Feminist Atölye
info@feministatolye.org

Biz evlendiği halde henüz çocuk yapmamış veya evlenmediği halde sevgilisi ile birlikte yaşayan kadınlar olarak evimizi paylaştığımız erkeklerin ev içi davranışlarına göre 3 kategoriye ayrılabileceğini düşündük.
“Vurdumduymazuslar”: Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin farkında olmayan ya da bu konuyu sorun olarak görmeyen ve kadınlar dışarıda aynı kendileri gibi günde 8 saat çalışıyor olsalar bile ev içi görevlerin de yine kadınlara ait olduğunu düşünen erkekler,
“Üşengeçuslar”: Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin farkında olan ve ev içi görevleri evdeki kadınlarla paylaşması gerektiğini düşünen ancak bu görevleri yine bir kadın tarafından ‘hatırlatılmadıkça’ yerine getirmeyen erkekler,
“Mikemmeluslar”: Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin farkında olan ve ev içi görevleri evlerini paylaştıkları kadınlarla aynı oranda ve hatırlatılmadan yerine getiren erkekler.
Hiçbir bilimsel dayanağı olmayan velâkin ziyadesiyle deneyimlenmiş pratiklerimizden yola çıkarsak, bize öyle geliyor ki yaşadığımız toplumda “Vurdumduymazuslar” çok fazla, “Mikemmeluslar” ise yok denecek kadar azdır. Peki ya “Üşengeçuslar”?
“Üşengeçuslar” grubuna dâhil erkeklerle ilgili sorun, düşünsel seviyede kadın-erkek eşitliğini benimsemiş olsalar dahi bunu pratik davranışlarına yansıtmada başarısız olmalarıdır. Bunun sebebi olarak da evimizi paylaştığımız erkeklerin büyük çoğunluğunun yetiştiriliş süreçlerinde, ev içi emeğin paylaşımına ilişkin bir beklentinin olmamasıdır. Yani başka bir deyişle çocukluktan itibaren ev işlerini nasıl yapması gerektiğine dair öğretilere maruz kalan kadınlar, yetişkin oldukları zaman bu davranışlar açısından otomasyon seviyesine ulaşmış olurken, aynı öğretilere maruz kalmayan erkekler maalesef bu otomasyona ulaşmamış, daha da ötesi mevzubahis işler konusunda oldukça üşengeç olabilmektedir. Bu sebeple de ev içi emeği paylaşmaya dair bir istekleri olsa da bu konuda onları planlama ve yönlendirmede yine kadınlara rol biçtiklerini görüyoruz.
Hâl böyle olunca bir süre sonra aynı evi paylaştığı erkeğe sürekli çöpü boşaltmasını ya da çamaşırları toplamasını “hatırlatan” kadınlar üretiyoruz. Bu hatırlatma görevi de kadına yüklenince yine aslında evi ve eve ait işlerin temel sorumluluğunun kadında olduğu görüşü yeniden üretiliyor. Ayrıca bu organize etme göreviyle birlikte, kadınların sadece fiziksel değil mental yükü de artıyor ve kişisel veya profesyonel gelişim ya da hobiler gibi alanlara ayıracakları zihinsel enerji ve zamanları çalınmış oluyor. Bu saydıklarımıza ek olarak bu “hatırlatma” hâli süreklilik kazandığından, özellikle çiftler arasındaki iletişimin de iki taraf için de can sıkıcı bir duruma girdiğini görüyoruz.
Bahsedilen sıkıntıları çözebilmek ve Üşengeçus erkeklerin Mikemmelus erkeklere dönüşebilmeleri için bir kılavuz hazırladık. Aşağıda ev içerisinde emek gerektiren işlerin ve her iş için yapılması gereken ayrı ayrı görevlerin sıralandığı bir liste bulacaksınız. Ev işlerini gerçekleştirme davranışı otomasyon seviyesinde olan insanlar, bu listedeki görevleri sürekli olarak düşünmekte ve nerdeyse mekanik bir biçimde gerçekleştirmektedirler. Bu listeyi her zaman kendinize göre de uyarlayabilirsiniz. Mikemmelus grubuna katılmak isteyen erkekler veya hayatlarındaki Vurdumduymazsular ile Üşengeçusların dönüşmesini isteyen kadınlar listeden faydalanabilir. Listenin temel amacı, ev içi emeği adil olarak paylaşabilmek için hangi görevlerin yerine getirilmesi gerektiğini erkeklere “hatırlatmaktır”.
• YEMEK
- Hangi yemek pişecek? ( Yani ben bunu her gün düşünmekten biraz yoruldum, bir zahmet sen de düşün)
- Gerekli malzeme var mı? Malzemeler pişirmeye hazır mı? (Örneğin, fasulyenin kılçıkları alındı mı veya donmuş gıdalar çözdürüldü mü? Salata malzemeleri yıkandı mı?)
- Eksik malzeme var ise ne zaman ve kim tarafından alınacak? (Bunları buzdolabının üstündeki listeye yazmak lazım)
- Yemek pişirirken oluşan kirler ve bulaşıklar temizlenmeli ve kaldırılmalı. (Sadece bu iş için günde ortalama 2 saat harcıyorum biliyor musun?)
• BULAŞIK
- Yıkanması gereken ya da makineye yerleştirilmesi gereken bulaşık var mı? (Tezgâha ve tekneye şöyle bir bakınca hemen görülebiliyor )
- Elde mi yıkıyoruz, o zaman bulaşıkları deterjanladığımız müddetçe su kapalı olmalı.
- Bulaşık makinesi doldu mu? O zaman uygun programda çalıştırılmalı. (Deterjanı koyup düğmeye basıyorsun ve incilerin dökülmüyor, ben denedim dökülmedi)
- Bulaşık makinesinde ya da tekne kenarında temiz bulaşıklar mı var? Yerlerine yerleştirilmeli.
- Bulaşık için kullanılan temizlik malzemesi mi bitti? Alışveriş listesine eklenmeli.
• ÇAMAŞIR
- Kirli sepeti dolu mu? Beraber yıkanması uygun olan çamaşırlar makinenin uygun programında yıkanmalı. (Beyazlarla renkliler arasındaki farkı biliyoruz nasılsa değil mi?)
- Çamaşır makinesinde evin başka sakini tarafından kurulmuş program sona mı erdi? (Dışarıda çamaşırları kurutmak için icat edilmiş iki direk ve birkaç sıra ip var)
- Kurumuş çamaşır mı var? Elbette bunları evimizde adına dolap dediğimiz o tahtadan yapılmış kapaklı bölüme yerleştiriyoruz.
- Herkes kendi şahsi eşyalarını kendi yerleştirmeli, evin ortak kullanımı eşyalar (havlu, çarşaf, masa örtüsü gibi) çamaşır yerleştirme işlemini kim yapıyorsa onun tarafından yapılmalı.
- Ütülenmesi gereken kıyafet ve eşyalarda herkes kendi kişisel ütüsünü yapmalı, yine ortak kullanımda olan eşyalar ihtiyaç duyuldukça ihtiyaç duyan kişi tarafından ütülenmeli.
• TEMİZLİK
- Yerlerde toz öbekleri biriktiyse süpürge veya elektrikli süpürge ile alınmalı.
- Dökülen bir şey ya da çamur gibi iz bırakan kirler var ise ıslak paspas ile silinmeli.
- Tozlar masalar üzerine ismimizi yazacak vaziyete gelmeden alınmalı.
- Tuvalet ve banyolar hijyen ihtiyacının gerektirdiği sıklıkta ovulmalı ve ilaçlanmalı.
• DİĞER
- Çöpe attığınız son kâğıt veya çöp ile o çöp kutusu doldu mu? Çöp poşeti değiştirilmeli ve dolu çöp poşeti atılmalı.
- Tuvaletteyken son tuvalet kâğıdı parçasını siz mi kullandınız? Yerine yenisi takılmalı.
- Kullandığınız sabun mu bitti? Şişeyi yeniden doldurabilir ya da yeni bir kalıp sabun açabilirsiniz. Eğer evde hiç yedek sabun kalmadı ise bunu bir ihtiyaç olarak alışveriş listesine yazabilirsiniz.
- Sağda solda toplanması gereken eşyalar mı var? Onları yerlerine kaldırabilirsiniz.
- Kahve yaparken kahve kavanozu mu boşaldı? Yedek paket ile doldurulmalı. Hatta hazır kahve mıntıkasındayken, yakınlarda bulunan şeker ve tuz kavanozları da kontrol edilmeli.
- Evde dışarıdan alınan hizmetler varsa (temizlik, tamir, bahçe bakımı, çocuk bakımı, tüp gaz vs) bu hizmetleri sağlayan kişiler ihtiyaç doğrultusunda aranmalı ve hizmetlerinden ne zaman faydalanılacağı organize edilmeli. Eğer bazı hizmetlerde kesinti ya da ara olacaksa bu ilgili hizmet sağlayıcısına zamanında haber verilmeli.
- Evin ihtiyaçlarına göre periyodik olarak belirlenecek bir zaman diliminde (günlük, haftalık, aylık) alışveriş planlanmalı ve alışverişin gerçekleştirilmesinde sıra ile görev paylaşımı yapılmalı.
Bu listeyi kullanırsanız lütfen deneyimlerinizi bizimle paylaşın.