Ercan Havaalanı pistinin genişletilmesi kapsamında bölgedeki 20 bin ağacın sökülerek, başka bir bölgeye taşınacağı iddiaları tartışma yarattı. ÇED raporu olmayan proje ile ilgili mühendisler, ağaçların nakillerinin başarılı olunmayacağını savunsa da 'ağaç taşıma yöntemi' birçok ülkede uygulanıyor.

Ayşe GÜLER

Ercan Havaalanı pistinin genişletilmesi kapsamında 20 bin ağacın sökülerek, başka bir bölgeye taşınmasına yönelik tartışmalar sürüyor.
Orman Mühendisleri Odası Başkanı Can Conkbayır,  böyle bir projenin gerçekleşmesinin mümkün olamayacağını söyledi.
Conkbayır, zeytin, harnup, hurma ve palmiye gibi ağaçlardaki nakil işlemlerinin başarı ile sonuçlanmasına rağmen çam, selvi, kızılçam ve halepçam gibi ağaçlarda başarı sağlanamadığını belirtti.
Söz konusu yöntemin daha önce Tatlısu-Geçitkale anayolu yapımı sırasında denendiğini hatırlatan Conkbayır, Orman Dairesi tarafından ağaç sökme dikme makinesi ile zeytin, çam, selvi gibi ağaçların taşındığını sadece zeytin ağaçlarının naklinin başarılı olduğunu söyledi.
Öte yandan Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Nilden Bektaş ise projenin ÇED raporunun olmadığını belirtti.
Bektaş, yeni tüzüğe göre proje ile ilgili bölge halkının katılımının sağlanması gerektiğini dile getirdi.

-----------------------------------------------------------------------

Ağaç sökme dikme makinesi 273 bin TL’ye alınmıştı…

ORMAN DAİRESİ BÜNYESİNDE 'AĞAÇ TAŞIMA ARACI' VAR!

Orman Dairesi bünyesinde ağaç söküp taşıma özelliği olan bir araç bulunuyor. 
Ağaç sökme dikme makinesi, Merkezi İhale Komisyonu tarafından 30 Kasım 2007 tarihinde 273 bin 125 TL’ye alınmıştı.
Orman Dairesi’ne alınan makine ile, zaruri durumlarında ağaçların zarar görmeden sökülüp, naklinde kullanılması amaçlanmıştı.
Öte yandan 2012 yılında Geçitköy’de su depolama tesisine kaya parçalarının götürülmesi için Hisarköy’deki asırlık zeytin ağaçlarının nakillerde kullanılmak üzere alınan makine yerine dozerlerle sökülmesi tartışma konusu olmuş, gündem yaratmıştı.

------------------------------------------------------------

Orman Mühendisleri Odası Başkanı Can Conkbayır:
“Doğal döngünün ne olacağı masaya yatırılmalı”

Orman Mühendisleri Odası Başkanı Can Conkbayır,  Ercan Havaalanı pistinin genişletilmesi nedeniyle 20 bin ağacın başka bir bölgeye taşınmasının mümkün olamayacağını söyledi.
Conkbayır, zeytin, harnup, hurma ve palmiye gibi ağaçlardaki nakil işlemlerinin başarı ile sonuçlandığını buna rağmen çam, selvi, kızılçam ve halepçam gibi ağaçlarda başarı sağlanamadığını belirtti.
Proje ile ilgili olarak ekonomik getirisi ile doğal döngüsünün ne olacağının masaya yatırılması gerektiğini dile getiren Conkbayır, bu anlamda pistin yapılmasının gerekliliğinin konuşması önemine değindi.
Conkbayır, şu anda pistin doğuya doğru uzatılmasının konuşulduğunu, pistin batıya doğru uzatılması halinde daha fazla dolgu yapılması gerektiğini belirterek,  bu yüzden de tepelerin tıraşlanması nedeniyle çevre tahribatının daha da büyüyeceğine dikkat çekti.
Ağaçların sökülerek, başka bir bölgeye taşınmasına yönelik bilgi de veren Conkbayır, 1 yıl öncesinden sökülmesi planlanan ağaçların çevresinin açılarak, ağaçların adapte olması gerektiğini belirtti.
YENİDÜZEN’e değerlendirmede bulunan Conkbayır, bu işlemlerin tamamlanmasının ardından 1 yıl sonrasında ağaçların taşınabileceğini söyledi.
Söz konusu işlemlerin 2 veya 2,5 metrelik ağaçlarda denenebileceğinden bahseden Conkbayır, bununla birlikte 10 yaşından büyük ağaçlar için nakil işlemlerinin başarılı olamayacağını söyledi.
Bu yöntemin daha önce Tatlısu-Geçitkale arasındaki yol yapım çalışmalarında denendiğini hatırlatan Conkbayır, güzergah üzerinde olan ve başka bir bölgeye nakledilen zeytin ağaçların tutmasına rağmen diğer ağaçların nakillerinin başarılı olmadığını, kuruduğunu söyledi.
Conkbayır, “Ağaçların sökülmesine karşıyız. Ancak pistin yapılması gerekli ise sökülecek ağaçların 2 veya 3 katı büyüklüğünde yeni bir orman oluşturulmalıdır” dedi.

--------------------------------------------------------------------

Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Nilden Bektaş:
“Projenin ÇED raporu yok”

Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Nilden Bektaş, ağaçların taşınmasından çok projenin ÇED raporunun olmamasının konuşulması gerektiğini söyledi.
Bektaş, öncelikle bu raporun hazırlanmasının şart olduğunu belirterek, yeni tüzüğe göre proje ile ilgili bölge halkının katılımının da sağlanması gerektiğini vurguladı.
“Yeni tüzüğe göre ÇED raporuna giren büyük faaliyetler için bölge halkına danışılarak, öyle karar üretilir” diyen Bektaş, bölgede şu an için ne kadar ağacın bulunduğunu bilmediklerini söyledi.
Bektaş, bölgedeki ağaçların taşınıp taşınamayacağına ilişkin uzman görüşü gerektiğini, bunun da ÇED raporunda yer alacağını ifade ederek, “Her ağaç taşınabilir diye bir şey yoktur” dedi.

--------------------------------------------------------------------------

Çevre Mühendisi Mevlüt Avşar Sağlam:
“Nakillerde ağacın türü, boyutları ve yaşı önemli”

Türkiye’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı’nda görevli Çevre Mühendisi Mevlüt Avşar Sağlam, bir ağacın çeşitli amaçlarla, bulunduğu yerden uygun bir şekilde alınması, istenilen bir alana taşınması ve dikilmesiyle ağaç transplantasyonunun gerçekleştirebileceğini söyledi.
Sağlam, ağaçların genel olarak ‘rutbolomo’, ‘balyalama’, ‘kasalama’ ve ‘mekanik ağaç taşıyıcıları’ gibi çeşitli yöntemlerle taşınabildiğini söyledi.
Ağaç transplantasyon çalışmalarında genellikle, yaprağını döken türler ve meyve ağaçları taşınması kolay ağaç türleri olduğundan bahseden Sağlam, genellikle ılıman iklimlerde yapraklı türlerde yaprak döküldükten sonra yani vejetasyon mevsimi dışında, sert iklimlerde ise toprak donmadan ağaçlar sökülüp taşınması gerektiğini söyledi.
Bu konuda bir köşe yazısı yazan Sağlam, dişbudak, karaağaç, ıhlamur, akçaağaç, bazı meşe türleri, kavak, söğüt, mazı, servi gibi pullu yapraklı konifer ve palmiyeler büyük başarıyla taşınan ağaç türlerine örnek olarak gösterilebileceğini belirtti.

Ağaç nakillerinin başarısındaki belirleyici faktörler…
Sağlam, ağaç nakillerinin başarısında genel olarak, ağacın türü, boyutları ve yaşının yanı sıra toprak özellikleri, topografik koşulların önemine dikkat çekti.
Bunun yanı sıra sökülecek ağaçların sağlık durumunun da belirleyici faktör olduğundan bahseden Sağlam, nakil yöntemi ve teknolojik olanakların da göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi.

Aşamalar…
Sağlam, ağaç transplantasyon aşamalarını da anlattı.  5 ana başlık altında toplanan aşamaların ilkinin ‘hazırlık’ olduğunu dile getiren Sağlam, bu aşamada taşınacak ağaçların topraklı taşıyıcı kök çapı belirlenerek, araziye işaretlenmesi gerektiğini söyledi.
Bu durumun topraklı kök çapı ağaçların bulunduğu mekana ve çevresindeki yapılara göre değiştiğini dile getiren Sağlam, taşınacak ağaçların, taşıma işleminden önce 1/3 oranında tepe budamasına tabii tutulması gerektiğini, budama işlemlerinin uzman bir ekip tarafından yapılması gerekli olduğunu belirtti.

Kazı, söküm ve kök çevresinde alınacak tedbirler
Sağlam, ağacın topraklı kök çapı belirlenip arazide işaretlendikten sonra, toprağın nemli olduğu dönemde kazı işleminin başlaması gerektiğini söyledi.
“Belirlenen kök çapının etrafı ağaca zarar vermeyecek şekilde açılmalı, ağaç ve köklerin içinde yer aldığı toprak kütlesini taşımaya hazır hale getirmek için önce ağacın kütlesi, vinç yardımıyla askıya alınmalıdır” diyen Sağlam, şöyle devam etti: “askı sırasında gövdenin zarar görmemesi için askı halatlarının gövdeye temas ettiği yerler çuval bezinden sargılar ile beslenecektir.Toprak kütlesinin taşıma sırasında dağılmaması için de etrafı çuval bezi ve çemberler İle balyalanacaktır”

“Ağaçların boyutlarına ve ağırlıklarına uygun taşıma araçları kullanılmalı”
Transplantasyon aşamasında, ağaçların boyutlarına ve ağırlıklarına uygun taşıma araçları kullanılmasının şart olduğuna dikkat çeken Sağlam, taşıma işi, mekanik ağaç taşıyıcıları veya hareketli vinçler ile yapılabileceğini dile getirdi.

Ağaç dikiminde dikkat edilmesi gerekenler…
Dikimde dikkat edilmesi gereken unsurları da değinen Sağlam, bu aşamadaki en önemli adımın dikim çukurunun hazırlanması olduğunu belirtti.
Sağlam, yapılması gerekenleri şöyle özetledi: “Dikim çukurunun dibine 30 cm kalınlığında organik gübreli toprak konulmalıdır. Dikim çukurunun derinliği kök kitlesinin yüksekliğinden fazla olmamalıdır. Dikim çukuru fazla derin olursa, kök boğazının üstündeki gövde kısmının toprakla örtülmesi sonucu gövdenin çürümesi veya enfekte olması tehlikesi ortaya çıkar. Taşınan toprak kütlesi ile dikim çukuru arasında kalan boşluklar gübreli toprak ile doldurulması gerekir. Bu işlem sırasında toprak içinde boşluk oluşumunu engellemek için gübreli toprağın ince tekstürlü olması, iyi sıkıştırılması ve sık aralıklarla sulanması gerekmektedir”

Son aşama ağaçların bakımı…
Sağlam, sökülerek başka alana dikilen ağaçların hem rüzgardan devrilmelerini önlemek, hem de toprakta oynamak suretiyle tutma başarısını azaltmamak için r en az üç noktadan kuşaklanması gerektiğini sözlerine ekledi.