‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’ yasallaştı, kocaman projenin ilk adımı atıldı

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’nin kurulmasına ilişkin Yasa Tasarısı Meclis Genel Kurulu’nda ‘Oybirliği’ ile onaylandı…

Toplumsal cinsiyet eşitliği derken, bahsedilenin bir “demokrasi meselesi” olduğunun altını çizen CTP-BG Lefkoşa Milletvekili Doğuş Derya, sadece kadın haklarından ibaret olmayan, aynı zamanda toplumsal cinsiyetinden dolayı ayrımcılığa uğrayan tüm kişilere hizmet verilmesi mücadelesi olduğuna vurgu yaptı.

Meltem SONAY

CTP-BG Lefkoşa Milletvekili Doğuş Derya, geçtiğimiz gün Meclis Genel Kurulu’nda oybirliği ile onaylanan ‘Reform’ niteliğindeki ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’nin detaylarını aktardı.

Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı  ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’, kocaman bir proje…

Toplumsal cinsiyet eşitliği derken, bahsedilenin bir demokrasi meselesi olduğunun altını çizen CTP-BG Lefkoşa Milletvekili Doğuş Derya, sadece kadın haklarından ibaret olmayan, aynı zamanda toplumsal cinsiyetinden dolayı ayrımcılığa uğrayan tüm kişilere hizmet verilmesi mücadelesi olduğuna vurgu yaptı.

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’nde daha önce Kadın Çalışmaları Dairesi’nde öngörülmeyen bir sürü mekanizma öngörüldüğüne işaret eden Doğuş Derya, Kadın Çalışmaları Dairesi’nin iyi niyetli bir çalışma olmasına karşın, o dönemin koşulları çerçevesindeki bir takım ihtiyaçlara cevap vermek üzere düşünüldüğünü belirtti.

Derya, aradan geçen 12 yıl içerisinde gerek uluslar arası sözleşmeler, gerekse de yavaş yavaş toplumda görülmeye başlanan bir takım sorunların, şiddetten, kadınların istihdamındaki düşük oranlar, toplumsal düzenlemeler düşünülerek bir takım kurumsal düzenlemelerin yapıldığını kaydetti.

Daire’de neler olacak?..

Ekonomi, Planlama ve Eğitim Birimi

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’nin 2 birimi olacağına işaret eden Derya, bunlardan birinin Ekonomi, Planlama ve Eğitim Birimi olduğunu belirtti.
Derya, bu birimin gerek kadınların işgücüne katılımının desteklenmesi için gerekli plan ve projelerin geliştirilmesi, kadın kooperatifçiliğinin geliştirilmesi, özel sektör ve kamuda mobbing ve bunun gibi ayrımcı bir takım uygulamaların ortadan kalkması için çalışacağını ifade etti.

Doğuş Derya, birimin, toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı bütçeleme politikaları ile ilgili gerekli plan ve projeleri de yapacağına işaret etti.

Şiddeti Önleme ve Ayrımcılıkla Mücadele Birimi…

Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’ne bağlı diğer birim ise, Şiddeti Önleme ve Ayrımcılıkla Mücadele Birimi…

Bu birimin, aynı zamanda kısa adı ŞÖDAM olan danışma merkezleri, sığınma evleri ve telefonla yardım hattıyla paralel bir şekilde çalışacağına işaret eden Derya, şiddete maruz kalan kişilerin başvurdukları polis ve hastanelerde de Şiddete Müdahale Birimleri’nin (ŞİM) kurulmasının öngörüldüğünü belirtti.

Birimlerin birbirlerine raporlarla bağlı çalışacağını belirten Derya, raporlarda elde edilen bulguların da hem kamuoyu ile paylaşılacağı bir internet sitesinin yanı sıra, gerekli önlemlerin bu bulgular üzerinde alınabileceği bir sistemin de kurulacağını kaydetti.

Şiddet uygulayan erkekler de önleyici müdahale programlarına dahil edilecek

Derya, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi’nde, şiddeti uygulayan erkeklerin de önleyici müdahale programlarına dahil edilerek, şiddet eğilimlerinden uzaklaşmalarını sağlayacak bir takım plan ve projelerin yürürlüğe girmesinin de yasa kapsamında olduğuna vurgu yaptı.

Sivil Toplum Örgütleri de ‘Danışma, İzleme Konseyi’nde

En önemli noktalardan bir tanesinin, sivil toplum örgütlerinin de bir konsey şeklinde dairede yer alması olduğuna vurgu yapan Doğuş Derya, ‘Danışma, İzleme Konseyi’nin dairenin faaliyetlerini izleme görevi de üstleneceğine işaret etti.

Bunun yanı sıra Konsey’in belli plan ve projeleri devlet- sivil toplum işbirliğinde yapmayı da sağlayacağını belirten Derya, Konsey’de sivil toplum örgütlerinin yanı sıra, siyasi partiler, üniversitelerin kadın araştırmaları merkezleri ve belediyelerde kurulan ve toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili çalışma yürüten birimlerin de olacağını ifade etti.

--------------------------------------------------------------------------------------------

Eylem planını, Toplumsal Cinsiyet Çalıştayı hazırlayacak

İki yılda bir düzenlenecek Toplumsal Cinsiyet Çalıştayı’na da değinen Derya, “Avrupa’nın birçok ülkesinde bugün belli plan ve politikalar yürürlüğe girmeden önce ‘eylem planları’ çıkarılır ve daha sonra o eylem planlarına göre yürürlüğe konur. Çalıştay da bu eylem planlarını çıkarak yer olacak” şeklinde konuştu.

Derya, Devlet Planlama Örgütü’nden, bakanlıklardan gelecek temsilcilere, sivil toplum örgütlerinden, sendikalara, medya mensuplarına birçok kesimden kişinin katılacağı Çalıştay’da, bu temsilcilerin kendi alanlarında gördükleri eşitsizlikler, ayrımcılıkların atölyeler şeklinde çalışılıp eylem planı çıkarılacağını aktardı.

Doğuş Derya, dairenin izleyeceği eylem planını bu çalıştayın çıkaracağına işaret ederken, konseyin de izlerken bu eylem planına bakacağını belirtti.

Üç bakanlıkta, 3 ‘Cinsiyet Odak Noktası’

Üç bakanlıkta daireye bağlı ‘Cinsiyet Odak Noktaları’nın olacağını da aktaran Derya, bunlardan birinin Eğitim Bakanlığı olduğunu belirtti.

Eğitim Bakanlığı’ndaki odak noktasının, bakanlığın cinsiyet eşitliği çerçevesinde bir takım işler yapmasını teşvik edeceğine işaret eden Derya, “Mesela okullarda okutulan müfredatın ayrımcı olmayan, insan hakları çerçevesinde düzenlenmiş, şiddet içermeyen, cinsiyet rollerini çocuklara küçük yaşta vermeyen daha demokratik bir eğitim müfredatı olmasını sağlayacak” şeklinde konuştu.

Diğer Cinsiyet Odak Noktaları’nın da İçişleri ve Maliye Bakanlıkları’nda kurulacağını belirten Doğuş Derya, İçişleri Bakanlığı’ndaki birimin kadın dostu belediyeciliğin yürürlüğe girmesini teşvik edecek bir takım çalışmaların yanı sıra, yurtdışında çalışmaya getirilen kadınlarla ilgili önlemlerin alınması için de çalışacağını belirtti.

Derya, Maliye Bakanlığı’ndaki birimin ise, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme denen politikaların, bütçeler oluşurken bütçe planlanmasına dahil edilmesini sağlayacağını ifade etti.

İlk defa bütçede pay!

Kadın Çalışmaları Dairesi’nin belirli bir kadrosu olduğunu ve kadro sayısı olarak onun üzerinde çok fazla bir şey eklenemediğini de belirten Doğuş Derya, ilk defa toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili, dairenin teşkilatlanması için bir bütçe talep edileceğini ifade etti. Bütçe görüşmeleri esnasın ilgili bütçenin de ayrılacağını belirten Derya, 2015 yılı başından itibaren yavaş yavaş yürürlüğe konulacağı öngörüsünü de ifade etti.

Dairede çalışacak personelin, belirli konularda uzmanlarmış kişiler olacağına da vurgu yapan Derya, dairede öngörülen personel sayısının ise 42 olduğunu kaydetti.

“Çok büyük ihtiyaç olan bir alan”

“Buranın bir istihdam kapısı olarak görülmesini veya kamuya yeni personel alınacak, gereksiz bir yığılma yaşanacak bir yer olarak algılanmasını istemiyoruz. Çünkü bu hakikaten çok büyük ihtiyaç olan bir alan” diyen Derya, devlete en az maliyetle, en iyi hizmeti verebilecek bir personel yapısının öngörüldüğünün de altını çizdi.

Derya, Daire’nin belli birimlerine de kamu içinde atamalar yapılabileceğini belirtti.

“Çalışma 2008’de başlamıştı…”

Çalışmanın 2008 yılında başladığını anımsatan Doğuş Derya, çalışmaya katkı koyan çok geniş tabanlı bir kesim olduğunun da altını çizdi.

“Fikir olarak 2008’de CTP Kadın Örgütü Başkanı Emel Kişi’nin inisiyatif almasıyla başladı” diyen Derya, daha sonra Akova Kadınlar Derneği’nden, Sosyal Riskleri Önleme Vakfı’na, Yurtsever Kadınlar Birliği’nden, Üniversiteli Kadınlar Derneği’ne, Feminist Atölye, Baraka, siyasi partilerin kadın örgütlerine çok geniş katılımlı bir çalışma yapıldığının altını çizdi.

Dairenin daha önde uygulanmış bir model olmadığı için yürürlüğe girdiği andan itibaren etkisinin de görüleceğine ilişkin inancını belirten Doğuş Derya, çok uzun süredir ertelenen ve önem verilmeyen mesele ile ilgili kadın hareketinin 1990’da bu yana uğraştığını da hatırlattı.

Çalışmayı tarihin bir parçası olarak gördüğüne vurgu yapan Derya, uygulama aşamasında ortaya çıkabilecek eksikliklerin de giderilebileceğini, çalışmanın sosyal hizmet alanının genişletilmesinde ve geliştirilmesinde iyi bir örnek olarak katkıda bulanacağına inandığını ifade etti.