Feminist Atölye (FEMA)

Son günlerde ülkemizde gebelik sonlandırma ile ilgili yürütülen tartışmalar dolayısı ile bu haftaki sayfamızda dünyadaki gebelik sonlandırma politikalarına ışık tutacak bir çalışma paylaşıyoruz. Birçok farklı kaynaktan derlenen ve aşağıdaki tablolarda da dökümünü görebileceğiniz verilerden hareketle 196 ülke arasında:

• Kadının hayatını kurtarmak amacıyla gebeliğin sonlandırılmasına izin veren ülke sayısı 189. Sudan ile ilgili bilgilere ulaşamadığımız için, geriye kalan 6 ülkenin hiçbir hal ve şartta, yani hamilelik dolayısı ile kadın ölecek olsa dahi, gebelik sonlandırmaya izin vermediğini görüyoruz. Bu ülkeler El Salvador, Şili, Dominik Cumhuriyeti, Nikaragua, Vatikan ve Malta. Erişebildiğimiz kaynaklardan edindiğimiz bilgiler, bu ülkelerdeki dinsel bakış açısının gebelik sonlandırmayı bir kadın hakkı olarak görmemesinden kaynaklandığını gösteriyor.
• 134 ülkede kadınların fiziksel sağlığını korumak amacıyla gebelik sonlandırılabilirken, 126 ülkede kadınların metal sağlığı ve ruhsal durumunu korumak amacıyla gebelik sonlandırılabiliyor.
• 99 ülkede tecavüz veya ensest sonucu oluşan gebeliklerin sonlandırılması yasal olarak düzenlenmiş durumda.
• Fetüsün zarar görmesi veya bir anomali taşıması sonucunda gebelik sonlandırma hakkını veren ülkelerin sayısı 108.
• Ekonomik veya sosyal gerekçeleri gebelik sonlandırmak için meşru gerekçeler olarak gören ülkelerin sayısı 68,
• Gebelik sonlandırmanın tamamen bir kadın hakkı olarak görüldüğü ve herhangi bir gerekçe ile gebelik sonlandırılmasını düzenleyen ülke sayısı 58.
• Avrupa ülkeleri, başta Fransa, Almanya, Yunanistan ve Rusya olmak üzere, herhangi bir gerekçe ile gebelik sonlandırılmasına en çok izin veren ülkeler. İrlanda anayasal olarak kürtajı yasaklamış olmakla birlikte kadının hayati risk taşıdığı durumlarda gebelik sonlandırılmasına izin veriyor. Malta, Andorra ve San Marino ise gebelik sonlandırma konusunda en katı olan Avrupa ülkeleri.
• Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde annenin hayati risk yaşaması gebelik sonlandırmak için bir gerekçe olarak kabul ediliyor. Buna mukabil 18 ülkeden sadece 4 ülke ensest veya tecavüz sonucu oluşan gebeliklerin sonlanmasına izin veriyor. Bahreyn ve Tunus bu coğrafyada en özgürlükçü yasalara sahip iki ülke… Her iki ülkede de herhangi bir neden ile gebelik sonlandırmak mümkün.
• Kuzey Amerika ülkeleri (ABD, Kanada ) gebelik sonlandırmayı herhangi bir koşula bağlamazken, Latin Amerika ülkeleri bu konuda en muhafazakar ve katı yasaklara sahip ülkeler.

Ülke bazında ayrıştırılmış tablo

Aşağıdaki tabloda mor renk ile renklendirilen bölümler gebelik sonlandırma ile ilgili sütün başlığında bulunan gerekçenin adı geçen ülkede yasal olarak kabul edildiğini, sarı renk ile renklendirilen bölümler ise bu gerekçenin yasal düzeyde mevcut olmadığını ifade ediyor.