranla daha düşük. Seracılık çok emek istiyor. 1 Ağustos’ta ekime başlıyoruz. 15 Haziran’a kadar seraların içerisindeyiz. 2-3 ay seraları dinlendirdikten sonra yeniden ekmeye başlıyoruz. 5 yıldır teşvik almak için form dolduruyoruz ancak bu desteklerden yararlanamıyoruz. Hal Yasası çıkarsa desteklere ihtiyaç kalmaz.”

• Arif KARGI: “Aylarca seralarda üretim yapmak için uğraşıyoruz. Şu andaki en büyük sıkıntı Hal Yasası’nın hayata geçememesidir. Üreticinin gözü kulağı bu yasadadır. Yasa’nın yürürlüğe girmemesi nedeniyle üretici zor durumdadır.”

• Ali ÇAM: “Girdiler çok yüksek, teşvik yok. Hal Yasası’nın yürürlükte olmaması üreticiyi mağdur ediyor. 4 yıldır bu işi yapıyorum. Domates, biber ve bal kabağı ekiyorum. Bu sene verim normal ancak geçtiğimiz yıla göre düşük. Fiyat yönünden iyi olduğunu söyleyebilirim. Bugüne kadar hiçbir teşvik almadım. Kendi yağımızla kavrulduğumuzu söyleyebilirim. Denetleme yapılıyor ancak daha fazla yapılması gerektiğini düşünüyorum. Sektörde devlette çalışıp, bu işi yapanlar var. Biz onlar yüzünden sorunlar yaşıyoruz. Bazıları işi bilmiyor, ilaçlama yapıyor. Bu sefer sadece bu işle geçinen kişiler, yani bizler zora düşüyoruz.”