Bir yemeğe davetliydim, hafta sonu.

Yine Kıbrıslı dostlar, adanın her yanından, yine birlikte…
Çocuklarım, farklı bir dili konuşan Kıbrıslı dostlarla ilk kez buluşmuyordu.
Yine de, aklımın ucundan onlara hatırlatmak geçmişti, dil farkına bakmaksızın, herkesle iletişim kurmaları yönünde…
Bunun için çok geç kalmıştım (!)
Çünkü bu iletişim çocuklar arasında çoktan kurulmuştu bile.
Bir futbol topu verdik ve onlar, oynamaları için baş başa bıraktık.
Büyükler, mangalın başına geçmiştik.
Bir yandan şiş kebapları ile ilgileniyor, eski tanıdıklardan konuşuyor, Kıbrıs sorunu için dertleşiyorduk.
Yurdumuz için neyin iyi, neyin kötü olduğunu anlamaya çalışıyorduk.
Şiş kebaplar kömürün ateşinde usul usul pişerken, zivaniya da yavaş yavaş ortamı rahatlatıyordu.
Göz ucuyla çocuklara bakıyordum.
Birlikte, uyum içerisinde oynarlar mı diye endişem vardı.
İlk başta kararsızdılar. Gruplar “kardeş kardeşe” ayrılmıştı.
Ancak çocukluğun dışa vurması çok uzun sürmemişti.
Arkadaşımın küçük yazlık evinin önündeki bahçeden, çocuk sesleri ve gülüşler yankılanıyordu.
Bir süre önce arkadaşım Eleni ile yaptığım sohbeti anımsadım.
Oğlu, ergenliğe yeni girmişti.
Kıbrıs sorununu yönelik zor ve ısrarlı soruyor soruyordu, şaşkındı.
Sorunun asıl sebebini keşfetmiş, kabullenmek ile arzularını dengelemek arasında bocalamış, bunu kızgınlık yansıtmıştı.
“Onunla konuşmakta geç kaldın” demiştim, arkadaşıma…
Özellikle de bölücü, ötekileştirici tanımları terk etmesini istemiştim.
Sana yanlış cevap verdim Eleni!
Bunun bilincine, çocukların bahçede kayıtsız şartsız oynadığını gördüğümde vardım.
Bir sonraki yemeğe, oğluna bunu göstermen için seni de çağıracağım.
Hepsi de aynı dili konuşmuyorlar.
Ama endişelenmeyin. Buna ihtiyaçları yok.
Ne hakemliğe ihtiyaçları var, ne de büyükleri tarafından ‘arabuluculara’…
Onlar kinin ve nefretin zehrinden, ayrımcılıktan arındırılmış çocuksu ruhları ile biz de yol gösteriyorlar…
İsteğimiz Kıbrıs için... Düşlediğimiz gelecek için...
Yeniden birleştirilmiş bir ülkede yaşamak için geçmişin yanlışlarını silmek, o acı tecrübeleri ortadan kaldırmak elimizden gelmiyor olabilir.
Ancak, çocuklarımızı olumsuz duygulardan arındırmak şansımız var.
Kimileri bana yine “romantik” diyebilir.
Sorun yok, desinler…
Onca gerçeği kurban verdiğimiz bu adada, çocuklarımızın masumiyetini de kurban etmeyelim.
Eğer bu romantizm ise, o zaman evet, ben romantiğim. Ve değişmek de istemiyorum.
…
Bir çocuğun rüyasıdır barış.
Bir annenin rüyasırdır barış.
Ağaçların altından, aşkın sözleridir barış.

(Yannis Ritsos'un "Barış" adlı şiirinden)

----------------------------
Yunancadan çeviri: Gücem Sert
----------------------------

Τα παιδιά στο περιβόλι

Την περασμένη Κυριακή, ήμουν καλεσμένη σε ένα τραπέζι. Μαζί με άλλους φίλους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους με τις οικογένειες μας. Δεν ήταν η πρώτη φορά που τα παιδιά μου θα βρίσκονταν με Τουρκοκύπριους, έτσι δεν θεώρησα σκόπιμο να τους κάνω ιδιαίτερη αναφορά για το θέμα. Ήταν βέβαια η πρώτη φορά που θα βρίσκονταν σε μια τόσο μεγάλη ανάμικτη σύναξη.

Η αλήθεια είναι πως με το που κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο, πέρασε από το μυαλό μου πως ίσως να ήταν φρόνιμο να τους είχα προειδοποιήσει ότι δεν θα πρέπει να κάνουν παρέα μόνο με όσους μιλούν Ελληνικά. Αλλά ήταν ήδη αργά.

Αφού έγιναν οι συστάσεις, τους δώσαμε μια μπάλα ποδοσφαίρου και τους αφήσαμε να παίξουν. Οι μεγάλοι, ως γνήσιοι Κύπριοι, σταθήκαμε πάνω από τα κάρβουνα, τσιμπολογώντας από τις σούβλες και συζητώντας αρχικά για τα γνωστά… το Κυπριακό, τις συνομιλίες, πού κόλλησε η διαδικασία, τι πάει και τι δεν πάει καλά σε τούτο τον τόπο.

Κι ενώ η σούβλα σιγοψηνόταν, και η ζιβανία χαλάρωνε τη συζήτηση σιγά-σιγά, η άκρη του ματιού μου ήταν πάντα στραμμένη προς την πλευρά των παιδιών. Είχα έγνοια αν τελικά θα έσμιγαν και θα έπαιζαν όλοι με όλους.

Στην αρχή ήταν διστακτικοί. Οι παρέες χωρίζονταν ανά αδέλφια. Δεν πέρασε όμως πολλή ώρα μέχρι να εξωτερικευτεί η παιδικότητά τους.  Το περιβόλι μπροστά από το μικρό εξοχικό σπίτι του φίλου μου, γέμισε με φωνές, γέλια και παιχνίδια.

Θυμήθηκα την κουβέντα που είχαμε προ καιρού με μια φίλη, της οποίας ο γιος στην αρχή της εφηβείας του, άρχισε τις απορίες για το Κυπριακό. Έκανε όντως δύσκολες και επίμονες ερωτήσεις . Είχε ξαφνικά ανακαλύψει το πρόβλημα και προσπαθούσε να ισορροπήσει συναισθηματικά ανάμεσα στον θυμό, την παραδοχή και τις επιθυμίες. Της είχα πει ότι άργησε να του μιλήσει και την συμβούλευσα να πάρει τα πράγματα από την αρχή, ξετυλίγοντας το κουβάρι και προσπαθώντας να αφαιρέσει τον διχαστικό λόγο που του εμφύτευσαν οι συναναστροφές.

Λάθος απάντηση σου έδωσα Ελένη. Το συνειδητοποιώ τώρα, όσο βλέπω τα παιδιά να παίζουν ανέμελα στο περιβόλι.  Στο επόμενο τραπέζι, θα σε καλέσω και να φέρεις και τον γιο σου. Δεν θα μιλάνε όλοι την ίδια γλώσσα. Αλλά μην ανησυχείς. Δεν χρειάζεται.  Μια μπάλα φέρε μόνο. Δεν θα χρειαστεί ούτε επιδιαιτησία, ούτε διαμεσολάβηση από τους μεγάλους. 

Αυτές οι παιδικές ψυχούλες, απαλλαγμένες από το δηλητήριο του μίσους, του διαχωρισμού, του κομπλεξισμού, μας δείχνουν τον δρόμο. Για την Κύπρο που θέλουμε. Για το μέλλον που ονειρευόμαστε.

Δεν ευτυχίσαμε να ζήσουμε ακόμα σε μια επανενωμένη πατρίδα. Με όσα λάθη μπορεί να βαραίνουν και εμάς και τους προηγούμενους από εμάς. Δεν περνάνε και όλα από το χέρι μας. Και δεν ονειροβατώ. Μπορεί να μην ευτυχίσουμε ποτέ. Στο χέρι μας είναι όμως να απαλλάξουμε τα παιδιά μας από αρνητικά συναισθήματα.

Θα με πουν πάλι ρομαντική. Δεν πειράζει. Όλα τα άλλα τα θυσιάσαμε στον βωμό του ρεαλισμού. Την αθωότητα της ψυχής των παιδιών μας ας μην την θυσιάσουμε. Αν είναι αυτός ρομαντισμός, τότε  ναι, είμαι. Και δεν θέλω να αλλάξω.

«Το όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη.
Το όνειρο της μάνας είναι η ειρήνη.
Τα λόγια της αγάπης κάτω απ' τα δέντρα,
είναι η ειρήνη».
Γιάννης Ρίτσος
Από το ποίημα του «Ειρήνη»