Didem MENTEŞ

Ülkede özel eczanelerde satışı yasak olan, gebelik sonlandırmada da kullanılan ‘Cytotec’ isimli ilaca yoğun bir talep olduğu ve bazı eczanelerde satışının yapıldığına ilişkin iddialar Sağlık Bakanlığı harekete geçirdi.

Özellikle Girne’de meydana gelen ‘yasa dışı kürtaj’ olayı ve yaşanan dava sürecinin ardından, bazı kadın doğum doktorlarının kürtaj yapmaktan kaçındığı ve bu ilacı hastalara önerdiği ileri sürülürken, söz konusu ilacın bazı eczanelerde gizlice satışa sunulduğu öne sürüldü.

YENİDÜZEN’e konuşan Sağlık Bakanı Faiz Sucuoğlu ile İlaç ve Eczacılık Dairesi Müdürü Mertdoğan Soyalan, bu yönde ihbar aldıklarını doğruladı.

Sucuoğlu: “İhbarlar aldık ancak bir tespit yok”
Konuyla ilgili YENİDÜZEN’e konuşan Sağlık Bakanı Faiz Sucuoğlu, bu yönde ihbarlar aldıklarını doğrularken, bir takım eczanede araştırmalar yaptıklarını ancak herhangi bir bulguya rastlamadıklarını dile getirdi. İlacın özel eczanelerde satışının yasak olduğunu vurgulayan Bakan, hastanelere ve özel kliniklerin başvurusu üzerine ‘ölü bebekleri düşürmek için’ İlaç ve Eczacılık Dairesi’nin ‘izni’ doğrultusunda verildiğini söyledi. ‘Cytotec’ ilacının Güney Kıbrıs’ta yasak ya da kullanılır olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olmadığını söyleyen Sucuoğlu, “Güney’den bu ilacın getirildiğine dair bana bir ihbar gelmedi” dedi. Sucuoğlu, bu ilacın kötü veya yanlış kullanımının tehlikeli olduğuna vurgu yaparak, doktor kontrolünde ve gözetiminde kullanılabilecek bir ilaç olduğuna dikkat çekti.

Soyalan: “3 yıldır özel eczanelerde satışı yasak”
‘Cytotec’ ilacının 3 yıldır özel eczanelerde satışına izin verilmediğini söyleyen İlaç ve Eczacılık Dairesi Müdürü Mertdoğan Soyalan ise ilacın Daire’nin özel izni altında sadece devlet hastaneleri ve özel kliniklere verildiğini ifade etti.
Soyalan, bu yıl hastanelere ve özel kliniklere 28’li hap olarak toplam 137 adet ‘Cytotec’ ilacı verildiğini, bun ilacın 24 paketinin kamu hastanelerinde kullanıldığını aktardı.

Kıbrıs Türk Eczacılar Birliği Başkanı Cevher Cem de bu konuda bilgi aldıklarını ve konuyu İlaç ve Eczacılık Dairesi’ne bildirdiklerini doğruladı.

Mide hapı, gebeliği sonlandırmada da kullanılıyor
Mide rahatsızlığı için kullanılan ‘Cytotec’ isimli ilacın son dönemlerde hamile olup düşük yapmak isteyen hastalar tarafından eczanelerde arandığı iddia edildi. Bazı doktorların bu ilacı tavsiye ettiği ileri sürülürken, bazı eczanelerin ‘yasak’ olmasına rağmen satışının yaptığı öne sürüldü. Özellikle Girne’de meydana gelen ‘yasa dışı kürtaj’ davasının ardından bu yönde bir talebin arttığı ileri sürüldü. Bu ilacın ‘kaçak’ olarak ülkeye sokulabileceği ve satışının yapıldığı da iddialar arasında yer aldı.

CYTOTEC nedir ve ne için kullanılır?
CYTOTEC vücudumuzun doğal olarak ürettiği "prostaglandin" adı verilen maddeye benzer olan misoprostol içerir. Prostaglandinler midede ve barsakta üretilir, mukozanın korunmasına yardımcı olur. CYTOTEC "anti-ülser ajanları" olarak bilinen ilaç grubu içinde yer alır.
CYTOTEC midenizde ya da midenizin boşaldığı yer olan duodenumda ülser oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.

2.CYTOTEC kullanmadan önce dikkat edilmesi gerekenler
Eğer; Gebeyseniz veya gebe kalmayı planlıyorsanız CYTOTEC'i kullanmayınız. Çünkü düşüğe sebep olabilir. CYTOTEC düşüğe sebep olabilir bu sebeple bu ilacı kullanırken güvenilir doğum kontrol yöntemlerini uygulamak çok önemlidir. Doktorunuz hamile kalmanız durumunda oluşacak risklere karşı bilinçli olmanızı sağlayacaktır. Eğer gebe kalmayı planlıyorsanız, bu durumu doktorunuza anlatınız çünkü doktorunuz CYTOTEC yerine farklı bir tedavi uygulayabilir. Hamileyseniz veya hamile kalmayı planlıyorsanız bu ilacı kullanmamalısınız. Tedaviniz sırasında hamile olduğunuzu fark ederseniz hemen doktorunuza veya eczacınıza danışınız.

--------------------

İlaç ve Eczacılık Dairesi Müdürü Mertdoğan Soyalan:

“Dairenin ‘izni’ ile hastanelere ve kliniklere veriliyor”

‘Cytotec’ ilacının 3 yıldır özel eczanelerde satışına izin verilmediğini söyleyen İlaç ve Eczacılık Dairesi Müdürü Mertdoğan Soyalan, ilacın Daire’nin özel izni altında sadece devlet hastaneleri ve özel kliniklere verildiğini ifade etti. ‘Bazı eczanelere reçete karşılığı bu ilaç için yönlendirme yapıldığına dair’ kendilerinin de duyumlar aldığını aktaran Soyalan, yapılan kontrol ve denetimlerde böyle bir durum tespit etmediklerini belirtti. “Bizim izin vermediğimiz bir ürünün satışı eczanede nasıl satılır diye yaptığımız kontrollerde böyle bir şeye rastlamadık. Zaten tespit etseydik gereğini yapacaktık” diyen Soyalan, yurt dışından da bu ilacın temine edilemeyeceğini, resmi olarak tüm ilaçların dairenin denetiminden geçtiğini belirtti.

Mertdoğan Soyalan, ihtiyaç doğrultusunda İlaç ve Eczacılık Dairesi’ne müracaat eden kliniklere denetim altında bu ilacın verildiğini vurgulayarak, ‘kişiye özel’ izin verilmediğini işaret etti.

Hastane ve kliniklerinde istediği kadar bu ilaçtan alamadığını, özel koşullar ve denetim altında temin edebildiğini ifade eden Soyalan, çok kullanılan bir ilaç olmadığı için belirli miktarda satışının yapıldığını kaydetti.  İlaç verilirken hastanın ismi alınmaksızın, ne kadar aldığına ve özel durumuna bakılarak verildiğini aktaran Mertdoğan Soyalan, araştırıp, soruşturarak ilacın verildiğin kaydetti.

Daireye bu ilaç için çok talep de gelmediğinin altını çizen Soyalan, bu yıl hastanelere ve özel kliniklere 28’li hap olarak toplam 137 adet ‘Cytotec’ ilacı verildiğini açıkladı. Soyalan, bu hapların sadece 24 paketinin kamu hastanelerine verildiğini ifade etti.
Türkiye’de de bu ilaçların özel eczanelerde satılmadığını, Kuzey Kıbrıs’taki uygulamanın aynısı olduğunu söyleyen Soyalan, Güney Kıbrıs’taki uygulamanın ise farklı olduğunu belirtti. Soyalan, Güney’de bu ilaç bir ara yoktu. Ama şimdi getirirse, nereden getirdiği araştırılması gerekir ama resmi olarak getirmediği kesin” dedi.

--------------------

Sağlık Bakanı Faiz Sucuoğlu:

“İhbarları araştırdık, bir bulguya rastlamadık”

Sağlık Bakanı Faiz Sucuoğlu, bazı doktorların düşük yapmak isteyen hamile hastalara ‘Cytotec’ ilacını önerdikleri yönünde ve bazı eczanelerin de bu ilacın satışını yaptığına dair ihbar aldıklarını doğruladı. Yapılan ihbarları değerlendirdiklerini ve bir takım eczanede araştırmalar yaptıklarını aktaran Sucuoğlu, herhangi bir bulguya rastlamadıklarını dile getirdi.

İlacın özel eczanelerde satışının yasak olduğunu vurgulayan Bakan, hastanelere ve özel kliniklerin başvurusu üzerine ‘ölü bebekleri düşürmek için’ İlaç ve Eczacılık Dairesi’nin ‘izni’ doğrultusunda verildiğini söyledi.

‘Cytotec’ ilacının Güney Kıbrıs’ta yasak ya da kullanılır olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olmadığını söyleyen Sucuoğlu, “Güney’den bu ilacın getirildiğine dair bana bir ihbar gelmedi. İlaç gizli getirilseydi duyardık diye düşünüyorum. Sanırım orada da yoktur” dedi.

Sucuoğlu, bu ilacın kötü veya yanlış kullanımının tehlikeli olduğuna vurgu yaparak, doktor kontrolünde ve gözetiminde kullanılabilecek bir ilaç olduğuna dikkat çekti.

Ayrıca Kadın Doğum Uzmanı da olan Sucuoğlu, şunları söyledi: “Bu hapın 12- 13 haftalık gibi büyük gebeliklerde sancıyı başlatır. Bilindiği gibi 10 haftanın üzerindeki gebeliklere kürtaj yasaktır. Kötü veya yanlış kullanımını engellemek için yasak olması doğru bir karardır. Örneğin 6-7-8 haftalık anne karnında ölmüş ilk gebeliklerde normal koşullarda bu hapı verip yardımcı olabilirisiniz. Tabi bu iyi niyettir ama bir de bunun kötü niyeti vardır. 13- 15 haftalık gebeliklerde sancıyı başlatmak için verilir ve doğurur. Bu da kötü niyettir ve yasaklanması bana göre çok doğru bir karardır. Bu ilaç ciddi boyutlara işi taşıyabilir. Bu ilaç bazen şiddetli kanama yapar. Bu yüzden takip edilmesi gereken bir süreçtir dolayısıyla o takibi hastayı kontrol altında tutarak yapılır. Özellikle 11,12, 13 haftalık gebeliklerde ciddi tehlike yaratır.”