Haftalık Kathimerini’nin New York çıkışlı haberi…

BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin sunduğu öneri ile müzakerelerin yeniden başlaması formülünün bulunmasının ardından Güney Kıbrıs Başkanı Nikos Anastasiadis ve ekibinin BM Genel Kurulu çerçevesindeki New York temaslarına “eli-kolu serbest” başlayacağı haber verildi.
Haftalık Kathimerini New York çıkışlı haberi “Başkan Yüklü Bir Gündemle New York’ta... Kerry ve Biden’le Görüşmelerinde Öncelik İkili Konularda...2 Milyar Doların Üzerinde Amerikan Yatırımı” başlığıyla verdi.

“Bir sonraki aşama için uzlaşı formülü bulundu”
Espen Barth Eide’nin, Kıbrıs Rum tarafının “elini kolunu serbest bırakan” formülün görüş ayrılıklarının kaydedilmesi ve BM’nin sunacağı önerilerle bunların üzerine köprü kurulması önerisi olduğunu belirten gazete, bu gelişme ile artık müzakerelerin bir sonraki aşaması için bir uzlaşı formülü bulunduğunu yazdı.

Gazete artık benzer durumlarda alışılageldiği gibi, çıkmaz olmaması için iki tarafa baskı yapılmasına gerek kalmadığına işaret etti ve bu nedenle Genel Sekreter Ban’ın her iki lidere de siyasi irade ve cesaret göstermeleriyle ilgili kurumsallaşmış tavsiyelerini tekrarlayacağını belirterek özetle şöyle devam etti:

“Genel Sekreter’in, ‘al-ver’den bahsederek geçen Salı günü yaptığı faulün ardından Sözcüsü’nün yaptığı ve Lefkoşa’da memnuniyet yaratan izahat, müzakerelerin bundan sonraki aşamasının nasıl başlayacağının çerçevesini teşkil edecek.

İki liderin Norveçli Özel Danışman’la vardığı formül de bir o kadar tatmin ediciydi. Hükümet kaynakları ‘Önerinin Sayın Eide’den gelmesi olumluydu, çünkü bizim taraf yapsaydı, Kıbrıslı Türk lider tarafından reddedileceği kesindi’ ifadesini kullandı.

Bunun ötesinde Başkan Anastasiadis ve Ban Ki Moon’un (Eide’nin huzurunda) Pazartesi gece yarısı yapacağı görüşmede bizim tarafın, prosedürün bazı Güven Yaratıcı Önlemler’le paralel yürümesinin - Türk tarafı tam bir isteksizlik gösteriyor- ne kadar önemli olduğunu vurgulayacağı kesindir. Anastasiadis aynı konuyu Pazartesi günü Ban’la görüşmesinden önce bir araya geleceği Güvenlik Konseyi daimi üyelerine de aktaracak.

Müzakere prosedürünün devre dışı kalması Başkan Anastasiadis’in Amerikan Dışişleri Bakanı John Kerry ve Cuma günü de Başkan Yardımcısı Joe Biden ile yapacağı üst düzeyli görüşmelerde ikili konular üzerinde odaklanılmasına yardımcı oluyor.

Kıbrıs Rum-ABD ilişkilerini “Enerjiden savunma ve ekonomiye yayma hedefi”

Biden’ın ziyaretinden ve Kıbrıs’ın ABD’nin stratejik ortaklığına yükselmesinden sonra Lefkoşa ilişkilerini somutlaştırmayı ve enerji konularının ötesinde savunma ve ekonomik işbirliği konularına da yaymayı hedef belirlemişti. Hükümet önümüzdeki 8-12 ay içerisinde aralarında Savunma Bakanı’nın da bulunduğu Kıbrıslı yetkililerin üst düzey ziyaretlerde bulunmalarını arzuluyor.

Bunun paralelinde Doğu Akdeniz havzasındaki hidrokarbon yataklarıyla ilgilenen enerji devlerinin ciddi kararlar alması ve Kıbrıs’ın rolüyle ilgili görüntünün netleşme zamanı da yaklaşıyor, altyapı çalışmaları için 10 milyar doların üzerinde Amerikan yatırımı istenebilir.

ABD Dışişleri Bakanlığı bürokrasisi Anastasiadis ile Dışişleri Bakanı John Kerry’nin görüşmesinde ısrarlı davranıyor. Bu görüşmede Kerry’nin şahsi ilgisini Kıbrıs’ı ziyaret arzusunu tekrarlaması bekleniyor. Kerry’nin Ankara’da Recep Tayyip Erdoğan ve Ahmet Davutoğlu ile yaptığı görüşmelerden edindiği izlenimlerine ilişkin değerlendirmesi de bir o kadar merakla bekleniyor.

Anastasiadis-Biden görüşmesi Lefkoşa açısından, Amerikan Başkan Yardımcısı’nın Kıbrıs ziyaretinin devamı niteliğindedir. BM binası içerisinde gerçekleşecek ve uzun sürmeyecek olmasına karşın Anastasiadis’e, Biden ve Amerikan hükümeti de isterse, iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesi konusunu açma ve bölgedeki gelişmelerin Kıbrıs’ın Amerikan projelerindeki rolünü (idame mi ettirdiğini mi, yoksa değiştirdiğini mi) netleştirme olanağı verecek. Bu görüşme ayrıca, Biden’ın -Amerikalı soydaşlarımıza, yapmak istediğini söylediği gibi- Kıbrıs sorununda şahsen rol oynayıp oynamayacağının netleştirilmesine de fırsat verecek.”

Anastasiadis ABD’nin 2 ve 3 numaralı adamları ve El Sisi ile görüşecek

Alithia sürmanşetten verdiği “Birinci Planda El Sisi ve Derinde Kerry ve Biden” başlıklı haberinde, Anastasiadis’in bu akşam varacağı New York’ta bir hafta içerisinde ABD’nin iki ve üç numaralı adamlarıyla ve bütün Batılıların destek vermek istediği Mısır Devlet Başkanı ile görüşeceğini yazdı.
Bugün terör ve enerjinin ABD’nin iki büyük önceliği haline geldiğine, Kıbrıs ve Mısır’ın da ABD için Doğu Akdeniz’deki iki kilit ülke olduğuna dikkat çeken gazete ve Anastasiadis’in Mısır Devlet Başkanı Sisi ve ABD Dışişleri Bakanı Kerry ile yapacağı görüşmelerin önemine vurgu yaptı.

Obama ile 2015 başlarında Beyaz Saray’da...

Gazeteye göre, Anastasiadis’in 2015 başlarında bakanlar kurulu eşliğinde Beyaz Saray’a gitmesi ve ABD Başkanı Barack Obama ile görüşmesi için perde gerisinde büyük bir çalışma ve hazırlık yapılıyor. Bu görüşme sırasında terör, güvenlik, enerji, ekonomi, uluslar arası ilişkiler, dış politika ve Kıbrıs sorunuyla ilgili önemli anlaşmalar açıklanması bekleniyor.

Gazete Anastasiadis-Obama görüşmesinin birinci plan olduğunu, ikinci planın ise ABD’nin son aylarda başrol oynamakta olduğu Kıbrıs müzakereleriyle ilgili olduğunu, Anastasiadis’in Kerry, Biden ve Ban Ki Moon’un bu konuda söyleyeceklerini merakla beklediğini vurguladı, özetle şunları da ekledi:
“Daha önce binlerce kez söylendiği gibi Amerikalılar Kıbrıs sorununa hidrokarbonlar ve terör/bölgedeki siyasi istikrar nedeniyle yeniden müdahil oldu. Mısır herkes açısından ilgi alanı ve Kıbrıs MEB’inin 12 numaralı parselindeki doğal gazı satın –çok yakında- alabilir. Teyit edilmiş doğal gaz miktarı şu anda terminal için çok azdır (böyle bir yatırım sürdürülebilir olmaz) ancak Mısır-Ürdün için tatmin edicidir. İsrail de bu senaryoya sıcak bakıyor görünüyor – 12 numaralı parselde hak sahibi olan şirketleri buna katılıyor. Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis geçen Perşembe günü Meclis Başkanı Yannakis Omiru’ya enerji konularıyla ilgili bilgi verdi. Omiru görüşme sonrasında ‘Ürdün, enerji konularında Kıbrıs Cumhuriyeti’nin stratejik ortağıdır’ dedi.
Başkan Anastasiadis Mısır Devlet Başkanı Abdel Fatah El Sisi ile 23 Eylül Salı günü -ABD Dışişleri Bakanı ile görüştükten sonra ve Başkan Yardımcısı Biden ile görüşmesinden önce- görüşecek. El Sisi’nin yakın zamanda Kıbrıs’ı ziyaret etmesi bekleniyor. On beş gün önce –Kerry’nin Orta Doğu gezisi sırasında- Mısır Devlet Başkanı, Anastasiadis’in geçen aralık ayındaki Kahire ziyareti sırasında Kıbrıs ile Mısır arasında imzalanan ortak hidrokarbon yataklarından müşterek istifade anlaşmasını onadı.”

(TAK)