Kıbrıslı Rum Lider Nikos Anastasiadis başkanlığında önceki gün toplanan siyasi partilerinin liderlerinin, Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis tarafından enerji konusundaki gelişmeler hakkında bilgilendirildiği belirtildi.
Alithia gazetesi “ENI ve Total 7’nci Parseli İstiyor” başlıklı haberinde, Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis’in önceki gün parti başkanlarını bilgilendirmesinden, önümüzdeki aylarda enerji konusunda önemli gelişmeler yaşanmasının beklenmesi gerektiğinin ortaya çıktığını yazdı.
Enerji konulu bilgilendirmenin, Kıbrıs sorunuyla ilgili bilgilendirme çerçevesinde gerçekleştirildiğini kaydeden gazete, bunun, önümüzdeki aylarda enerji konusunda Güney MEB’inde yaşanacak gelişmeler ve 10’uncu parselde iki sondaja hazırlanan Amerikan Exxon Mobil’in de gelişmelerde yer alacak olması arka planda olmak üzere, birçok boyut taşıdığını belirtti.

Afrodit yatağıyla ilgili sözleşme

Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis’in, siyasi partilerin başkanlarını, çok fazla ayrıntıya girmeden, 12’nci parseldeki Afrodit yatağını idare eden şirketlerin sözleşmeleri konusunda ortaya çıkan mesele hakkında bilgilendirdiğini yazan gazete, sözleşmelerin eskidiği göz önüne alındığında, şirketlerin Rum hükümetine, sözleşmelerde değişiklik yapılmaması durumunda, doğal gazın Mısır’daki terminallere taşınması için boru hattı inşa edilmesinin, gerektiği gibi avantajlı olmayabileceği mesajını gönderdiğini bildirdi.
Kıbrıs’ın güneyinin acele kararlar almayacağını, çünkü doğal gaz piyasasındaki olguların son beş yıldır değiştiğini bildiğini kaydeden gazete, güneyin elde edeceği kazanca bağlı olarak sözleşmelerde değişiklikler olması gerektiğini hissettiğini, öte yandan kazancın mevcut sözleşmelere göre az olacağını yazdı.
Gazete, petrol fiyatlarının uluslararası anlamda düştüğünü ve bunun hidrokarbon sektörüyle uğraşan şirketlere olumsuz yansımaları bulunduğunu da ekledi.

Eni ve total
Siyasi parti başkanlarının önceki günkü toplantısı sırasında, Fransız Total şirketinin ilgisinin muazzam olmaya devam ettiğinin açıklığa kavuşturulduğunu da belirten gazete, şirketin Kıbrıs Rum hükümetine iletilen planlamasına göre, Total şirketinin İtalyan ENI şirketinin iştirak ettiği tüm parsellere katılmakla ilgilendiğini, çünkü iki şirketin mükemmel iş birliğine sahip olduğunu belirtti.
Fransız şirketinin, 6, 11 ve (Hükümetten onay beklenen) 8 numaralı parsel haricinde diğer parsellerde de iş birliğinde bulunmak için son günlerde ENI şirketiyle temas içerisinde olduğunu yazan gazete, Total’in hedefinde, dört ay önce Türkiye’nin ENI şirketinin sondaj yapmasını engellediği iddia edilen 3 numaralı parselin de bulunduğunu bildirdi.

7’nci parsel
Total’in ENI şirketiyle birlikte, ruhsatlandırılmamış başka parsellerle de ortaklaşa ilgilendiklerini kaydeden gazete, bunlardan birinin 7’nci parsel olduğunu belirtti.
Bu parsele büyük ilgi duyulmasının sebebinin, araştırmalardan çıkan tüm unsurların, 6’ncı parseldeki “Kalipso” yatağının 7’nci parsele de uzanması olduğunu vurgulayan gazete, şirketlerin, “Kalipso” yatağının yakınında başka büyük bir yatak bulunması olasılığının yüksek olduğunu düşündüklerini, bu yüzden bahse konu parseli de almak istediklerine işaret etti.

Parsellerin ruhsatlandırılması için yeni tur ihaleye çıkılması
Ancak bunun olması için, parsellerin ruhsatlandırılması amacıyla yeni tur ihaleye çıkılması gerektiğini ve bunun 4’üncü tur izinler olacağını kaydeden gazete, Kıbrıs’ın güneyinin şu anda kamuoyunda yeni tur ruhsat ihalesine çıkılmasının doğrudan planları arasında bulunmadığını ifade ettiğini ve bunun Kıbrıs sorununun siyasi boyutuyla ilişkilendirilmekte olduğunu belirtti.
Daha da somut olarak, güneyin, Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin diyaloğun yeniden başlaması için yeni bir çaba sarf edildiği bir zamanda, suları bulandırmak istemediği yorumunda bulunan gazete, Türkiye’nin hali hazırda Exxon Mobil şirketinin 10’uncu parselde yapacağı araştırmalara “iyi gözle bakmadığını” da iddia etti.

Prodromu
Haberde, siyasi parti başkanlarının önceki günkü toplantısının ardından, Kıbrıs Rum Hükümeti Sözcüsü Prodromos Prodromu’nun da açıklama yaptığı, Prodromu’nun, toplantıda enerji programındaki gelişmeler konusunda bilgilendirme yapıldığını söylediği kaydedildi.
Enerji Bakanı Lakkotripis’in, güneyin iştirakçisi olan şirketlerin tek yanlı ilan edilen MEB’deki faaliyetler ve ruhsatlandırılmış şirketlerle yapılan müzakereler konusundaki artan ilgisi aynı zamanda Afrodit yatağının değerlendirilmesi konusunda, detaylı bilgilendirmede bulunduğu bildirildi.
Habere göre Prodromu ise bir soruya yanıtında, enerji konularıyla ilgili olarak, önceki günkü genel bilgilendirmenin ardından, önümüzdeki dönem içerisinde siyasi güçlerin kendi uzmanları aracılığıyla Enerji Bakanlığı ile bakandan verileri alıp, bilgi sahibi olmaları konusunda anlaşmaya varıldığını söyledi.
Afrodit yatağının değerlendirilmesiyle ilgili meselenin iki boyuta sahip olduğunun bilindiğini de ifade eden Prodromu, birinci boyutun Mısır’la devletlerarası anlaşma, ikincisinin de ruhsatlandırılmış şirketlerle müzakereler olduğunu izah etti.
Prodromu, enerji programındaki ilerlemelere bağlı olarak kararlar alınması gerektiğini de sözlerine ekledi.

“Kayıp 2,3 milyar Euro”

Politis gazetesi ise “Kayıp 2,3 Milyar Euro ve Öneri Reddedildi- Afrodit’le İlgili Müzakereye Doğru- Şirketlerin Önerisi Kabul Edilseydi Afrodit Sözleşmesi Hepsinden Kötü Olacaktı” başlıklarıyla yayımladığı haberinde, tek yanlı olarak ilan edilen MEB’deki 12’nci parselde bulunan Afrodit yatağıyla ilgili sözleşme konusundaki bir habere yer verdi.
Buna göre gazete, Afrodit yatağında iş birliği bulunan Noble-Shell ve Delek şirketlerinin, yatakla ilgili gelir paylaşımı sözleşmesinde değişiklik yapılması konusundaki önerisinin devlet tarafından kabul edilmesi halinde, devlet için gelir kaybının teorik olarak 2,3 milyar Euro’ya yaklaşacağını kaydetti.
“Elindeki bilgilere dayanarak”, Lakkotripis’in siyasi parti başkanlarını dün bu hususta da bilgilendirdiğini yazan gazete, Lakkotripis’in yukarıdaki hesaplamanın, 2022 yılında ham petrolün, varil başına 60 dolara satılacak olması varsayımına dayandığını açıklığa kavuşturduğundan söz edildiğini belirtti.
Gazete, Lakkotripis’in, şirketlerin önerisinin reddedildiğini kesin bir dille söylediğini ve güney hükümetinin tezinin, Afrodit yatağındaki rezervlerin değerlendirilmesiyle ilgili ortak yararlı bir formül bulunması için şirketlerle müzakereye girilmesi gerektiği şeklinde olduğunu aktardı.
Gazete, siyasi partilerin çoğunluğunun, şirketlerle müzakerelerin başlamasına olumlu baktıklarından söz edildiğini de ekledi.
Fileleftheros gazetesi ise “Doğal Gazla İlgili Sıkı Pazarlık- Afrodit’ten Elde Edilecek Gelir Konusunda Sıkı Pazarlık- Noble’nin Gelir Paylaşımı Değişikliği Önerisine Hayır, Müzakereye Evet” başlıklı haberinde, Afrodit yatağıyla ilgili gelir dağılımı sözleşmesinde değişiklik yapılmasını isteyen Noble-Shell ve Delek şirketlerinin gerekçesinin, mevcut paylaşım formülleriyle birlikte, yatağın geliştirilmesine yatırım yapamadıkları şeklinde olduğunu iletti.
Siyasi parti başkanlarının bilgilendirildiği üzere, Noble şirketinin değişiklikler konusunda kendi önerilerini sunduğunu yazan gazete, şirketlerin bu önerilerle birlikte güney, 2’nci ve 3’üncü tur ruhsat ihaleleri sırasında yapılan paylaşım sözleşmeleri prototipinde olmak üzere, kendi anlaşmalarını yapmak istediklerini belirtti.
Gazete “elindeki bilgilerin”, mevcut koşullarla ve paylaşım sözleşmesi temelinde, Afrodit yatağının büyüklüğü de göz önüne alınarak, güney hükümetinin 20 yıllık gelir olarak, 19 milyar Euro para toplaması gerektiğinden söz edildiğini belirtti.
Güney hükümetinin kabul ettiği değişikliklerle kayıpların yüzde 10 civarında olacağını yazan gazete, öte yandan Noble-Delek-Shell şirketlerinin ise devletin gelirlerinin yüzde 20 oranında azalacağı değişiklikler istediğini ekledi.

Exxon Mobil’den de başka parsellere ilgi
Gazete “elindeki bilgilere” dayanarak, siyasi parti başkanlarının Fransız Total şirketinin ENI şirketiyle 9, 2 ve 3 aynı zamanda 5 ve 7 numaralı parsellerde iş birliğinde bulunmakla ilgilenmesinin dışında, Amerikan ExxonMobil’in de halihazırda gayri resmi olarak Kıbrıs’taki varlığının genişletilmesiyle ilgili herhangi bir sürece katılmakla ilgilendiğini de ekledi.